Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Morze Bałtyckie jest typowym szelfowym morzem śródlądowym. Należy do systemu Oceanu Atlantyckiego. Jest morzem stosunkowo młodym, powstało po ustąpieniu lądolodu skandynawskiego.
W rozwoju Bałtyku można wyróżnić kilka faz:
Bałtyckie jezioro zaporowe - utworzone przez wody roztopowe gromadzące się przed czołem ustępującego lądolodu.
Morze yoldiowe - nazwa pochodzi od mięczaka Yoldia arctica. Po dalszym wycofaniu się lądolodu, istniejące wcześniej jezioro uzyskało połączenie z Atlantykiem.
Jezioro ancylusowe - od ślimaka Ancylus fluviatilis. Podnoszenie się Skandynawii wskutek ruchów izostatycznych spowodowało przerwanie połączenia z Atlantykiem.
Morze litorynowe - od ślimaka Littorina litorea. Obniżanie się południowych wybrzeży jeziora ancylusowego było przyczyną ponownego połączenia się Bałtyku z Oceanem Atlantyckim przez Cieśniny Duńskie. Morze litorynowe było większe i bardziej zasolone niż współczesny Bałtyk.
Współczesny wygląd Morza Bałtyckiego ukształtował się około 2 tys. lat temu. Powierzchnia Bałtyku wynosi ponad 415 tys. km2.
Bałtyk jest morzem płytkim. Jego średnia głębokość wynosi 52,3 m, a największa to Głębia Landsort - 459 m. Charakterystyczną cechą dna Bałtyku jest występowanie na przemian głębi i ławic (płycizn).
Wybrzeża Morza Bałtyckiego są zróżnicowane. W Polsce można wyróżnić 4 typy wybrzeża:
- klifowe - strome, wysokie wybrzeże modelowane przez abrazję (np. klify wyspy Wolin oraz tzw. kępy w Trójmieście);
- mierzejowo-zalewowe - akumulacyjne, z piaszczystymi kosami i mierzejami odcinającymi dawne zatoki morskie (większa część Pobrzeża Słowińskiego);
- deltowe - niskie, podmokłe wybrzeże Żuław Wiślanych;
- pradolinne - również niskie, podmokłe - niewielki fragment wybrzeża na północ od Gdyni (pradolina Redy i Łeby).
Zasolenie wód jest niewielkie. Średnio wynosi 7‰. Najmniejsze jest w Zatoce Botnickiej (2-6‰), a największe w Cieśninach Duńskich (do 16‰). Zasolenie zwiększa się wraz z głębokością. Przy dnie wynosi 15-17‰. Niewielka zawartość soli w wodach Bałtyku spowodowana jest dużym dopływem wody słodkiej, małym parowaniem oraz słabym połączeniem z Morzem Północnym przez płytkie Cieśniny Duńskie.
Bałtyk jest morzem chłodnym, szczególnie w części północnej. Temperatura jego wód waha się od 0 do 18°C. W zimie znaczna jego część zamarza. Długiemu okresowi zlodzenia sprzyja małe zasolenie wód.
Bałtyk od wieków był wykorzystywany jako szlak komunikacyjny oraz jako miejsce połowu ryb. Najważniejszymi portami polskiego wybrzeża są Gdańsk, Gdynia, Szczecin i Świnoujście. Dzisiaj morze spełnia również ważną rolę rekreacyjną.
Dużym problemem państw nadbałtyckich jest zanieczyszczenie wód Bałtyku. Zanieczyszczeniu sprzyja słaba wymiana wód z Morzem Północnym. Najpoważniejszym źródłem zanieczyszczeń są ścieki przemysłowe, komunalne oraz rozpuszczone nawozy sztuczne płynące rzekami. Najwięcej zanieczyszczeń do Bałtyku wnosi Wisła. Poza rzekami źródłami zanieczyszczeń są miasta nadmorskie i statki.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.