Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Jednym z najważniejszych czynników glebotwórczych jest klimat. Wpływa on bezpośrednio na inny czynnik glebotwórczy - roślinność. Roślinne szczątki orga niczne są źródłem próchnicy. Z czasem wytwarza się wzajemna zależność między roślinnością a glebą. Dlatego każdemu klimatowi można przypisać charakterystyczną dla niego roślinność oraz glebę.
W warunkach klimatu subpolarnego tworzą się gleby tundrowe (glejowe). Powstają na obszarach o niskiej temperaturze, małych opadach, z wieczną zmarzliną w podłożu. Przy udziale bardzo skąpej roślinności wytwarzają się płytkie gleby o niewielkiej zawartości próchnicy. Mają silnie kwaśny odczyn. W czasie krótkiego lata są cały czas przesycone wodą. Charakterystyczne jest dla nich oglejenie. Poziom glejowy powstaje w glebach nadmiernie zawilgoconych, w warunkach niedostatku tlenu.
W klimacie umiarkowanym, chłodnym powstają gleby bielicowe. Tworzą się w warunkach lasu szpilkowego (tajgi). Cechują się małą zawartością próchnicy i kwaśnym odczynem. Zachodzi w nich proces bielicowania, czyli ługowania związków zasadowych przez wsiąkającą wodę. Powstaje w ten sposób jasny poziom wymywania i czerwonobrunatny poziom wmywania.
W klimacie umiarkowanym, ciepłym, wilgotnym powstają gleby brunatne i płowe.
Tworzą się w warunkach lasu liściastego. Gleby brunatne są słabo kwaśne lub obojętne, o średniej lub wysokiej żyzności. Powstają na skałach zasobnych w węglan wapnia. Zachodzi w nich proces brunatnienia, czyli tworzenia się brunatnych otoczek na cząstkach glebowych. Otoczki zbudowane są z tlenków żelaza.
Gleby płowe są mniej żyzne niż brunatne. Pod poziomem próchniczym mają wyraźnie jaśniejszy poziom płowy (wymywania). Poziom wmywania składa się głównie z cząstek ilastych.
W klimacie umiarkowanym, ciepłym, suchym występują szare gleby leśne, czarnoziemy i gleby kasztanowe.
Szare gleby leśne powstają na obszarach leśno-trawiastych. Na ogół są żyzne. Mają słabo kwaśny odczyn na powierzchni, który głębiej przechodzi w obojętny.
Czarnoziemy tworzą się na bujnych obszarach trawiastych (stepowych). Należą do gleb o najwyższej wartości użytkowej. Posiadają bardzo gruby poziom próchniczy i doskonałą, gruzełkowatą strukturę.
Gleby kasztanowe tworzą się przy udziale sucholubnych traw lub piołunów na suchych stepach. Są glebami żyznymi, lecz wymagają nawadniania.
Klimat podzwrotnikowy, śródziemnomorski cechuje się występowaniem gleb brązowych (cynamonowych). Mają dobrze rozwinięty poziom próchniczy i są dość żyzne. Wymagają nawadniania w lecie.
W klimatach wilgotnych (zwrotnikowym, podzwrotnikowym i równikowym) występują czerwonoziemy i żółtoziemy. Powstają w warunkach klimatu gorącego, wilgotnego, na obszarach intensywnego wietrzenia chemicznego. Cechują się kwaśnym odczynem oraz dużą zawartością glinu i żelaza. Pomimo dużej dostawy szczątków organicznych, nie posiadają grubego poziomu próchniczego.
W klimatach suchych (podzwrotnikowym, zwrotnikowym i umiarkowanym skrajnie kontynentalnym) powstają szaroziemy i buroziemy. Rozwijają się na terenach pustynnych i półpustynnych. Ze względu na niewielką dostawę szcząt Gleby kasztanowe tworzą się przy udziale sucholubnych traw lub piołunów na suchych stepach. Są glebami żyznymi, lecz wymagają nawadniania.
Klimat podzwrotnikowy, śródziemnomorski cechuje się występowaniem gleb brązowych (cynamonowych). Mają dobrze rozwinięty poziom próchniczy i są dość żyzne. Wymagają nawadniania w lecie.
W klimatach wilgotnych (zwrotnikowym, podzwrotnikowym i równikowym) występują czerwonoziemy i żółtoziemy. Powstają w warunkach klimatu gorącego, wilgotnego, na obszarach intensywnego wietrzenia chemicznego. Cechują się kwaśnym odczynem oraz dużą zawartością glinu i żelaza. Pomimo dużej dostawy szczątków organicznych, nie posiadają grubego poziomu próchniczego.
W klimatach suchych (podzwrotnikowym, zwrotnikowym i umiarkowanym skrajnie kontynentalnym) powstają szaroziemy i buroziemy. Rozwijają się na terenach pustynnych i półpustynnych. Ze względu na niewielką dostawę szczątków organicznych są glebami mało żyznymi. Suchy klimat sprawia, że mogą być zasolone.
W klimacie podrównikowym powstają czerwone gleby laterytowe, czarne gleby tropikalne i gleby czerwonobure.
Czerwone gleby laterytowe są podobne do czerwonoziemów. Tworzą się w warunkach klimatu gorącego, wilgotnego. Mają odczyn kwaśny i nie są żyzne.
Czarne gleby tropikalne powstają na suchych obszarach trawiastych, na skałach wulkanicznych lub innych zasobnych w wapń. Są to najżyźniejsze gleby w tej strefie.
Gleby czerwonobure tworzą się na bardzo suchych obszarach trawiastych, na obrzeżach pustyń. Nie są żyzne.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.