Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Informacje geograficzne można uzyskać metodami bezpośrednimi poprzez obserwacje przestrzeni geograficznej, jej pomiary i monitoring.
Obserwacjom mogą być poddawane wybrane elementy środowiska geograficznego lub całość przestrzeni geograficznej. W nauce obserwacja jest jedną z podstawowych metod badawczych, polegającą na systematycznym oglądzie zjawisk lub przedmiotów oraz ich opisie. Przykładami obserwacji geograficznych są obserwacje meteorologiczne i hydrologiczne.
W każdym państwie istnieją służby zajmujące się obserwacjami meteorologicznymi i hydrologicznymi. W Polsce jest to Instytut Meteorologii i Gospodarki Wodnej (IMGW). Aby przewidywać rozwój pogody, trzeba najpierw określić jej stan obecny. Służą do tego stacje meteorologiczne, w których znajdują się tzw. ogródki meteorologiczne, wyposażone w następujące urządzenia pomiarowe:
- deszczomierz - służy do zbierania informacji o ilości opadu atmosferycznego docierającego do powierzchni Ziemi. Jako opad rozumie się również śnieg czy grad;
- klatka meteorologiczna - specjalna konstrukcja, w której znajdują się przyrządy do pomiaru temperatury i wilgotności powietrza. Dzięki konstrukcji klatki, przyrządy, które znajdują się w jej wnętrzu, są osłonięte przed bezpośrednim działaniem słońca, wiatru i opadów, co pozwala na jednakowe warunki pomiaru. Wewnątrz klatki meteorologicznej (na wysokości 2 metrów nad poziomem gruntu) zainstalowane są termometry: zwykłe oraz tzw. ekstremalne (termometr „minimalny” i „maksymalny”) - rejestrują odpowiednio: najwyższą i najniższą temperaturę od ostatniego pomiaru. W klatce umieszczony jest również termohigrometr - czujnik temperatury i wilgotności;
- wiatromierz - przyrząd służący do pomiaru prędkości i kierunku wiatru, znajdujący się na wysokości 10 metrów nad poziomem gruntu;
- poletko termometrów gruntowych - wydzielona część ogródka, bez jakiejkolwiek roślinności. Za pomocą termometru przygruntowego dokonuje się pomiaru temperatury powietrza na wysokości 5 cm nad gruntem, a przy pomocy termometrów gruntowych prowadzi się pomiar temperatury gruntu na głębokościach: 5, 10, 20, 50 i 100 cm;
- widzialnościomierz - czujnik mierzący tzw. widzialność meteorologiczną;
- laserowy miernik wysokości podstawy chmur - mierzy wysokości podstawy chmur i widzialność pionową;
- heliograf - przyrząd służący do pomiaru usłonecznienia;
- pyranometr - przyrząd do pomiaru natężenia całkowitego promieniowania słonecznego;
- aktynometr - służy do pomiaru bezpośredniego promieniowania Słońca;
- barometr lub barograf - służą do pomiaru ciśnienia atmosferycznego.
Obserwacje na stacjach meteorologicznych prowadzone są co 3 godziny począwszy od godziny 0.00 według czasu uniwersalnego. Informacje o stanie pogody przekazywane są do regionalnych i centralnych biur pogody, gdzie opracowywane są prognozy pogody. Niezwykle pomocne są tutaj stacjonarne satelity meteorologiczne, np. Meteosat dla obszaru euro-atlantyckiego. Przekazywane przez nie zdjęcia satelitarne służą do opracowywania prognoz krótkoterminowych.
Obserwacjami hydrologicznymi można objąć różne rodzaje wód powierzchniowych i podziemnych. Obserwacje wód powierzchniowych mogą polegać na badaniu:
- wysokości stanu wody (na przykład obserwacje wodowskazów na rzece),
- wielkości przepływu wody,
- fizyczno-chemicznych cech wody (temperatura, zawartość związków chemicznych),
- biologicznych cech wody (obecność bakterii, roślin i zwierząt wodnych),
- układu doliny, łożyska, koryta rzecznego,
- kształtu linii brzegowej jeziora.
Obserwacje wód podziemnych można prowadzić poprzez badanie studni i źródeł. Badania mogą obejmować:
- pomiar głębokości zwierciadła wód gruntowych w studni,
- fizyczno-chemiczne cechy wody w studni,
- położenie źródła względem form terenu,
- wydajność źródła.
Obserwacje bezpośrednie można uzupełnić o obserwacje i pomiary na mapie (np.: pomiar spadku rzeki, głębokości jeziora, związki między budową geologiczną a siecią wodną).
Innymi przykładami obserwacji bezpośrednich są:
- obserwacje astronomiczne (zaćmienia Księżyca i Słońca, pomiar wysokości górowania Słońca, długości dnia);
- obserwacje glebowe (rodzaje poziomów glebowych, zawartość próchnicy, rodzaj skały macierzystej, badanie odczynu gleby);
- obserwacje geomorfologiczne (rozpoznawanie rodzaju i pomiar form terenu, wzajemny układ form terenu, stosunek form terenu do budowy geologicznej);
- obserwacje geologiczne (badanie rodzaju i układu skał w odkrywkach geologicznych).
Monitoring polega na prowadzeniu ciągłych lub okresowych pomiarów oraz obserwacji różnych elementów środowiska przyrodniczego. Na przykład w Polsce w ramach ochrony przeciwpowodziowej powstał radarowy system monitorowania zjawisk pogodowych (szczególnie zachmurzenia i opadów).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.