Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Stan wojenny 1981-1983
Przeprowadzenie zamachu wojskowego w Polsce - wprowadzenie stanu wojennego - mimo wielu sygnałów, docierających do członków i przywódców Solidarności, zaskoczyło całe społeczeństwo polskie. Na podstawie szczególnych regulacji prawnych, uprawnień Wojskowej Rady Ocalenia Narodowego - władz stanu wojennego, zostały ograniczone prawa obywatelskie:
- internowano (zatrzymano) ok. 7 tys. członków Solidarności, związków i stowarzyszeń działających niezależnie od władz;
- ograniczono działalność związków i stowarzyszeń;
- wprowadzono ograniczenia w przemieszczaniu się i godzinę milicyjną od 22.00 do 6.00;
- zakazano organizowania strajków, manifestacji, a zakłady pracy zmilitaryzowano;
- zablokowano połączenia telefoniczne.
Kościół katolicki, który w 1981 r. podejmował próby mediacji między rządem a Solidarnością, potępił złamanie prawa, aresztowania i internowanie wielu działaczy Solidarności. Stanął w obronie praw człowieka, godności osobistej, domagał się wypuszczenia internowanych na wolność, przywrócenia działalności NSZZ Solidarność. Solidarność została znacznie osłabiona przez liczne aresztowania i internowanie prawie wszystkich przywódców Związku. Zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami w zakładach pracy wybuchły strajki, które jednak wobec braku możliwości komunikowania się (zawieszona łączność telefoniczna, rozmowy kontrolowane) były prowadzone w sposób chaotyczny. Do najbardziej dramatycznych walk doszło w kopalni węgla kamiennego „Wujek” w Katowicach, gdzie zginęło 9 górników.
Społeczeństwo polskie wobec stosowania terroru przyjmowało różne postawy manifestowania własnych uczuć i przekonań - bojkot rządowej telewizji, radia, kin (także aktorzy nie przyjmowali propozycji angażu). Polacy przeciwko stanowi wojennemu protestowali nie tylko biernie, ale także czynnie. 1 maja 1982 roku odbyły się kontrpochody i manifestacje zwolenników Solidarności, a 13 maja przyniósł wielkie manifestacje w Krakowie, Warszawie i w innych miastach. Interweniowały służby policyjne, padli zabici i ranni. Od tej pory każdy trzynasty dzień miesiąca na pamiątkę wprowadzenia stanu wojennego Polacy „czcili” biorąc udział w mszach świętych w intencji ojczyzny i zabitych, po uroczystościach religijnych odbywały się manifestacje.
Druga połowa 1982 roku przyniosła, w obliczu pogarszającej się sytuacji gospodarczej kraju, nową falę zamieszek i manifestacji, które zostały krwawo stłumione przez władze. Dotkliwym ciosem była formalna delegalizacja NSZZ Solidarność w październiku 1982 roku.
W listopadzie 1982 roku bez żadnych warunków wstępnych został zwolniony z internowania Lech Wałęsa (zbiegło się to z wiadomością o śmierci Leonida Breżniewa). W grudniu 1982 roku na mocy ustawy sejmowej, w obliczu możliwości zawieszenia stanu wojennego, wprowadzone zostały szczególne regulacje prawne, które w sytuacji pozornie normalnej oddawały pełną kontrolę w państwie w ręce władz stanu wojennego.
Ocena zasadności wprowadzenia stanu wojennego w Polsce budziła i nadal budzi wśród historyków i społeczeństwa polskiego liczne emocje i kontrowersje:
- ceną za utrzymanie się przy władzy komunistycznego reżimu była śmierć kilkuset osób;
- społeczeństwo ostatecznie przestało ufać władzy, która przyjęła siłowy wariant rozwiązania wielu problemów kraju;
- nie można zapomnieć o międzynarodowym kontekście wprowadzenia stanu wojennego - nie tylko została powstrzymana pomoc gospodarcza z Zachodu, ale jednocześnie większość państw nałożyła embargo na kontakty gospodarcze z Polską. Mimo to nieoficjalnymi środkami płynęła pomoc dla Polaków;
- być może wprowadzenie stanu wojennego zapobiegło interwencji państw Układu Warszawskiego, co spowodowałoby nieobliczalne straty dla narodu.
31 grudnia 1982 roku Rada Państwa zawiesiła stan wojenny na terenie całego kraju, a w styczniu 1983 roku powstał Patriotyczny Ruch Odrodzenia Narodowego (PRON). W zamyśle miał to być ruch ogólnopolski skupiający Polaków z różnych środowisk. W praktyce, wobec swojego rodowodu i brutalnych metod rządów władz wojskowych i komunistycznych, spotkał się z bojkotem zdecydowanej większości środowisk.
Wielkie znaczenie dla Polaków miała II pielgrzymka papieska 16-23 czerwca 1983 roku. Ojciec Święty, mimo że jednoznacznie nie potępił stanu wojennego i jego twórców, jednak w homilii w Katowicach opowiedział się za słusznym i niezbywalnym prawem człowieka do swobody przekonań i zrzeszania się, uczcił też pamięć ofiar, które zginęły na skutek represji stanu wojennego, w Zakopanem spotkał się zLechem Wałęsą. Polacy zostali pokrzepieni nadzieją i otuchą do dalszej pracy i walki o swoje słuszne prawa.
Zapamiętaj!
22 lipca 1983 roku został zniesiony stan wojenny w Polsce. Mimo że nie było już samego stanu wojennego, jednak pozostało w mocy jego antydemokratyczne ustawodawstwo.
Gospodarka polska lat stanu wojennego była w katastrofalnym położeniu:
- spadł dochód narodowy (ok. 8%);
- zmniejszyły się nakłady na inwestycje;
- obniżyła się stopa życiowa ludności;
- zdecydowana większość artykułów żywnościowych i niektórych gospodarczych była na kartki;
- półki świeciły pustkami, a wobec braków wielu artykułów, także gospodarczych, kwitła korupcja, czarny rynek i łapówkarstwo;
- pogłębiał się kryzys w budownictwie mieszkaniowym;
- spadły realne płace;
- wzrosły drastycznie ceny wielu artykułów, co jedynie nieznacznie ustabilizowało rynek.
Zerwanie kontaktów z państwami zachodnimi przyczyniło się do wstrzymania napływu kredytów. Gospodarka polska była na skraju bankructwa, a długi państwa wzrastały w przyspieszonym tempie.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.