Lata 1984-1985 charakteryzowały się w Polsce sytuacją wyczekiwania. Władze z jednej strony próbowały zastraszyć społeczeństwo - wzmogła się cenzura, ataki na opozycję, inwigilowanie księży, środowisk opozycyjnych, z drugiej strony społeczeństwo było coraz bardziej zmęczone, mniej skore do podejmowania akcji protestacyjnych. W 1985 r. w Toruniu odbył się pokazowy proces zabójców księdza Jerzego Popiełuszki. Funkcjonariusze SB zostali skazani na kary więzienia. Sam proces miał pokazać społeczeństwu, że władze tępią przejawy nadużywania stanowisk, ale jednocześnie miał ostrzec i zniechęcić ewentualnych naśladowców księdza Jerzego, zaangażowanego w prace na rzecz obrony praw człowieka.
Rok 1985 przyniósł stabilizację władzy. Wybory w październiku przyniosły tradycyjnie sukces komunistom i środowiskom skupionym w PRON, który firmował jedną wspólną listę wyborczą. Niska frekwencja wyborcza - jedynie ok. 66% - była dla rządzących sygnałem, że ich metody nie cieszą się poparciem społecznym, co więcej, rozwiązanie siłowe nie złamało ducha oporu. Generał Wojciech Jaruzelski nie tylko pełnił funkcję I sekretarza KC PZPR, ale jednocześnie został w listopadzie 1985 roku przewodniczącym Rady Państwa.
Rok 1986 to okres pierwszych ustępstw władzy wobec społeczeństwa. Ogromny wpływ na to miała sytuacja w ZSRR. Po śmierci sekretarza generalnego KC KPZR Konstantina Czernienki, w marcu 1985 roku nowym sekretarzem generalnym został Michaił Gorbaczow. Zaproponował on społeczeństwu radzieckiemu przebudowę (pieriestrojkę) i jawność (głasnost). Spowodowały one również zwrot w sytuacji w Polsce. Początkowo władze komunistyczne z dużą ostrożnością podchodziły do nowego sposobu myślenia, próbując nadal represjami i terrorem tłumić opór społeczeństwa. W roku 1986 ogłoszono kolejną już amnestię. Dzięki amnestii w Polsce, na wolność wyszli ostatni więźniowie polityczni.
Zapamiętaj!
W dniach 8-14 czerwca 1987 roku do Polski po raz kolejny przybył papież Jan Paweł II. Mimo że trzecia pielgrzymka miała charakter przede wszystkim religijny, jednak znalazły się w niej także akcenty polityczne. W społeczeństwo polskie wstąpiła nadzieja na ostateczne zwycięstwo ideałów demokratycznych.
29 listopada 1987 roku odbyło się referendum, w którym społeczeństwo miało wypowiedzieć się w sprawie reform gospodarczych. Frekwencja, wobec nawoływania Solidarności do bojkotu, wyniosła realnie ok. 35-55%. Wyniki referendum były niekorzystne dla władz, a konsekwencją tzw. reformy były kolejne podwyżki cen, co przy jednoczesnym znacznym podwyższeniu płac nie zlikwidowało przyczyn kryzysu a jedynie zwiększyło inflację.
Przełom lat 1987/88 nie przyniósł zmian w sytuacji ludności. Na wiosnę 1988 r. doszło do wybuchu strajków na wielu uczelniach - Kraków, Warszawa, Poznań i inne miasta, które brutalnie spacyfikowała milicja. W kwietniu i maju wybuchły strajki okupacyjne w wielu zakładach przemysłowych: Bydgoszczy, Gdańska, Gdyni, Krakowa-Nowej Huty. ZOMO i specjalne oddziały milicji brutalnie stłumiły protest w Nowej Hucie. Wobec narastającej atmosfery konfrontacji Lech Wałęsa spowodował zawieszenie strajku w Stoczni Gdańskiej. Represje wobec uczestników zajść były stosunkowo łagodne, co Solidarność odebrała jako swój sukces i jednocześnie zachętę do dalszego działania i walki o prawa obywatelskie.
W lecie przez kraj przeszła kolejna fala strajków. Obok postulatów ekonomicznych na pierwszym miejscu znajdowało się żądanie legalizacji Solidarności. Odpowiedzią władz była demonstracja siły, ale akcje strajkowe odniosły sukces. Dzięki mediacji episkopatu rozpoczęły się nieformalne rozmowy między stroną rządową a przedstawicielami Solidarności. Generał Czesław Kiszczak, minister spraw wewnętrznych, zaproponował spotkanie „okrągłego stołu”. W konsekwencji kilku spotkań Kiszczak - Wałęsa, udało się przewodniczącemu Solidarności stłumić strajki i podjąć przygotowania do rozpoczęcia rozmów z władzami.
Druga połowa 1988 roku upływała w atmosferze wyczekiwania na rozwój sytuacji. Powstał rząd premiera M. F. Rakowskiego, który podjął działania teoretycznie mające wprowadzić racjonalne podstawy reorganizacji gospodarki (próby prywatyzacji). Decyzja o likwidacji Stoczni Gdańskiej, mimo że podjęta rzekomo z pobudekekonomicznych, miała kontekst polityczny i wpłynęła na negatywne reakcje społeczeństwa wobec rządu.
Koniec 1988 roku to dalsze narastanie kryzysu społecznego i ekonomicznego. Władze nie chciały wyrazić zgody na rejestrację Solidarności, co było warunkiem wstępnym podjęcia przez przywódców związku rozmów z władzami. 30 listopada 1988 roku w telewizji odbyła się debata Wałęsa - Miodowicz (przywódca prorządowych związków zawodowych). W potyczce zwyciężył Wałęsa, nie tylko ośmieszając rozmówcę, ale demaskując działania systemu komunistycznego. Popularność Wałęsy w społeczeństwie jeszcze bardziej wzrosła. Koniec roku przyniósł powołanie Komitetu Obywatelskiego przy Lechu Wałęsie. Grono polityków i doradców Solidarności miało przygotować się do rozmów z władzami. Tymczasem wobec kolejnej fali represji wydawało się, że możliwość porozumienia zostanie bezpowrotnie zerwana.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.