Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Od końca XV w. postępowała stopniowa kolonizacja Ameryki Północnej. Zakładano tam kolonie. Posiadali je: Francuzi (północne tereny - Nowa Francja - Kanada), Anglicy i Holendrzy (tereny nad Oceanem Atlantyckim), Hiszpanie (Floryda). W Ameryce Północnej coraz większą przewagę zaczęli zdobywać Anglicy, którzy w XVIII w. posiadali 13 kolonii, czyli stanów, mających własny samorząd. W wyniku wojny siedmioletniej (1756-1763) między Anglią a Francją, w myśl porozumień traktatu paryskiego, Kanada przypadła Anglii podobnie jak Terytorium Północno-Zachodnie (ziemie na zachód od trzynastu stanów do rzeki Missisipi). W czasie wojny ujawniły się sprzeczności między koloniami angielskimi a Koroną Brytyjską. Po wojnie rząd angielski dążył do ściślejszego podporządkowania sobie kolonii. Było to tym ważniejsze, że ich zamożność i znaczenie wzrosło, a Wielka Brytania wyszła z wojnyz wielkimi długami. Rząd angielski nakładał na kolonie wysokie cła na towary wywożone, ograniczał ich samodzielność. Anglia dążyła do wyciągnięcia pieniędzy wprowadzając różne opłaty - tzw. opłaty stemplowe (1764). Wydarzenie to wywołało falę protestów i dyskusję na temat stosunku kolonii do metropolii. Momentem przełomowym w dyskusjach było nałożenie przez rząd brytyjski w 1767 r. ceł na prawie wszystkie towary importowane przez kolonie. Wywołało to protest kolonii i ogłoszenie bojkotu i oporu wobec Anglii. Zgromadzenie Prawodawcze w Massachusetts w 1768 r. pod wpływem Samuela Adamsa ogłosiło protest i zaapelowało do zgromadzeń innych kolonii o poparcie. Padli pierwsi ranni i zabici (1770 r. Boston). Wobec powszechnego oporu rząd brytyjski cofnął nałożone cła i podatki z wyjątkiem cła na herbatę. W 1773 r. rząd brytyjski uchwalił monopol na handel herbatą dla Kompanii Wschodnioindyjskiej. Kiedy w 1773 r. w grudniu przybył do Bostonu statek Kompanii z ładunkiem herbaty, mieszkańcy wtargnęli na pokład i zatopili 18 tys. funtów herbaty. Wydarzenie to przeszło do historii jako tzw. „bostońskie picie herbaty” i stało się sygnałem do wybuchu wojny domowej - wojny o niepodległość Stanów Zjednoczonych. W 1774 r. parlament angielski uchwalił cztery ustawy represjonujące Massachussets i pozostałe kolonie angielskie. W Filadelfii w czerwcu 1774 r. Kongres Kontynentalny (przedstawiciele 12 kolonii) ogłosił bojkot towarów angielskich i powołano milicję, czyli gwardię obywatelską. Kongres Kontynentalny w Filadelfii powierzył naczelne dowództwo w wojnie Jerzemu Waszyngtonowi, wojska amerykańskie wkroczyły do Kanady oraz rozpoczęły oblężenie Bostonu.
Zapamiętaj!
4 lipca 1776 r. Kongres przyjął tekst Deklaracji Niepodległości opracowany pod kierownictwem Thomasa Jeffersona. Dokument ten stał się podstawą przyszłej konstytucji Stanów Zjednoczonych. Było to formalne wypowiedzenie wojny Anglii.
Działania wojenne początkowo były fatalne w skutkach dla armii Waszyngtona. Dopiero w bitwie pod Saratogą (X 1777) wojska amerykańskie gen. Gatesa rozbiły wojska brytyjskie idące z Kanady. Był to moment przełomowy w walkach. Na wieść o zwycięstwie i po przybyciu do Wersalu Benjamina Franklina, król Francji Ludwik XVI wypowiedział Wielkiej Brytanii wojnę. Tak więc wojna domowa przekształciła się w wojnę powszechną, w której brali liczny udział ochotnicy z Europy (Polacy - Kazimierz Pułaski, Tadeusz Kościuszko, Niemcy - baron von Steuben, Francuzi - baron de Kalb i markiz de La Fayette).
W lutym 1778 r. w Paryżu zostało podpisane przymierze amerykańsko-francuskie, do którego przystąpiła Hiszpania. Na morzach rozpoczęły się walki francusko-hiszpańsko-angielskie. Do wojny po stronie Stanów Zjednoczonych włączyła się Holandia. Działania zbrojne objęły tereny Europy (Gibraltar, Minorka), Karaibów i Indii. Włączenie się państw europejskich w wojnę zmieniło sytuację walczących Amerykanów - przeszli do ofensywy. W 1778 r. zdobyli Filadelfię i Nowy Jork. Niestety na południu Anglicy odnosili sukcesy opanowując Georgię z jej stolicą Savannach, a następnie Południową Karolinę (Charleston). Sytuacja zmieniła się na korzyść Amerykanów w 1780 r. po przybyciu silnych oddziałów francuskich. Pobicie pod Yorktown w październiku 1781 r. armii brytyjskiej gen. Cornwallisa przesądziło o zwycięstwie Stanów i ich sojuszników Francuzów w wojnie z Wielką Brytanią. We wrześniu 1783 r. został podpisany francusko-angielski pokój wersalski. Francja odzyskała niektóre posiadłości kolonialne, Wielka Brytania uznała całkowitą polityczną i ekonomiczną niepodległość Stanów Zjednoczonych.
Początkowo Stany Zjednoczone jako państwo funkcjonowały na podstawie tzw. Artykułów Konfederacji z 1777 r. W wyniku przyłączenia do Stanów nowych terenów na zachodzie ziemia w 1785 r. została uznana za własność Kongresu i sprzedawana po cenie 1 dolara za akr. Dało to możliwość dalszej kolonizacji, a nowo zasiedlane tereny zostały nowymi stanami.
17 września 1787 r. na Konwencji Filadelfijskiej uchwalono tekst Konstytucji Stanów Zjednoczonych. Opierając się na monteskiuszowskim podziale władz rozdzielono kompetencje władz ustawodawczej, wykonawczej i sądowniczej, i władz krajowych i stanowych. Stany Zjednoczone miały być państwem federacyjnym z dużą samodzielnością poszczególnych części państwa - stanów.
Stany - utraciły prawo ustanawiania ceł i posiadania własnego pieniądza, straciły niezależność sądownictwa. Zachowały swoje konstytucje, wybieralnych gubernatorów, własne przedstawicielstwa ustawodawcze, skarb, policję.
Władze federalne - prowadziły ogólną politykę celną i handlową, utrzymywały armię, nakładały i pobierały podatki federalne, sprawowały nadzór nad ustawodawstwem i sądownictwem stanowym (Departament Sprawiedliwości i Sąd Najwyższy).
Władza ustawodawcza to dwuizbowy Kongres złożony z Senatu (senatorzy wybierani po dwóch ze stanu przez ciała ustawodawcze, kadencja 6 lat) i Izby Reprezentantów z kadencją na 2 lata, jej członków wybierali wszyscy uprawnieni. Władza wykonawcza to prezydent (kadencja 4 letnia), wybierany w wyborach pośrednich, posiadający bardzo szeroką władzę. Był głową państwa, zwierzchnikiem sił zbrojnych, powoływał i odwoływał rząd (sekretarzy stanu), mianował wyższych urzędników federalnych i sędziów, posiadał prawo weta wobec uchwał Kongresu, był odpowiedzialny przed Kongresem. Władza sądownicza to niezawisłe sądy i Sąd Najwyższy, interpretujący konstytucję, sprawdzając zgodność aktów niższego rzędu z konstytucją. Pierwszym prezydentem w 1789 r. został George Waszyngton.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.