Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Reformacja to proces o charakterze społecznym, religijnym i politycznym. Jej przyczyny leżały w średniowieczu, były złożone. Wystąpienie Jana Husa z początków XV w. było ostatnią próbą usunięcia nadużyć z Kościoła i przeprowadzenia reform, uzdrowienia funkcjonowania wielu instytucji kościelnych. Kolejne sobory piętnastowieczne nie doprowadziły do naprawy życia kościelnego. Kryzys pogłębiał się.
Najważniejsze przyczyny reformacji:
- osłabienie organizacyjne Kościoła i demoralizacja kleru - papieże bardziej dbali o zachowanie politycznej pozycji na Półwyspie Apenińskim, zwiększenie dochodów, świetny dwór, przepych, niż o dobry przykład skromnego i świątobliwego życia. Szerzył się nepotyzm, czyli faworyzowanie krewnych przy obsadzaniu stanowisk kościelnych, nikolaizm (zerwanie z zasadą celibatu). Te zjawiska obniżały autorytet papiestwa i Kościoła;
- niechęć papieży i duchowieństwa, szczególnie wyższego, do zmian i reform;
- nadużycia pieniężne papieży i duchownych - fiskalizm, czyli obciążanie wiernych podatkami, daninami i innymi opłatami, sprzedaż odpustów (odpuszczenia win i grzechów - akcja prowadzona przez duchownych i specjalnych bankierów, dochody przeznaczane na potrzeby papiestwa).
Krytyka Kościoła katolickiego wypływała z różnych środowisk. Była związana z coraz powszechniejszymi ideami humanizmu i nowymi prądami kulturowymi i światopoglądowymi.
W 1517 r. mnich, augustianin Marcin Luter, przybił na drzwiach kaplicy w Wittenberdze 95 tez, będących programem reform Kościoła. Występował w nich przede wszystkim przeciw sprzedaży odpustów i innym nadużyciom panującym w Kościele. Wydarzenie to jest powszechnie uważane za początek reformacji. Początkowo Luter nie zerwał z Kościołem, domagając się jedynie niezbędnych zmian. Popularność Lutra rosła. Papież bullą Exsurge Domine z 1520 r. wezwał zakonnika do odwołania swoich nauk. Luter, popierany przez coraz większą liczbę ludzi, spalił publicznie dokument papieski. Do sporu wmieszał się cesarz Karol V Habsburg, który wezwał Lutra na sejm Rzeszy do Wormacji, by ten zaprezentował publicznie swoją naukę. Mimo potępienia przez papieża i cesarza Luter nie zaprzestał działalności, miał poparcie kilku książąt niemieckich. Przed prześladowaniami znalazł schronienie na zamku w Wartburgu u Fryderyka Mądrego, elektora saskiego. Tam też dokonał przekładu Biblii na język niemiecki. Spalenie bulli papieskiej było zerwaniem Lutra z Kościołem katolickim. Wystąpienia innych reformatorów religijnych jak i działania podejmowane przez Kościół katolicki doprowadziły do podziału religijnego Europy.
Największe wyznania reformowane:
| Wyznanie - twórcy | Doktryna - organizacja Kościoła |
|---|---|
| luteranizm Marcin Luter Katechizm (1526), Filip Melanchton, autor tzw. „konfesji augsburskiej” z 1530 r. – tereny Rzeszy Niemieckiej, Skandynawii |
– Biblia jedynym źródłem i podstawą wiary – dowolna interpretacja każdego człowieka; – jedyne sakramenty, mające znaczenie symboliczne, to chrzest i sakrament ołtarza, muszą one iść w parze z wiarą, która jest podstawą zbawienia; – uznanie władzy świeckiej i konieczność jej podporządkowania się; – kasata zakonów, zniesienie celibatu osób duchownych; – zniesienie kultu świętych, adoracji obrazów, relikwii; – Kościół państwowy pod opieką władców, którzy dbają o rozwój materialny. Kościół podporządkowany też doktrynalnie świeckim; – sekularyzacja dóbr kościelnych i przejęcie ich przez władcę. |
| kalwinizm Kalwin (Jean Cauvin), początkowo działał we Francji, potem w Bazylei i Genewie w Szwajcarii – Institutio religionis christianae, Katechizm – niektóre kantony Szwajcarii, Niderlandy, lokalne odmiany wyznania kalwińskiego w Anglii i Szkocji |
– wiara to szczególny dar od Boga; nauka o predestynacji, czyli przeznaczeniu; – sakramenty podobnie jak u Lutra; – moralność kalwińska wypływająca z nakazów Biblii – wstrzemięźliwość, sprawiedliwość, pobożność; praca to obowiązek człowieka, bogactwo to szczególny dar od Boga i dowód Jego łaski; – na czele Kościoła mieli stać ministrowie-pastorzy pełniący nadzór nad moralnością, instytucja kierownicza w Kościele to ciało kolegialne – konsystorz; – władza świecka odpowiedzialna za ochronę Kościoła i moralności, karanie odstępców, obowiązek utrzymywania szkolnictwa. Genewa zorganizowana w przykładową gminę i Kościół kalwiński, minipaństewko teokratyczne w wydaniu kalwińskim. Słynna Akademia Genewska. |
| anabaptyzm Thomas Münzer, Jan z Leydy, Jan Mathys |
– odrzucenie organizacji kościelnej – powszechne kapłaństwo wiernych; proroctwa i objawienia jako podstawa wiary – indywidualizacja wiary i odrzucenie form doktrynalnych; – niechęć do instytucji państwa i porządku publicznego, zniesienie własności prywatnej, itd.; – konieczność powtórnego chrztu w dojrzałym wieku – chrzest to świadomy wybór wiary; – próba zorganizowania idealnego Kościoła w Münster w Niemczech. |
| antytrynitaryzm Michał Servet, – Christianismi restitutio; Lelio i Faustyn Socynowie, Jerzy Blandrata; – teren działalności: Polska i Siedmiogród – arianie lub unitarianie |
– zakwestionowanie istnienia Trójcy Świętej – Chrystus jedynie człowiekiem, a nie Bogiem. Odrzucenie nauki o predestynacji (przeznaczeniu), grzechu pierworodnym i odkupieniu; – do zbawienia człowiek dochodzi własną pracą; – kwestionowanie wszystkich sakramentów; – kwestionowanie prywatnej własności, konieczność zniesienia poddaństwa chłopów, wspólna praca i podział zysków; – w skrajnej postaci głoszenie haseł pacyfistycznych; – nie stworzyli organizacji kościelnej, prześladowani przez katolików i wyznawców innych Kościołów reformowanych. |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.