Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Wojna trzydziestoletnia (1618-1648) objęła ziemie Rzeszy Niemieckiej, udział w niej bezpośrednio lub pośrednio brały prawie wszystkie państwa europejskie. Była pierwszą z wojen o zasięgu europejskim. Konflikt narastał od połowy XVI w. i był kolejnym etapem rywalizacji o hegemonię w Europie.
Do najważniejszych przyczyn można zaliczyć:
- rywalizację francusko-habsburską - celem polityki zagranicznej Francji było rozerwanie łańcucha państw habsburskich (Hiszpania, ziemie w Rzeszy Niemieckiej, Niderlandy, Franche-Comté, Alzacja i Lotaryngia) opasującego Francję. Do rywalizacji o panowanie w Europie włączy się nowa potęga Szwecja;
- niepokoje religijne w Rzeszy Niemieckiej - książęta protestanccy czuli się zaniepokojeni sukcesami kontrreformacji, obawiali się utraty ziem sekularyzowanych w drugiej połowie XVI w. Dla obrony interesów utworzyli w 1608 r. Unię Protestancką pod przywództwem palatyna reńskiego. W odpowiedzi w 1609 r. książęta katoliccy pod kierunkiem księcia bawarskiego Maksymiliana I utworzyli Ligę Katolicką. W 1617 r. nowym królem czeskim został zwolennik rekatolicyzacji i absolutyzmu Ferdynand II Habsburg, który został także cesarzem rzymsko-niemieckim.
Wojna trwała z przerwami trzydzieści lat. Zapoczątkowało ją powstanie antyhabsburskie w Czechach z tzw. defenestracją praską (posłańcy habsburscy zostali wyrzuceni z okna zamku na Hradczanach). Dzieli się ją na okresy: I - powstanie czeskie 1618-1623; II - okres duński 1624-1629; III - okres szwedzki 1630-1634; IV - okres francuski 1634-1648. Do najważniejszych i przełomowych wydarzeń można zaliczyć klęskę Czechów w bitwie pod Białą Górą (listopad 1620 r.), która zapoczątkowała okres represji i germanizacji Czech, bitwę pod LÜtzen koło Lipska (1632 r.), w której zginął król szwedzki Gustaw II Adolf.
W 1648 r. w miejscowościach MÜnster i OsnabrÜck w Westfalii podpisano traktaty pokojowe między Francją i Szwecją z jednej a cesarstwem i Rzeszą Niemiecką z drugiej strony. W podpisaniu pokoju westfalskiego brali udział przedstawiciele prawie wszystkich państw europejskich i ustalono następujący porządek w Europie:
- Francja otrzymała prawa do biskupstw w Rzeszy: Metz, Toul, Verdun, Górną i Dolną Alzację, 10 miast w Rzeszy i ważną twierdzę Brisach, we Włoszech miasto Pignerol;
- Szwecja zatrzymała ujście Odry ze Szczecinem a także wyspy Uznam, Rugię i Wolin, na terenie Rzeszy sekularyzowane biskupstwa Bremę i Werden - ujścia Łaby i Wezery, port w Wismarze;
- Elektor Brandenburski otrzymał Pomorze z Kołobrzegiem, biskupstwa Minden i Halberstadt, a po śmierci administratora arcybiskupstwo Magdeburg - Brandenburgia stała się największym państwem niemieckim;
- Rzesza Niemiecka - książęta otrzymali prawie pełną samodzielność w swoich księstwach. Mogli samodzielnie zawierać sojusze i traktaty międzynarodowe, także z obcymi państwami, bez zgody cesarza. Niemcy w praktyce jako państwo przestały istnieć, wprowadzono tolerancję religijną już nie tylko dla książąt, ale dla wszystkich ludzi, cesarz ogłosił amnestię dla książąt - powrócili do swoich posiadłości, a książę bawarski otrzymał potwierdzenie tytułu elektorskiego i ziemie Górnego Palatynatu.
- Zjednoczone Prowincje Niderlandów zostały uznane przez króla hiszpańskiego za niepodległe państwo.
Konsekwencje wojny:
- Habsburgowie stracili dominującą pozycję w Europie,
- na czoło potęg europejskich wysunęła się Francja - jako gwarant pokoju westfalskiego ingerowała w wewnętrzne sprawy Rzeszy,
- po wielkich zniszczeniach nastąpił rozwój gospodarczy Niemiec.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.