Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Ważne wydarzenia polityczne i społeczne w Europie zawsze miały wpływ na to, co działo się w Polsce. Nie inaczej było również w przypadku reformacji, której początek dało publiczne wystąpienie Marcina Lutra w 1517 roku.
Podobnie jak to miało miejsce w wielu innych krajach, również w Królestwie Polskim i Wielkim Księstwie Litewskim uwidoczniła się w XVI wieku duża niechęć znacznej części ludności do Kościoła. Przyczyn tego stanu rzeczy było wiele. Niewygodna dla tych, którzy żyli z rolnictwa była pobierana przez Kościół dziesięcina. Raziło wielkie bogactwo Kościoła i jego najwyższych dostojników. Nie podobał się sposób życia duchownych. Bardzo krytycznie oceniano ich poziom intelektualny. Drażniły uzyskiwane przez Kościół przywileje, zwłaszcza te, które zwalniały duchowieństwo z obowiązku płacenia podatków. Strach budziły uprawnienia sądów kościelnych i ich postępowanie wobec osób świeckich. Krytykowano posługiwanie się podczas odprawiania nabożeństw i sporządzania dokumentów kościelnych niezrozumiałą dla wiernych łaciną. Coraz częściej domagano się tłumaczenia Biblii na język polski.
Te i inne czynniki powodowały, że działania reformacyjne zyskały na ziemiach polskich dużą popularność. Religijne „nowinki” przyjmowały się zarówno wśród mieszczan, jak i wśród szlachty. Podatni na nie byli też niektórzy księża i zakonnicy.
Nauka Lutra rozpowszechniła się na dużą skalę na terenie Prus Królewskich i w Wielkopolsce. Jej zwolenników nie brakowało też w innych regionach kraju.
Jeszcze większą popularność zyskał sobie zarówno w Polsce, jak i na Litwie kalwinizm. W połowie XVI wieku znaczna część szlachty upodobała sobie to wyznanie, odchodząc od idei niemieckiego luteranizmu. Można było już wtedy dostrzec oznaki kształtowania się Kościoła kalwińskiego w Polsce. Wyznanie to stało się też bliskie tzw. „braciom czeskim”. Byli to przybyli z Czech zwolennicy czeskiego reformatora Jana Husa, którego za podejmowane próby naprawy Kościoła spalono w 1415 roku na stosie.
W latach 1562-1565 doszło do podziału polskiego Kościoła kalwińskiego. Wyodrębnił się wtedy zbór większy kalwiński i zbór mniejszy ariański. Arianie, których nazywano też „braćmi polskimi” nawiązywali w swoich naukach do początków chrześcijaństwa. Sprzeciwiali się podstawowym dogmatom, czyli prawdom głoszonym przez Kościół katolicki. Nie uznawali przede wszystkim dogmatu o Trójcy Świętej. Opowiadali się za udzielaniem sakramentu chrztu osobom dorosłym. Byli zwolennikami równości i sprawiedliwości społecznej oraz przeciwnikami jakichkolwiek wojen.
Luteranizm i kalwinizm objęły swoim zasięgiem znaczną część ludności. Nowe wyznanie przyjęli nie tylko liczni mieszczanie, ale też mniej więcej co szósty szlachcic. Wśród protestantów byli przedstawiciele najznakomitszych polskich i litewskich rodów magnackich.
Przez pewien czas ważyły się losy Kościoła katolickiego w Polsce. Jednak widoczny brak jedności w działaniach polskich protestantów mocno hamował działania reformacyjne. Przyjęcie przez polskich duchownych oraz króla i senat postanowień uchwalonych na soborze trydenckim (trwał od 1545 do 1563 roku) oznaczało rozpoczęcie działań kontrreformacyjnych. Bardzo aktywną działalność w tym względzie podejmowali kolejni papiescy nuncjusze oraz warmiński biskup (późniejszy kardynał) Stanisław Hozjusz. Ich działania ułatwiały te postanowienia soboru, które mówiły o zdyscyplinowaniu duchownych i konieczności kształcenia księży w seminariach w celu podniesienia poziomu intelektualnego ludzi decydujących o losach Kościoła. Szlachtę uspokoiła trochę obietnica, że starostowie nie będą się zajmowali wykonywaniem wyroków sądów kościelnych dotyczących wyznawania wiary i składania dziesięciny.
W 1564 roku kardynał Hozjusz sprowadził na ziemie polskie zakon jezuitów, których król Zygmunt August otoczył troskliwą opieką. W następnych latach zakon ten w znacznym stopniu opanował polskie szkolnictwo, kształtując u wychowanków swoich szkół poglądy zgodne z prawdami głoszonymi przez Kościół.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.