Państwo | Data | Charakterystyka |
---|---|---|
Francja, Wielka Brytania | 3 września 1939 r. | Wypowiedziały Niemcom wojnę, ale prócz przeprowadzenia we wrześniu 1939 r. lokalnych działań w Zagłębiu Saary, walki sprowadzały się do działania patroli rozpoznawczych i sporadycznej wymiany ognia. Tzw. „dziwna wojna" zakończona została w kwietniu 1940 r. atakiem Niemiec na Danię i Norwegię. |
Estonia, Litwa, Łotwa | przełom września i października 1939 r. | Rząd radziecki wymusił na krajach bałtyckich — Litwie, Łotwie i Estonii — zgodę na stacjonowanie garnizonów Armii Czerwonej na ich terytoriach. W czerwcu 1940 r. Stalin doprowadził do powołania na Litwie, Łotwie i w Estonii rządów komunistycznych, które poprosiły o przyłączenie ich krajów do ZSRR. |
Finlandia | 30 listopada 1939 - 13 marca 1940 r. | Związek Radziecki uderzył na Finlandię, ponieważ odrzuciła radzieckie ultimatum, wymuszające odstąpienie części Przesmyku Karelskiego, półwyspu Hanko przy wejściu do Zatoki Fińskiej i kilku niewielkich, ale ważnych ze względów strategicznych wysp na Bałtyku. Rząd fiński odwołał się do Ligi Narodów, która 14 XII 1939 r. usunęła ZSRR z grona członków tej organizacji. Działania wojenne na froncie radziecko-fińskim toczyły się w czasie wyjątkowo ostrej zimy (tzw. „wojna zimowa”), co sprzyjało oddziałom fińskim. W lutym 1940 r. Rosjanie przełamali główną linię obrony fińskiej na Przesmyku Karelskim i, ponosząc duże straty, posuwali się w głąb Finlandii. Wojna ta wykazała poważne braki w dowodzeniu i wyszkoleniu wojsk sowieckich. Zamiar wysłania na pomoc Finlandii brytyjsko-francusko-polskiego korpusu ekspedycyjnego nie doszedł do skutku, gdyż 13 marca 1940 r. zawarto w Moskwie pokój między ZSRR a Finlandią, na mocy którego Finowie odstąpili Rosjanom żądane terytoria. |
Dania | 9 kwietnia 1940 r. | Niemcy uderzyli na Danię, wykorzystując element zaskoczenia. Po kilkugodzinnej walce mała armia duńska zaprzestała oporu, ponosząc niewielkie straty (16 zabitych). Społeczeństwo duńskie było całkowicie zaskoczone inwazją niemiecką. |
Norwegia | 9 kwietnia - 28 czerwca 1940 r. | Podobnie jak w Danii, Niemcy zamierzali wykorzystać element zaskoczenia w ataku na Norwegię. Mimo to walki przeciągnęły się do czerwca 1940 r. Państwa sprzymierzone wysłaly do Norwegii oddzialy ekspedycyjne: brytyjskie, francuskie, polskie (Samodzielna Brygada Strzelców Podhalańskich pod dowództwem gen. Zygmunta Szyszko-Bohusza). Mimo, że oddziały te opanowały na krótko ważny port Narwik, musiały, w związku z ogólną sytuacją wojenną na kontynencie, przerwać operację. Po trwającej 62 dni kampanii norweskiej, oddziały sprzymierzonych ewakuowały się do Anglii wraz z królem Norwegii i większością członków rządu. 10 czerwca 1940 r. Niemcy zajęli całe terytorium Norwegii. Powstał też rząd faszystkowski utworzony przez majora Vidkluna Quislinga, śliśle współpracujący z Niemcami. |
Holandia, Belgia, Luksemburg | 10 maja 1940 r. | Oddziały niemieckie zaatakowały Holandię, opanowując lotniska i węzły drogowe. Po tygodniu walk Holandia poddała się. Wojska niemieckie uderzyły również na Belgię i Luksemburg (łamiąc ich neutralność). Armia belgijska i francuska nie zdołały zatrzymać natarcia niemieckiego. 27 maja 1940 r. król belgijski podpisał kapitulację. |
Francja | 10 maja 1940 r. | W Ardenach Niemcy przełamali najsłabszy odcinek obrony francuskiej i przez Sedan ruszyli w kierunku kanału La Manche, rozdzielając obronę francuską na dwie części. Siły alianckie walczące w Belgii zostały okrążone i zagrożone zniszczeniem. Rozpoczęła się pospieszna ewakuacja wojska do Anglii przez jedyny wolny jeszcze port - Dunkierkę. 14 czerwca 1940 r. Niemcy zajęli Paryż. Nowo mianowany premier rządu francuskiego, marszałek Pétain, bohater I wojny światowej, 22 czerwca 1940 r. poprosił o rozejm. Francja podpisała z Niemcami układ o zawieszeniu broni. Większą część terytorium Francji zajęli Niemcy, a w południowej częci (1/3 powierzchni całego kraju) powstało państwo francuskie ze stolicą w Vichy, całkowicie zależne od Hitlera. Na czele tego państwa stanął marszałek Pétain. Nie wszyscy pogodzili się z klęską. Do Anglii przedostał się gen. Charles de Gaulle, gdzie utworzyl Komitet Wolnej Francji i zapowiedział kontynuowanie walki z Niemcami. |
Wielka Brytania | 8 sierpnia - 30 października 1940 r. | Po upadku Francji Hitler zaproponował Wielkiej Brytanii pokój, stawiając warunek utrzymania przez Niemcy zagarniętych terytoriów. Nowy premier angielski Winston Churchill, przeciwnik faszyzmu, odrzucił tę propozycję. 4 czerwca 1940 r. Hitler wydał rozkaz przygotowania inwazji na Anglię pod kryptonimem „Lew Morski”, w której główną rolę miało odegrać lotnictwo (wobec przewagi floty brytyjskiej). W sierpniu 1940 r. rozpoczęła się powietrzna bitwa o Anglię, która trwała 3 miesiące. Gdy nie udało się Niemcom zniszczyć lotnictwa brytyjskiego, zaczęto bombardować duże miasta Anglii. Naloty trwały w dzień i w nocy. Zwalczanie bombowców Luftwaffe ułatwił niewielkim siłom powietrznym RAF (lotnictwo) system wykrywania zbliżających się samolotów za pomocą radaru. Systemy wczesnego ostrzegania obrony cywilnej oraz silne zapory balonowe w znacznym stopniu ograniczyły skuteczność nalotów niemieckich. Niemcy nie osiągnęli zamierzonego sukcesu, zrezygnowali z błyskawicznego zajęcia Anglii, co nie oznaczało rezygnacji z zajęcia Wysp Brytyjskich. Odłożono te działania na dalszy plan. |
Jugosławia | 6 kwietnia 1941 r. | W marcu 1941 r. do państw „Osi” przystąpiła Jugosławia. Proniemiecka polityka króla i rządu Jugosławii zmobilizowała serbską opozycję do działania. 27 marca 1941 r. w wyniku wojskowego zamachu stanu został obalony proniemiecki rząd. Wówczas Hitler zapowiedział zniszczenie tego kraju. 6 kwietnia 1941 r. na Jugosławię uderzyły dywizje włoskie, niemieckie i węgierskie. Padł Zagrzeb i Belgrad. Król wraz z rządem opuścił Belgrad i udał się do Grecji. Kraj znalazł się pod okupacją państw „Osi”, które podzieliły się terytorium Jugosławii. Utworzono odrębne państwo Chorwacji, uzależnione od Niemiec i Włoch. Część żołnierzy schroniła się w górach i podjęła walkę partyzancką. Druża Michajłowicz dowodził oddziałami partyzanckimi wiernymi królowi. Rozwijała się również partyzantka komunistyczna pod dowództwem Josipa Broz Tito. |
Grecja | 28 października 1940 r. - 23 kwietnia 1941 r. | Grecja została zaatakowana przez wojska włoskie, które nie odniosły sukcesu wobec zdecydowanej postawy całego narodu. Grecy wyparli Włochów i zajęli część Albanii. Dopiero w kwietniu, kiedy na Grecję uderzyły wojska niemieckie (po podboju Jugosławii), armia grecka uległa przewadze sił niemiecko-włoskich. Część armii greckiej broniła się wraz z Anglikami na Krecie do końca maja (desant powietrzny wojsk niemieckich opanował wyspę). Część ewakuowała się do Afryki, gdzie walczyła w składzie wojsk brytyjskich. |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.