Rodzaj literacki: liryka
Gatunek liryki: liryka apelu
Poeta w wierszu napisanym w 1950 roku w Waszyngtonie analizuje problem relacji między jednostką ludzką a totalitaryzmem państwowym. Podmiot liryczny zwraca się z ostrzeżeniem bezpośrednio do tych, którzy, nie zważając na prawa i potrzeby pojedynczych ludzi, w oparciu o terror budują porządek polityczny i społeczny:
„Który skrzywdziłeś człowieka prostego
Śmiechem nad krzywdą jego wybuchając (...)”.
Totalitarne systemy rządzenia budowane są na strachu i pochlebstwach „gromady błaznów”, opierają się na zniesieniu bądź przemieszaniu wszelkich wartości, a więc na moralnym relatywizmie, który zaciera różnice między dobrem a złem i usprawiedliwia przemoc oraz niesprawiedliwość. Usilne próby kształtowania fałszywej rzeczywistości, gloryfikacja tyrana, któremu zastraszeni poddani oddają cześć, przypisują „cnotę i mądrość” w obawie o własne życie, demaskuje poeta, czujny świadek epoki, obserwator i oskarżyciel historii:
„Nie bądź bezpieczny. Poeta pamięta”.
Swojej poezji Miłosz przypisuje rolę sprawiedliwego i obiektywnego sędziego, zapisującego wszelkie akty terroryzmu i przemocy:
„Spisane będą czyny i rozmowy”.
Nawet śmierć poety nie zniweczy siły jego poezji („Możesz go zabić - narodzi się nowy”), która jest wiecznym świadectwem i wyrazem potępienia tyrana. Występując w obronie skrzywdzonych i prześladowanych, broniąc ich prawa do ludzkiej godności, poeta staje się jednocześnie sędzią i oskarżycielem totalitarnych systemów politycznych. Zbrodniarzy ostrzega przed niemożnością ucieczki od kary, uświadamia, że rzeczywistości nie da się zafałszować, a dla morderców nie ma przebaczenia:
„Lepszy dla ciebie byłby świt zimowy
I sznur i gałąź pod ciężarem zgięta”.
Zadaniem poety jest czujne i bezkompromisowe śledzenie ludzkich zbrodni, przewinień, stawanie w obronie poniżonych, świadczenie prawdy, nawet za cenę wolności i życia. Poezja to narzędzie, za pomocą którego można ocalić wartości, utrwalać ich hierarchię, z całym obiektywizmem relacjonować i komentować historię. Przyjęta przez Miłosza postawa jest konsekwencją wcześniejszych wierszy poety, który w całym tomie Ocalenie przypisuje sobie rolę wieszcza, współuczestnika, świadka i sędziego rzeczywistości.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.