Rodzaj literacki: liryka
Gatunek liryki: liryka filozoficzna
W Piosence o końcu świata, pochodzącej z tomu Ocalenie, Miłosz przedstawia kontrastową wobec kulturowych stereotypów wizję końca świata. Wiersz przywołuje na myśl Apokalipsę św. Jana z jej katastroficzną wizją Sądu Ostatecznego. W przeciwieństwie do biblijnego obrazu koniec świata ukazany w Piosence... jest zwyczajny. Nie zapowiadają go żadne znaki i kataklizmy. Przyroda jest spokojna, wręcz radosna, wszystko wygląda tak, jak powinno wyglądać w zwykły słoneczny dzień:
„W dzień końca świata
Pszczoła krąży nad kwiatem nasturcji, (...)
Skaczą w morzu wesołe delfiny,
Młode wróble czepiają się rynny
I wąż ma złotą skórę jak powinien mieć”.
Normalnie zachowują się także ludzie, zajmując się swoimi codziennymi zajęciami i pracą, nie przewidując zbliżającego się końca:
„Kobiety idą polem pod parasolkami,
Pijak zasypia na brzegu trawnika,
Nawołują na ulicy sprzedawcy warzywa”.
Świat toczy się swoim normalnym rytmem. Wychowani w tradycji kultury chrześcijańskiej ludzie spodziewają się katastroficznego w swym charakterze końca świata, zapowiedzianego biblijnymi znakami. Nie mogą uwierzyć, że może on przyjść niepostrzeżenie. Zakodowane w ich umyśle stereotypowe wyobrażenia są zbyt silne:
„A którzy czekali błyskawic i gromów,
Są zawiedzeni.
A którzy czekali znaków i archanielskich trąb,
Nie wierzą, że staje się już”.
Zwyczajność końca rodzaju ludzkiego nie przystaje do naszych wyobrażeń, roz-czarowuje swoją normalnością. Ludzie chcą wyraźnych znaków, które uwypukliłyby tragizm końca świata, nadały mu wymiar prawdziwie apokaliptyczny. Jedynie staruszek podwiązujący pomidory w swoim ogródku rozumie, że „Innego końca świata nie będzie”. On wie, że koniec świata „staje się już”, dla poszczególnych istot w chwili ich śmierci. Jest zwyczajny i normalny, stanowi część życia i nie wymaga apokaliptycznej oprawy. Mądry staruszek nie jest natchnionym prorokiem, ale zwykłym człowiekiem, który z filozoficznym dystansem patrzy na sprawy tego świata. Wie, że ludzka śmierć i kres wszystkiego są nieuchronne i nie można im przeciwdziałać. Trzeba nauczyć się godzić z tym, co nas czeka i przyjmować to jako naturalną kolej rzeczy. Poeta uświadamia nam, że śmierć i koniec świata mogą przyjść w każdym momencie. Trzeba być zawsze przygotowanym i ze spokojem poddać się losowi. Koniec świata przychodzi bez zapowiedzi w każdej chwili naszego życia, zwykły i normalny, nie jest spektakularnym widowiskiem.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.