Chemiczne narządy zmysłów
Smak
Komórki smakowe rejestrują obecność różnych substancji chemicznych w pożywieniu. Tworzą skupienia otoczone komórkami podporowymi, zwane kubkami smakowymi. Kubki rozmieszczone są na powierzchni języka oraz, w mniejszej ilości, na podniebieniu.
Człowiek rozróżnia cztery podstawowe smaki: słodki, kwaśny, słony i gorzki. Poszczególne kubki smakowe rejestrują wszystkie smaki, ale w stosunku do jednego wykazują szczególną wrażliwość. Smak pikantny odbierany jest przez pobudzenie receptorów bólowych na języku. Na odbiór wrażeń smakowych wpływ ma też zapach potrawy.
Węch
Komórki węchowe znajdują się w nabłonku węchowym w górnej części jamy nosowej. Reagują na substancje chemiczne znajdujące się we wdychanym powietrzu lub przenikające do jamy nosowej z jamy ustnej przez nozdrza wewnętrzne. Receptory są zmodyfikowanymi komórkami nerwowymi posiadającymi rzęski, które w obecności substancji chemicznej ulegają podrażnieniu. Pozostała część neuronu przekazuje powstały w rzęskach impuls do ośrodków mieszczących się w opuszce węchowej kresomózgowia.
Węch jest najbardziej wrażliwym zmysłem człowieka - komórki węchowe ulegają pobudzeniu przy minimalnej ilości substancji w otoczeniu. Człowiek rozróżnia około 3000 różnych zapachów.
Receptory skórne
Receptory dotyku mogą znajdować się tuż pod powierzchnią skóry - wtedy reagują na najlżejszy dotyk, lub głębiej - odbierają wtedy silniejszy nacisk.
Receptory bólu są to wolne zakończenia nerwowe w skórze. Mogą być pobudzane przez różne bodźce, najczęściej są to bodźce mechaniczne, ale ból odczuwamy też np. przy oparzeniu (bodziec termiczny). Impulsy nerwowe przewodzone są do mózgu, do znajdujących się we wzgórzu (część międzymózgowia) i korze mózgowej ośrodków bólu.
Zakończenia nerwowe będące receptorami bólu występują też w mięśniach i narządach wewnętrznych.
Termoreceptory położone są w głębszych warstwach skóry. Występują w dwóch rodzajach: inne reagują na ciepło, a inne na zimno. Informacje o temperaturze otoczenia przesyłane są do ośrodka termoregulacji w podwzgórzu oraz do ośrodków czucia temperatury w płacie ciemieniowym kory mózgowej.
Termoreceptory występują też na terenie ośrodkowego układu nerwowego i rejestrują temperaturę krwi.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.