Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Ten typ podziału jądra komórkowego zachodzi przy powstawaniu gamet (czyli plemników i komórek jajowych). Celem mejozy jest zredukowanie o połowę liczby chromosomów. Jest to konieczne do prawidłowego zapłodnienia - w przeciwnym przypadku zygota, a potem rozwijający się z niej organizm miałyby dwa razy więcej chromosomów niż powinny.
Na proces mejozy składają się dwa podziały, podobnie jak w mitozie podzielone na fazy.
Faza 1 - profaza
Zachodzą tu zjawiska podobne do tych, które miały miejsce w mitozie, czyli przede wszystkim zaczynają być widoczne chromosomy. Pierwszą różnicą jest fakt, że układają się one obok siebie parami. Pary chromosomów nie dobierają się przypadkowo - są one sobie „przypisane” i nazywane chromosomami homologicznymi.
Chromosomy homologiczne to pary chromosomów o takiej samej budowie i zawierające takie same geny, ale różniące się pochodzeniem - jeden z nich pochodzi od ojca, a drugi od matki.
Znajdujące się obok siebie pary chromosomów homologicznych nazywane są biwalentami. Każdy chromosom, podobnie jak w mitozie, składa się z dwóch chromatyd. W obrębie biwalentu dochodzi do bardzo ważnego zjawiska polegającego na wymianie odcinków chromatyd pomiędzy chromosomami homologicznymi. Zjawisko to nazywane jest crossing-over i jest jedną z ważniejszych przyczyn zmienności organizmów. Podobnie jak w mitozie zanika również błona jądrowa i powstaje wrzeciono podziałowe.
Faza 2 - metafaza
Biwalenty układają się w centralnej części komórki. Każdy z chromosomów homologicznych połączony jest z włóknem wrzeciona podziałowego, przy czym włókna przyłączone do chromosomów homologicznych biegną w przeciwnych kierunkach.
Faza 3 - anafaza
Następuje skurcz włókien wrzeciona i pary chromosomów homologicznych odciągane są od siebie. Całe chromosomy wędrują w przeciwne strony. W tym momencie następuje redukcja liczby chromosomów.
Faza 4 - telofaza
Chromosomy są skupione przy przeciwległych biegunach komórki, zaczyna się cytokineza, ale komórki potomne nie rozdzielają się i wchodzą w następny podział.
Podczas pierwszego podziału mejotycznego następuje redukcja liczby chromosomów, dlatego nazywany on jest podziałem redukcyjnym.
Po całkowitym zakończeniu I podziału mogłyby powstać dwie komórki potomne o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów. Jednak każdy z chromosomów nadal składa się z dwóch chromatyd, a więc ma podwojony materiał genetyczny. Aby pozbyć się tego nadmiaru, konieczny jest jeszcze jeden podział.
Celem drugiego podziału jest wyrównanie ilości materiału genetycznego w komórkach potomnych.
Podział ten jest w zasadzie mitozą. Różni się od „klasycznej” mitozy jedynie bardzo krótką profazą. Jest to dość zrozumiałe - chromosomy jeszcze nie zdążyły się rozluźnić, błona jądrowa nie powstała, pozostaje tylko budowa wrzeciona podziałowego. Pozostałe fazy przebiegają identycznie jak w mitozie. Końcowym efektem jest powstanie czterech komórek potomnych.
Mejoza jest podziałem jądra komórkowego zachodzącym podczas powstawania gamet.
W wyniku mejozy powstają cztery komórki potomne o zredukowanej o połowę liczbie chromosomów.
Powstałe w skutek mejozy gamety zawierają po jednym z każdej pary chromosomów homologicznych.
| Mitoza | Mejoza | |
|---|---|---|
| Rodzaj komórek, w których zachodzi podział | somatyczne | macierzyste gamet |
| Ilość podziałów komórki macierzystej | 1 | 2 |
| Ilość komórek potomnych | 2 | 4 |
| Ilość chromosomów w komórkach potomnych | Taka sama jak w komórkach macierzystych | O połowę mniejsza niż w komórkach macierzystych |
| Ważniejsze wydarzenia podczas podziału | Chromosomy rozdzielane są na chromatydy, które stają się chromosomami potomnymi. | Chromosomy homologiczne tworzą biwalenty. Może zachodzić zjawisko crossing-over. Najpierw rozdzielane są pary chromosomów homologicznych (I podział), a dopiero potem poszczególne chromosomy rozdzielane są na chromatydy (II podział). |
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.