Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Warunki życia w wodzie są odmienne od warunków lądowych. Głównymi czynnikami ograniczającymi życie na lądzie są woda i temperatura, natomiast w wodzie czynnikami takimi są ilość światła docierającego w głębsze partie wody, zawartość tlenu i prądy wodne.
Porównanie warunków życia w wodzie i na lądzie
| Czynniki środowiska | Środowisko lądowe | Środowisko wodne |
|---|---|---|
| Wilgotność | Ulega dużym wahaniom i może być czynnikiem ograniczającym w rozwoju organizmów. | Stała. |
| Tlen | Występuje w postaci gazowej i jego ilość jest stała. | Rozpuszczony w wodzie i jego ilość ulega wahaniom. |
| Temperatura | Występują duże wahania temperatury. | Małe wahania temperatury. |
| Gęstość | Mała gęstość powietrza. | Duża, stawia opór zwierzętom poruszającym się w niej. |
| Sole mineralne | Występują w glebie i ich przyswa-jalność przez rośliny zależna jest od ilości w wody w glebie. | Łatwy dostęp do soli mineralnych rozpuszczonych w wodzie, mogą być pobierane nawet całą powierzchnią ciała przez rośliny zanurzone w wodzie. |
| Światło | Dociera niemal wszędzie. | Promienie świetlne docierają tylko do pewnych głębokości. |
| Przejrzystość | Przy czystym powietrzu widoczność jest bardzo dobra. | Zależy od przezroczystości wody, drobnych organizmów np. jednokomórkowych glonów. |
W zbiorniku wodnym np.: jeziorze można wyróżnić trzy zasadnicze środowiska o odmiennych warunkach bytowania:
- przybrzeżne, litoralne znajdujące się na styku lądu i wody,
- otwartej toni wodnej, inaczej nazwanym pelagicznym,
- przydenne: czyli bentoniczne.
Środowisko przybrzeżne to przede wszystkim świat roślin wśród których można zauważyć różne przystosowania w zależności od miejsca występowania.
- strefa roślinności bagiennej, rosną tu rośliny błotne (ziemno-wodne), np. skrzyp bagienny,
- strefa roślin wynurzonych, to rośliny wyrastające nad wodę. Łodygi ich są puste w środku czyniąc je wytrzymałe na działanie wiatru i fal. Do roślin tych należą: trzcina, tatarak, pałka wodna.
- strefa roślin o liściach pływających, to grzybienie białe, strzałka wodna, grążel żółty, liście ich pływają, a korzenie tkwią w dnie zbiornika. Łodygi i liście tych roślin są miękkie i wiotkie. U niektórych tworzą się wewnątrz ich ciała specjalne komory, w których roślina gromadzi zapas powietrza do oddychania.
- strefa roślin zanurzonych, można tu spotkać moczarkę kanadyjską, rogatka, rdestnicę, mech wodny. Niektóre z tych roślin nie mają korzeni. Łodygi ich są wiotkie, a liście drobne i postrzępione. Dzięki temu nie stawiają oporu wodzie.
Podzielić je można na takie, które część życia spędzają w wodzie, a część na lądzie, oraz takie, które całe życie spędzają w wodzie. Wśród zwierząt lądowo-wodnych spotykamy żaby, wydry, kaczki. Posiadają one błony pławne między palcami, co umożliwia im lepsze poruszanie się w wodzie i na lądzie. W strefie roślinności bagiennej można spotkać ptaki brodzące, takie jak bociany, czaple, które odznaczają się długimi nogami i dziobami dzięki czemu nie moczą głowy i ciała w czasie pobierania pokarmu.
Zwierzęta wodne w zależności od miejsca występowania można podzielić na:
- plankton, np.: pierwotniaki, larwy owadów, drobne skorupiaki. W skład planktonu wchodzą też drobne glony, np.: zielenice, okrzemki.
- nekton, np.: ryby, żaby, traszki, ssaki wodne, czyli organizmy pływające;
- bentos, np.: pijawki, rureczniki, skorupiaki, larwy owadów żywiące się szczątkami roślin i zwierząt, oraz bakterie i grzyby stanowiącą dużą grupę destruentów.
Duża część produkcji pierwotnej jeziora przypada na plankton roślinny (zielenice, okrzemki). Konsumenci pierwszego rzędu to głównie plankton zwierzęcy, np. rozwielitki, oczliki. Na dnie jeziora gromadzi się dużo martwych szczątków roślin i zwierząt, żywią się nimi rureczniki, larwy owadów, ślimaki. Drobni jeziorni drapieżcy to wiele owadów: larwy ważek, pływak żółtobrzeżek, nartniki. Wśród ryb spotykamy planktonożerców jak: ukleja, sieja, sielawa. Typowym drapieżnikiem wśród ryb jest szczupak, a w mniejszym stopniu okoń i sandacz. Lin, leszcz, płoć, karp pobierają pokarm złożony z bezkręgowcówi z roślin. Mewy i rybitwy polują na drobne ryby, np. ukleje.
Każdy organizm żyjący w jeziorze lub stawie stanowi ogniwo jakiegoś łańcucha zależności pokarmowej. Najczęściej zjada on niższe i słabsze od siebie ogniwo, a sam może być zjedzony przez silniejszego drapieżnika.
Wśród organizmów zamieszkujących jezioro nie zawsze występują zależności pokarmowe, często zwierzęta znajdują kryjówki w roślinach np. szczupak polując, kryje się między trzcinami, a żaba czatuje na owady siedząc na liściach grzybienia białego. Ze względu na swoje maskujące ubarwienie są trudne do zauważenia na tle roślin wodnych.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.