Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Łańcuchy i sieci pokarmowe

Łańcuchy i sieci pokarmowe

Każda biocenoza charakteryzuje się określoną strukturą troficzną (pokarmową), na którą składają się łańcuchy pokarmowe i sieci pokarmowe.

Zapamiętaj!

Łańcuch pokarmowy to szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda poprzedzająca grupa jest podstawą pożywienia następnej.

Przykład prostego łańcucha pokarmowego:

roślina (producent) → roślinożerca (konsument I rzędu) → drapieżca (konsument II rzędu)

Proste łańcuchy pokarmowe w przyrodzie zdarzają się dość rzadko. Częściej mamy do czynienia z sieciami zależności pokarmowych, czyli złożonymi relacjami pokarmowymi, ponieważ wiele zwierząt pobiera pokarm dość różnorodny. Poszczególne gatunki mają wielu wrogów i padają ofiarą różnych drapieżników, np.: zające stanowią zdobycz wilków, lisów i rysi, które zjadają również inne zwierzęta, np.: lisy zjadają także żaby, myszy i ślimaki.

W wyniku wzajemnego współżycia organizmów w obrębie biocenozy ustala się równowaga biocenotyczna - drapieżnik nigdy nie wyniszcza swych ofiar całkowicie, pasożyt nie zabija swojego gospodarza, a roślinożerca nie wyczerpuje zasobów pokarmu na danym terenie.

Mechanizm równowagi biocenotycznej: w miarę zużywania się zapasów pokarmu, zmniejsza się jego dostępność, co z kolei ogranicza powiększenie się populacji roślinożercy, a tym samym umożliwia odnowienie populacji niszczonej, czyli trawy.

Zakłócenie równowagi biocenotycznej może być wynikiem:

a) gwałtownych zmian warunków środowiskowych, spowodowanych np. klęskami żywiołowymi lub rozwojem przemysłu i wynikającymi z tego przekształceniami i zniszczeniami krajobrazu;

b) wprowadzeniem do biocenozy przez człowieka nowych gatunków organizmów, które szybko przystosowują się do nowego środowiska wypierając istniejące gatunki.

W biocenozach naturalnych, bogatych w gatunki, zakłócenia równowagi biocenotycznej zdarzają się bardzo rzadko.

Schematy złożonych zależności pokarmowych (sieci pokarmowe):

Schematy złożonych zależności pokarmowych (sieci pokarmowe). Łąka. Producenci, konsumenci I rzędu, konsumenci II rzędu, konsumenci III rzędu. Mniszek lekarski, koniczyna. Gąsienica, zając, pasikonik, mysz, trzmiel. Bażant, bocian, żaba. Lis. Reducenci (grzyby, bakterie).Schematy złożonych zależności pokarmowych (sieci pokarmowe). Las. Producenci, konsumenci I rzędu, konsumenci II rzędu, konsumenci III rzędu. Sosna, poziomka. Wiewiórka, kornik, sarna, gąsienica, ślimak. Żbik, dzięcioł, lis, żaba. Wilk, kuna leśna, pchły. Reducenci (grzyby, bakterie).Schematy złożonych zależności pokarmowych (sieci pokarmowe). Pole uprawne. Producenci, konsumenci I rzędu, konsumenci II rzędu, konsumenci III rzędu. Ziemniaki, pszenica. Mszyce, stonka, mysz, zając. Biedronka, bażant, myszołów, żbik. Pająk, lis, wilk. Reducenci (grzyby, bakterie).

Podstawą istnienia każdej biocenozy jest duża różnorodność gatunków powiązanych wieloma zależnościami np.: pokarmowymi, rozrodczymi. Rośliny są pokarmem wielu roślinożerców, ale od ilości roślin zależy, czy zwierzęta będą miały się gdzie schronić i budować swoje gniazda. Wszystkie populacje w biocenozie działają na siebie i wpływają na środowisko, w którym występują. Zmiany środowiska w ciągu roku wywołują też zmiany sezonowe w biocenozach. Tylko w nielicznych środowiskach, np.: jaskinie, głębie oceaniczne, nie obserwuje się zmian sezonowych.

Zapamiętaj!

Charakterystyczne cechy biocenozy naturalnej to:

- różnorodność gatunków,

- wzajemne oddziaływanie gatunków na siebie,

- zmiana składu gatunkowego w zależności od cyklu rocznego,

- niedopuszczanie do osiedlania się nowych gatunków,

- zdolność do samoregulacji, czyli utrzymania równowagi biocenotycznej.

Zobacz podobne opracowania

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.