Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Każda biocenoza charakteryzuje się określoną strukturą troficzną (pokarmową), na którą składają się łańcuchy pokarmowe i sieci pokarmowe.
Zapamiętaj!
Łańcuch pokarmowy to szereg grup organizmów ustawionych w takiej kolejności, że każda poprzedzająca grupa jest podstawą pożywienia następnej.
Przykład prostego łańcucha pokarmowego:
roślina (producent) → roślinożerca (konsument I rzędu) → drapieżca (konsument II rzędu)
Proste łańcuchy pokarmowe w przyrodzie zdarzają się dość rzadko. Częściej mamy do czynienia z sieciami zależności pokarmowych, czyli złożonymi relacjami pokarmowymi, ponieważ wiele zwierząt pobiera pokarm dość różnorodny. Poszczególne gatunki mają wielu wrogów i padają ofiarą różnych drapieżników, np.: zające stanowią zdobycz wilków, lisów i rysi, które zjadają również inne zwierzęta, np.: lisy zjadają także żaby, myszy i ślimaki.
W wyniku wzajemnego współżycia organizmów w obrębie biocenozy ustala się równowaga biocenotyczna - drapieżnik nigdy nie wyniszcza swych ofiar całkowicie, pasożyt nie zabija swojego gospodarza, a roślinożerca nie wyczerpuje zasobów pokarmu na danym terenie.
Mechanizm równowagi biocenotycznej: w miarę zużywania się zapasów pokarmu, zmniejsza się jego dostępność, co z kolei ogranicza powiększenie się populacji roślinożercy, a tym samym umożliwia odnowienie populacji niszczonej, czyli trawy.
Zakłócenie równowagi biocenotycznej może być wynikiem:
a) gwałtownych zmian warunków środowiskowych, spowodowanych np. klęskami żywiołowymi lub rozwojem przemysłu i wynikającymi z tego przekształceniami i zniszczeniami krajobrazu;
b) wprowadzeniem do biocenozy przez człowieka nowych gatunków organizmów, które szybko przystosowują się do nowego środowiska wypierając istniejące gatunki.
W biocenozach naturalnych, bogatych w gatunki, zakłócenia równowagi biocenotycznej zdarzają się bardzo rzadko.
Schematy złożonych zależności pokarmowych (sieci pokarmowe):
Podstawą istnienia każdej biocenozy jest duża różnorodność gatunków powiązanych wieloma zależnościami np.: pokarmowymi, rozrodczymi. Rośliny są pokarmem wielu roślinożerców, ale od ilości roślin zależy, czy zwierzęta będą miały się gdzie schronić i budować swoje gniazda. Wszystkie populacje w biocenozie działają na siebie i wpływają na środowisko, w którym występują. Zmiany środowiska w ciągu roku wywołują też zmiany sezonowe w biocenozach. Tylko w nielicznych środowiskach, np.: jaskinie, głębie oceaniczne, nie obserwuje się zmian sezonowych.
Zapamiętaj!
Charakterystyczne cechy biocenozy naturalnej to:
- różnorodność gatunków,
- wzajemne oddziaływanie gatunków na siebie,
- zmiana składu gatunkowego w zależności od cyklu rocznego,
- niedopuszczanie do osiedlania się nowych gatunków,
- zdolność do samoregulacji, czyli utrzymania równowagi biocenotycznej.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.