Materia, np. dwutlenek węgla (CO2), woda (H2O), tlen (O2), azot (N), siarka (S) - krąży w ekosystemie dostając się ze środowiska do producentów (roślin), a potem, jako pokarm pobierana jest przez konsumentów należących do różnych ogniw łańcucha pokarmowego, by w końcowym etapie ulec rozłożeniu przez reducentów i powrócić do środowiska.
Zapamiętaj!
Proces, w którym producenci - rośliny - wytwarzają materię organiczną, nazywamy produkcją pierwotną, natomiast proces przyswajania materii organicznej i magazynowania energii przez konsumentów nazywamy produkcją wtórną.
Węgiel jest podstawowym pierwiastkiem budulcowym związków organicznych. Zostaje on pobrany w postaci dwutlenku węgla z atmosfery przez rośliny i wykorzystany do budowy związków organicznych, np.: cukrów. Dzięki istniejącym łańcuchom pokarmowym, węgiel w postaci pokarmu roślinnego, dostaje się do konsumentów I rzędu, a następnie do konsumentów wyższego rzędu. Pobrane związki organiczne wykorzystywane są przez organizmy do uzyskania energii koniecznej do życia. W wyniku oddychania zachodzącego zarówno u producentów (roślin) jak i konsumentów (zwierząt) powstaje dwutlenek węgla, który wydychany dostaje się do atmosfery. Równocześnie reducenci rozkładają martwe części roślin i zwierząt uwalniając dwutlenek węgla CO 2 w procesie gnicia.
Z ziemi człowiek wydobywa paliwa kopalne (węgiel, ropa naftowa, gaz ziemny), które spalane przez przemysł i samochody są źródłem dużej ilości dwutlenku węgla dostającego się do atmosfery.
Rozkład materii organicznej przez reducentów, oddychanie producentów i konsumentów pozwala utrzymać na stałym poziomie ilość dwutlenku węgla w atmosferze (0,03%). Jednak w ostatnich latach bilans ten ulega zachwianiu m.in. na skutek rozwoju przemysłu i motoryzacji. Do atmosfery, dostaje się coraz więcej CO2, który zatrzymując odbite od Ziemi promienie słoneczne może spowodować podwyższenie temperatury na Ziemi - efekt cieplarniany.
Azot jest pierwiastkiem potrzebnym do budowy białek i kwasów nukleinowych. W powietrzu atmosferycznym azot występuje w postaci gazowej w ilości 78%. Rośliny nie potrafią korzystać z takiej postaci azotu. Zostaje on zamieniony na przyswajalne azotany i sole amonowe na skutek np.: wyładowań atmosferycznych. Duże ilości azotu wprowadzają do gleby bakterie żyjące w symbiozie z korzeniami roślin motylkowych oraz inne bakterie żyjące w glebie. Rośliny pobierają z gleby powstałe związki azotowe i wykorzystują je do budowy własnych białek. Zwierzęta zjadając rośliny część białek rozkładają w wyniku przemiany materii i wydalają jako produkt uboczny z moczem, a część wykorzystują do budowy własnego ciała.
Destrucenci - rozkładają martwe szczątki roślin i zwierząt uwalniając w ten sposób część związków azotowych do gleby.
Człowiek, chcąc uzyskać lepsze plony, dostarcza do gleby związki azotowe w postaci sztucznych nawozów.
Zapamiętaj!
Materia krąży między biocenozą i biotopem. Energia natomiast rozprasza się i musi być zastępowana przez nowe porcje energii świetlnej, przechwytywanej przez producentów. Energia przepływa przez biocenozę tylko w jednym kierunku.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.