Ontogeneza to rozwój osobniczy organizmu, obejmujący ogół zmian zachodzących od momentu jego pwostania aż do śmierci.
Ontogenezę człowieka podzielić można na dwa podstawowe etapy:
1. Okres prenatalny to okres od momentu poczęcia do porodu. W tym czasie zachodzą procesy kształtowania się organizmu i jego intensywny rozwój. Odbywa się wewnątrz macicy, a zarodek, a później płód jest pod każdym względem zależny od organizmu matki.
2. Okres postnatalny to okres rozpoczynający się narodzinami a kończący śmiercią człowieka. Zaraz po urodzeniu dziecko jest niesamodzielne i wymaga stałej opieki ze strony osób dorosłych, najlepiej matki. Wraz z upływem czasu zakres opieki ulega zmniejszeniu aż do uzyskania pełnej samodzielności pod koniec wieku młodzieńczego. Wtedy też zakończony zostaje rozwój człowieka.
Ważniejsze etapy okresu postnatalnego
| Etap | Czas trwania | Chrakterystyka |
|---|---|---|
| noworodek | pierwszy miesiąc życia | Dziecko przystosowuje się do życia w nowym dla siebie środowisku. Wymaga bliskiego kontaktu z matką, powinno być karmione piersią na żądanie. |
| okres niemowlęcy | od drugiego miesiąca do ukończenia pierwszego roku życia | Dziecko w tym czasie bardzo intensywnie rośnie, zaczyna poznawać otaczający go świat, nawiązuje pierwsze społeczne kontakty z najbliższymi osobami. Prawidłowy rozwój uwarunkowany jest dostarczaniem mu odpowiedniej ilości bodźców. Pod koniec okresu uczy się samodzielnie chodzić i podejmuje próby mówienia. Powinno być możliwie jak najdłużej karmione piersią. |
| okres dziecięcy | od drugiego roku do około 11-14 lat (do okresu dojrzewania) | Dalszy intensywny wzrost, rozwój umiejętności mowy, rozwój sprawności fizycznej, nawiązywanie szerszych kontaktów społecznych, rozwój intelektualny. |
| okres młodzieńczy | od 11-14 lat do 18-20 lat | Rozpoczyna się okresem dojrzewania, zmianami hormonalnymi w organizmie i wahaniami emocjonalnymi. Następuje też gwałtowny wzrost organizmu (skok pokwitaniowy) i osiągnięta zostaje jego górna granica. Dla tego okresu charakterystyczny jest też bardzo intensywny rozwój intelektualny. |
| okres dojrzałości | od około 20 do 40 lat | Okres pełni rozwoju: osiągnięte zostaje maksimum możliwości fizycznych i intelektualnych, a stan ten utrzymuje się dość długo. W tym okresie człowiek zakłada rodzinę, osiąga odpowiedni status społeczny i zawodowy. |
| okres wieku średniego | 40-65 lat | Wiele osób jest w tym okresie nadal w pełni sił, jednak zaznaczają się już powolne zmiany wskazujące na starzenie się organizmu. Dla kobiet w tym okresie przypada koniec możliwości reprodukcyjnych (klimakterium). |
| okres starości | powyżej 65 lat | Coraz silniej widoczne zmiany w organizmie, obniżanie się sprawności fizycznej i intelektualnej, częste zachorowania. |
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.