Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Cykl menstruacyjny, zwany też cyklem miesięcznym albo cyklem płciowym, to szereg zmian mających na celu przygotowanie organizmu kobiety do ciąży. Zmiany te przede wszystkim obejmują:
- dojrzewanie i uwolnienie komórki jajowej,
- przygotowanie macicy do zagnieżdżenia się zarodka.
Przeciętny cykl trwa 28 dni. Początek cyklu to pierwszy dzień miesiączki (inaczej menstruacji). W połowie cyklu (około 14 dnia) dochodzi do uwolnienia komórki jajowej.
Pęknięcie pęcherzyka na jajniku i uwolnienie dojrzałej komórki jajowej nazywane jest owulacją albo inaczej jajeczkowaniem.
Cykl menstruacyjny podlega kontroli hormonalnej. Hormony wpływające na przebieg cyklu to
- hormony gonadotropowe produkowane przez przysadkę mózgową:
- hormon pęcherzykowy (FSH) wpływa na dojrzewanie komórki jajowej, powoduje rozwój i powiększanie pęcherzyka Graafa
- hormon luteinizujący (LH) powoduje pęknięcie pęcherzyka i uwolnienie komórki jajowej
- hormony produkowane w obrębie jajnika
- estrogen - hormon produkowany przez dojrzewający na jajniku pęcherzyk Graafa, przygotowuje błonę śluzową macicy do zagnieżdżenia zarodka - powoduje jej pogrubienie, rozpulchnienie i zwiększa ukrwienie dzięki rozwojowi naczyń krwionośnych
- progesteron - hormon produkowany przez ciałko żółte, będące blizną po pękniętym pęcherzyku Graafa, wspomaga działanie estrogenu w rozbudowie błony śluzowej macicy, warunkuje zagnieżdżenie się zarodka i podtrzymuje ciążę.
Owulacja dzieli cykl menstruacyjny na dwie fazy: fazę pęcherzykową (przed owulacją) i fazę ciałka żółtego (po owulacji).
Przebieg zdarzeń w fazie pęcherzykowej:
W pierwszych dniach cyklu przysadka mózgowa rozpoczyna produkowanie hormonu pęcherzykowego (FSH). Wzrastający poziom FSH powoduje rozwój znajdujących się na jajniku pęcherzyków Graafa. Pobudzonych zostaje kilka z nich, ale przeważnie tylko jeden dochodzi do pełnej dojrzałości. Znajdująca się wewnątrz komórka - oocyt I rzędu przystępuje do kontynuacji wstrzymanego podziału i przekształca się w komórkę jajową. Jednocześnie pęcherzyk powiększa się (jest wyraźnie widoczny na powierzchni jajnika).
Rozwijający się pęcherzyk Graafa produkuje estrogen. Im większy pęcherzyk, tym więcej wydziela on estrogenu, dlatego poziom tego hormonu wzrasta. Pod wpływem działania estrogenu błona śluzowa macicy rozpulchnia się, ulega pogrubieniu i staje się lepiej ukrwiona.
Przysadka mózgowa kontroluje ilość estrogenu we krwi. Odpowiednio wysoki poziom hormonu jest dla niej informacją o dojrzałości komórki jajowej. Powoduje to gwałtowny wyrzut hormonu luteinizującego (LH), wywołującego owulację. Zdarzenie to ma miejsce około 14 dnia cyklu.
Przebieg zdarzeń w fazie ciałka żółtego:
(w przypadku gdy nie dochodzi do zapłodnienia)
Na jajniku w miejscu po pękniętym pęcherzyku tworzy się ciałko żółte. Rozpoczyna ono produkcję progesteronu. Jednocześnie ilość estrogenu zaczyna spadać. Uwolniona komórka jajowa dostaje się do jajowodu, gdzie w ciągu 24 godzin może ulec zapłodnieniu. Po tym czasie, jeśli do zapłodnienia nie doszło, ulega degeneracji i zostaje przez organizm zresorbowana. Ciałko żółte na jajniku zabliźnia się i staje się coraz mniejsze. Tym samym produkuje coraz mniej progesteronu, jego poziom we krwi zaczyna spadać.
Odpowiednio niski poziom progesteronu jest sygnałem dla przysadki mózgowej, że nie doszło do ciąży i trzeba próbę prokreacji podjąć na nowo. Cykl menstruacyjny kończy się. Po upływie około 28 dni przysadka ponownie rozpoczyna produkcję FSH i organizm wchodzi w następny cykl.
Pod sam koniec cyklu pod wpływem niskiego poziomu progesteronu naczynia krwionośne w śluzówce macicy obkurczają się prowadząc do obumierania komórek. Martwe komórki ulegają złuszczeniu, co objawia się krwawieniem zwanym miesiączką lub menstruacją. Miesiączka rozpoczyna się w pierwszym dniu nowego cyklu.
Komórki jajowe dojrzewają w poszczególnych cyklach na przemian w prawym i w lewym jajniku. W wyjątkowych przypadkach może dojść do uwolnienia komórek z obydwu jajników jednocześnie.
W przypadku gdy dochodzi do zapłodnienia, zarodek rozpoczyna wydzielanie hormonu - gonadotropiny kosmówkowej, która wpływa na podtrzymanie funkcji ciałka żółtego. Przekształca się ono w ciałko żółte ciążowe i przez pierwsze trzy miesiące ciąży produkuje progesteron. Hormon ten warunkuje utrzymanie ciąży. Po trzech miesiącach funkcje ciałka żółtego przejmuje łożysko.
Cykle menstruacyjne rozpoczynają się w życiu kobiety w okresie pokwitania (11-13 lat), a kończą w okresie menopauzy, inaczej klimakterium (50-55 lat).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.