Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Ziemia należy do planet wewnętrznych (ziemskich). Prawdopodobnie wszystkie te planety mają podobną budowę swego wnętrza. Ponieważ najgłębsze wiercenia osiągają zaledwie 12 km, dlatego wiedza dotycząca tego zagadnienia opiera się na badaniach pośrednich. Największą rolę odgrywa badanie przebiegu fal trzęsień ziemi. Fale te, przy przechodzeniu przez strefy graniczne oddzielające poszczególne warstwy, ulegają załamaniu lub odbiciu. Natomiast prędkość rozchodzenia się fal informuje o właściwościach materii, z której zbudowane są warstwy. Stosuje się również inne metody. Bada się pole magnetyczne Ziemi, kierunek sił pola grawitacji, materię meteorytów itd.
Ziemia zbudowana jest z trzech zasadniczych warstw: skorupy, płaszcza i jądra. Pomiędzy warstwami znajdują się strefy przejściowe - powierzchnie nieciągłości.
Najbardziej zewnętrzną warstwą jest skorupa ziemska. Posiada następujące cechy:
- Jej grubość jest zróżnicowana. Na kontynentach dochodzi do 80 km. Na obszarach oceanicznych ma zaledwie 10 km.
- Składa się z dwóch warstw. W obrębie kontynentów znajduje się warstwa granitowa. Oprócz tlenu, zbudowana jest głównie z krzemu i glinu. Stąd jej nazwa - sial (Si - krzem, Al - glin).
- Druga warstwa, z której zbudowane są dna oceanów, znajduje się pod sialem na kontynentach. Jest to warstwa bazaltowa (gabrowa) i zbudowana jest głównie z krzemu i magnezu. Dlatego nazwana została simą.
Sial i sima oddzielone są powierzchnią nieciągłości Conrada.
Część geofizyków neguje istnienie powierzchni nieciągłości Conrada. Pozostawiają jednak podział skorupy na skorupę kontynentalną i oceaniczną.
Między skorupą a płaszczem Ziemi znajduje się powierzchnia nieciągłości Moho (od nazwiska chorwackiego geofizyka - Mohorovičićia, który ją odkrył).
Cała skorupa ziemska i najbardziej zewnętrzna część płaszcza Ziemi tworzy litosferę.
Cechy płaszcza Ziemi:
- Część górna (sięgająca do głębokości 1000 km) to płaszcz zewnętrzny noszący nazwę crofesima (Cr - chrom, Fe - żelazo, Si - krzem, Ma oznacza magnez).
- Tuż pod powierzchnią nieciągłości Moho znajduje się cienka warstwa sztywnego płaszcza litosferycznego zbudowana z perydotytów.
- Poniżej płaszcza litosferycznego występuje astenosfera (do 350 km). Jest warstwą, która zachowuje się jak ciało półplastyczne. Dzięki niej możliwe są pionowe i poziome ruchy litosfery.
- Na głębokości od 1000 do 2900 km znajduje się płaszcz wewnętrzny - nifesima (Ni - nikiel, Fe - żelazo, Si - krzem, Mg - magnez).
Płaszcz i jądro Ziemi oddziela powierzchnia nieciągłości Wiecherta-Gutenberga.
Najbardziej wewnętrzną częścią jest jądro Ziemi:
- zbudowane prawdopodobnie z żelaza i niklu, stąd jego nazwa - nife;
- jądro zewnętrzne sięga do głębokości 5100 km i najprawdopodobniej jest ciekłe;
- jądro wewnętrzne ma cechy ciała stałego.
Wraz ze wzrostem głębokości rośnie gęstość, ciśnienie oraz temperatura. Ciśnienie we wnętrzu Ziemi osiąga 3,7 mln atmosfer, temperatura natomiast około 5000°C.
Największy wzrost temperatury występuje w skorupie ziemskiej. Ilość metrów, o jaką należy posunąć się w głąb Ziemi, aby temperatura wzrosła o 1°C, to stopień geotermiczny. Średnio wynosi 33 m.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.