Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W procesie tworzenia się gleby można wyróżnić kilka etapów:
- wietrzenie skał - proces przygotowawczy, prowadzący do rozpadu i rozkładu skały litej i powstania zwietrzeliny, która jest niezbędna do utworzenia gleby. W niektórych glebach luźne cząstki mineralne powstały w wyniku innych procesów (np. lessowy pył kwarcowy został nawiany przez wiatr lub namuły rzeczne naniesione przez wodę rzeczną);
- humifikacja - proces tworzenia się próchnicy ze szczątków organicznych. Powstaje on przy udziale mikroorganizmów (bakterii, grzybów). Ilość próchnicy w glebie decyduje o jej żyzności. Najlepsze warunki do tworzenia próchnicy mają trawiaste obszary stepowe;
- migracja cząstek glebowych - przemieszczanie się cząstek glebowych związane z wsiąkaniem wody. Wytwarzają się wówczas poziomy (warstwy) charakterystyczne dla danego typu gleby.
Większość gleb posiada następujące poziomy (warstwy) glebowe:
- poziom próchniczy - znajduje się w nim większość cząstek organicznych. Jego grubość oraz zawartość próchnicy przesądza o żyzności gleby;
- poziom wymywania (eluwialny) - warstwa, z której wsiąkająca woda wypłukała niektóre cząstki mineralne i organiczne, a następnie osadziła je niżej;
- poziom wmywania (iluwialny) - warstwa z większą ilością cząstek mineralnych i organicznych osadzonych przez wsiąkającą wodę. Cząstki te zostały wypłukane z wyższych poziomów i tutaj osadzone;
- skała macierzysta - skała, na której wytworzyła się gleba. Często decyduje o rodzaju gleby i jej przydatności dla rolnictwa.
W różnych typach gleb mogą występować inne poziomy glebowe, charakterystyczne tylko dla nich (np. poziom glejowy w glebach bagiennych czy poziom brunatnienia w glebach brunatnych).
Ważną cechą gleby jest jej odczyn (kwaśny, obojętny lub zasadowy). Od niego jest uzależniony charakter roślinności wegetującej na danej glebie. W rolnictwie ustalenie odczynu gleby pozwala na planowanie zabiegów agrotechnicznych (najczęściej jest to odkwaszanie).
Odczyn i struktura gleby, zawartość próchnicy oraz stosunki wodne decydują o żyzności gleby. Żyzność jest to potencjalna zdolność gleby do dostarczenia roślinności niezbędnych składników organicznych i mineralnych. Dzięki odpowiednim zabiegom agrotechnicznym (nawożenie, melioracja) można zwiększyć żyzność gleby. Pojęcie urodzajności gleby oznacza rzeczywistą zdolność gleby do wytwarzania na niej masy roślinnej. Składa się na nią naturalna żyzność gleby oraz elementy podnoszące jej produktywność. Ze względu na możliwości produktywne wprowadzono klasy bonitacyjne gleb. W Polsce wyróżnia się 6 klas bonitacyjnych.
Niewłaściwa uprawa może doprowadzić do degradacji gleby, czyli spadku jej żyzności. Najgroźniejszym zjawiskiem degradującym jest erozja gleby. Spowodowana jest zmywaniem przez wody opadowe cząstek glebowych na terenach pochyłych. Narażone są na nią wylesione tereny górskie zajęte pod uprawę (szczególnie roślin okopowych). Aby przeciwdziałać erozji gleb stosuje się np. orkę w poprzek stoku, pozostawia się miedze lub buduje specjalne progi zatrzymujące spływającą wodę.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.