Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Formy krasowe

Formy krasowe

Niektóre skały ulegają powolnemu rozpuszczaniu pod wpływem wody podziemnej i powierzchniowej. Rozwija się w nich bardzo charakterystyczna rzeźba krasowa. Nazwa pochodzi od Wyżyny Kras w Słowenii, gdzie w klasycznej formie występują takie zjawiska.

Skały podlegające procesom krasowym to sole, wapień, kreda, gips i dolomit.

Formy krasu zewnętrznego to:

- żłobki krasowe - zagłębienia na pochyłych powierzchniach skał, powstające pod wpływem rozpuszczającego działania spływających wód opadowych. Pomiędzy żłobkami tworzą się ostre żebra krasowe;

- lejki krasowe - lejkowate zagłębienia tworzące się na powierzchni w miejscu poszczelinionym. Woda powierzchniowa wsiąkająca w tym miejscu w skałę, rozpuszcza ją intensywnie, tworząc owalne zagłębienie. Lejki krasowe mogą powstawać również wskutek zapadania się jaskiń. Poprzez połączenie kilku lejków krasowych tworzą się uwały;

- polja - rozległe zagłębienia powstałe na skutek całkowitego zniszczenia skał krasowiejących aż do poziomu wody gruntowej;

- mogoty - ostańcowe skałki przybierające różne kształty: baszty, iglice, maczugi. Wznoszą się ponad zrównaną powierzchnię na obszarach krasowych i świadczą o dawnym zasięgu skał.

- jary krasowe - głębokie doliny o bardzo stromych, często pionowych zboczach. U wylotu tych dolin często powstaje zwężenie o pionowych ścianach, tzw. brama.

Pod powierzchnią ziemi tworzą się formy krasu wewnętrznego:

- jaskinie - naturalne korytarze w skale powstałe w wyniku rozpuszczającego działania wód podziemnych. Najdłuższą jaskinią świata jest Jaskinia Mamutowa w USA. Łączna długość jej korytarzy to 500 km. W Polsce najdłuższą jaski nią jest Wysoka - Za Siedmiu Progami w Tatrach (ponad 10 km). Jaskinia, która ma tylko jedno wyjście, nazywana jest grotą jaskiniową;

- kominy i studnie jaskiniowe - pionowe odcinki jaskiń powstałe wskutek poszerzania pionowych szczelin w krasowiejących skałach;

- syfony jaskiniowe - odcinki korytarza jaskiniowego wypełnione całkowicie wodą.

W jaskiniach, wskutek wytrącania się, powstaje szata naciekowa:

- stalaktyty (sopleńce) - wiszące u stropu jaskini;

- stalagmity - tworzące się na dnie jaskini;

- stalagnaty (kolumny jaskiniowe) - powstałe z połączenia stalaktytu i stalagmitu;

- draperie naciekowe - nacieki o różnych kształtach, przypominające najczęściej zasłony lub firany.

Przekrój przez formy jaskiniowe. Grota, jaskinia, komin (studnia), syfon.

Na obszarach krasowych występują charakterystyczne zjawiska hydrogeologiczne związane z krążeniem wód. Najbardziej znaczące z nich to:

- ponory - miejsce wpływu wód powierzchniowych w podziemne korytarze,

- wywierzyska - bardzo obfite, szczelinowe źródła krasowe.

Pogłębiaj wiedzę w temacie: Formy krasowe

Zobacz podobne opracowania

  • Liceum
  • Geografia
  • Geografia fizyczna
  • Liceum
  • Geografia
  • Geografia fizyczna
  • Liceum
  • Geografia
  • Geografia fizyczna
  • Liceum
  • Geografia
  • Geografia fizyczna
  • Liceum
  • Geografia
  • Geografia fizyczna

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.