Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Źródłem ciepła na Ziemi jest promieniowanie słoneczne w postaci promieniowania krótkofalowego (0,1-4,0 mm). Promienie słoneczne nie nagrzewają bezpośrednio powietrza w troposferze. Najpierw rozgrzewane jest podłoże (grunt lub woda). Dopiero podłoże staje się źródłem długofalowego promieniowania cieplnego (4-120 mm). Tak więc temperatura powietrza w troposferze uzależ niona jest od temperatury podłoża. Natomiast temperatura podłoża zależy od kąta padania promieni słonecznych.
Na rysunku można zauważyć, że wiązka promieni słonecznych w okolicach równika musi rozgrzać powierzchnię o wiele mniejszą niż w okolicach okołobiegunowych. Nagrzewanie się powietrza zależy też od rodzaju podłoża. Ląd rozgrzewa się szybko i silnie, jednak równie szybko traci ciepło. Woda rozgrzewa się wolniej, dłużej jednak zachowuje ciepło. Ma to wpływ na zmiany temperatury powietrza.
Istnieją następujące czynniki wpływające na rozkład temperatury powietrza na Ziemi:
- szerokość geograficzna, a dokładniej związany z nią kąt padania promieni słonecznych, który decyduje o stopniu nagrzania podłoża. Z szerokością geograficzną związane są też zmiany oświetlenia w ciągu roku i doby;
- zachmurzenie - wpływa na zmniejszenie ilości promieniowania słonecznego docierającego do powierzchni Ziemi, co powoduje niższą temperaturę powietrza w ciągu dnia. W nocy warstwa chmur przeciwdziała wypromieniowaniu ciepła, co ogranicza spadek temperatury powietrza na obszarze zachmurzonym;
- ukształtowanie powierzchni może wpływać na dwa sposoby:
- wysokość nad poziomem morza - im wyżej, tym niższa temperatura powietrza. Aby porównywać temperaturę powietrza na różnych obszarach Ziemi, trzeba zredukować je do poziomu morza. Oznacza to podwyższenie zmierzonej temperatury powietrza o 0,6°C za każde 100 m n.p.m. Na przykład temperatura powietrza zmierzona na wysokości 600 m n.p.m. zostanie podniesiona o 3,6°C (6 · 0,6°C);
- układ form terenu, który decyduje o kierunku przepływu ciepłego lub zimnego powietrza oraz o tzw. ekspozycji stoku. W naszych warunkach oświetlenia najbardziej nagrzane są stoki południowe, a najmniej stoki północne;
- rodzaj podłoża - wpływa na temperaturę powietrza przez swoją barwę. Podłoża jasne w mniejszym stopniu pochłaniają promieniowanie słoneczne niż ciemne. Między innymi dlatego obszary okołobiegunowe stale pokryte przez śnieg mają niższą temperaturę powietrza. Temperatura powietrza zależy również od tego czy nagrzewa się ono nad lądem, czy nad oceanem;
- krążenie powietrza - wiatry przemieszczają ciepłe lub zimne powietrze wpływając przez to na jego temperaturę. Na temperaturę mają również wpływ pionowe ruchy powietrza;
- krążenie wód oceanicznych - ciepłe lub zimne powierzchniowe prądy morskie wpływają na wzrost lub spadek temperatury powietrza na pewnych obszarach. Przykładem może być ciepły Prąd Zatokowy płynący od Zatoki Meksykańskiej w stronę Europy. Podnosi on temperaturę powietrza w tej części świata.
W większości krajów świata temperaturę mierzy się w stopniach Celsjusza(°C). W krajach anglosaskich a zwłaszcza w Stanach Zjednoczonych stosowana jest skala Fahrenheita (°F). W układzie SI jednostką temperatury jest kelwin (K). Temperatury w różnych skalach można przeliczać w następujący sposób:
temperatura w K = temperatura w °C + 273,15
temperatura w °C = temperatura w K - 273,15 temperatura w °F = 32 + 9/5 · temperatura w °C
temperatura w °C = 5/9 · (temperatura w °F - 32)
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.