Pod koniec IV w. ukształtowała się organizacja kościelna. Najmniejszą jej jednostką była parafia, wiele parafii tworzyło diecezję (biskupstwo), na czele której stał biskup, wszystkie diecezje w każdej prowincji tworzyły archidiecezję (arcybiskupstwo), na czele której stał arcybiskup. Szczególnym szacunkiem cieszył się biskup Rzymu - papież. Po upadku cesarstwa zachodniego biskupi nie tylko kierowali życiem religijnym, ale też przejęli obowiązki urzędników państwowych (sprawowali sądy, dbali o zaopatrzenie w żywność, o utrzymywanie w dobrym stanie wodociągów i murów miejskich, organizowali obronę przed najeźdźcami). Dzięki temu rosło znaczenie Kościoła.
Za najwyższy autorytet w chrześcijańskiej Europie uważany był papież - następca św. Piotra. Cesarz - ten tytuł nosili królowie niemieccy - uważany był za zwierzchnika pozostałych władców i wymagał od nich posłuszeństwa. I papieże, i cesarze dążyli do dominacji nad światem zachodniochrześcijańskim. Trwał między nimi spór o prawo do obsadzania stanowisk kościelnych.
W XI w. papież Grzegorz VII wydał dokument Dictatus papae, w którym zawarł tezę o wyższości władzy duchownej nad świecką i wynikającym z tego prawie papieża do mianowania i usuwania władców świeckich (w tym i cesarza). Zabronił też świeckim władzom nadawania godności kościelnych. Król Niemiec Henryk IV nie zamierzał podporządkować się zarządzeniom papieża. Usiłował go zdetronizować, lecz papież rzucił na niego klątwę (klątwa rzucona na władcę zwalniała jego poddanych od posłuszeństwa). W 1077 r. zagrożony utratą korony Henryk, stojąc boso przez 3 dni przed zamkiem w Canossie (w północnej Italii), prosił papieża o zdjęcie klątwy. Pod naciskiem otoczenia papież wyraził zgodę. Wówczas Henryk zlikwidował opozycję w Niemczech i ponownie podjął walkę z papieżem. Ponowna klątwa nie odniosła wcześniejszego skutku. Henryk IV ogłosił detronizację Grzegorza VII i przeprowadził wybór nowego papieża, który koronował go na cesarza. Grzegorz VII zmarł na wygnaniu.
Spór cesarstwa z papiestwem o mianowanie biskupów zakończył się konkordatem (porozumieniem), zgodnie z którym biskupi mieli być wybierani przez specjalne grono duchownych, a królowie niemieccy mieli mniejszy niż przedtem wpływ na wybór papieży.
Czy wiesz, że...
W tym czasie w Polsce panował książę Bolesław Śmiały. W toczącym się konflikcie stanął po stronie Grzegorza VII, dzięki czemu papież zezwolił mu na koronację. Bolesław dążył do wzmocnienia władzy królewskiej, co nie podobało się grupie możnych, wspieranych najprawdopodobniej przez cesarza. Prawdopodobnie, choć nie jest to do końca udowodnione, przeciwników króla wspierał biskup krakowski Stanisław, za co został skazany na śmierć przez poćwiartowanie. Został uznany za męczennika i w XIII w. kanonizowany. Bolesław, przeciw któremu wystąpili możni, musiał opuścić kraj.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.