Wędrówki plemion germańskich przyczyniły się do powstania na ziemiach dawnego cesarstwa zachodniorzymskiego kilku państewek plemiennych. Do największego znaczenia doszło państwo Franków.
Zjednoczenia Franków dokonał pod koniec V wieku król Chlodwig z rodu Merowingów, przyłączając również prawie całą Galię. W 496 roku przyjął chrześcijaństwo, co zapewniło mu poparcie duchowieństwa. W wielkim państwie Frankowie stanowili mniejszość. Nie traktowali oni jednak miejscowej ludności jak zdobywcy, ale przejmowali od niej język i obyczaje romańskie.
Potomków Chlodwiga nazywano Merowingami (od legendarnego założyciela dynastii Meroweusza).
Nosili długie, niestrzyżone włosy, ponieważ wierzono, że w nich tkwi moc królewska. Jednak stopniowo władza ich słabła, w państwie rządzili najwyżsi urzędnicy zwani majordomami (przełożony nad domem). Takim majordomem był Karol Młot, który odsunął od władzy Merowingów i został królem Franków.
Pepin Krótki, jego syn, po śmierci ojca uzyskał od papieża zgodę na koronację i przejął władzę. W 754 roku został koronowany przez papieża. Pokonał Longobardów, a odebrane im zamki i miasta nadał w 755 roku uroczystym aktem papieżowi Stefanowi II i jego następcom (darowizna ta dała początek państwu kościelnemu).
Najwybitniejszym władcą z dynastii Karolingów był syn Pepina Karol Wielki (768-814).
Za panowania Karola Wielkiego państwo Franków doszło do największej potęgi. Dzięki umiejętnie prowadzonym wojnom (z Sasami, Longobardami, Arabami i Awarami) Karol Wielki podporządkował sobie większość krajów Europy Zachodniej (dawne prowincje imperium rzymskiego oraz kraje germańskie - Bawarię i Saksonię). W 800 roku Karol Wielki otrzymał koronę cesarską z rąk papieża. W ten sposób odnowiony został na zachodzie tytuł cesarski. Powstał tzw. „sojusz tronu i ołtarza”, czyli system wzajemnego wsparcia dwóch najwyższych władz Europy - świeckiej (cesarza) i duchownej (papieża).
Karol Wielki sprawnie zarządzał swym potężnym państwem. Podzielone było ono na okręgi zwane hrabstwami, którymi zarządzali hrabiowie. Posiadali oni władzę nad wojskiem, sprawowali sądy i zbierali podatki. W okręgach nadgranicznych tworzono marchie, wktórych rządzili margrabiowie. Mieli oni strzec bezpieczeństwa państwa przed najazdami.
Ważną rolę odgrywał palatyn (z łac. palatium - dwór), który zastępował króla głównie w sprawach sądownictwa.
Nad kancelarią władcy czuwał kanclerz. Karol Wielki nie miał stałej stolicy. Ulubionym miejscem jego pobytu był Akwizgran (dziś Aachen w Niemczech). Władca miał zwyczaj objeżdżać kraj, zatrzymując się w swych posiadłościach ziemskich.
Jego rozporządzenia dotyczyły spraw państwowych, społecznych i religijnych. Karol Wielki szczególną troską otaczał wojsko, zawsze gotowe do wypraw wojennych. Dbał także o Kościół chrześcijański. Ziemia należała do władcy, możnych panów świeckich i Kościoła. Pracowała na niej ludność zależna oraz ludzie wolni, którzy otrzymywali ziemię w dzierżawę.
Karol Wielki swą działalnością przyczynił się do rozwoju kulturalnego państwa. Czasy jego panowania nazywamy renesansem (odrodzeniem) karolińskim.
Ważnym ośrodkiem życia państwowego i kulturalnego był Akwizgran. W czasach Karola Wielkiego wybudowano tu wspaniały pałac cesarski. Monarcha przywiązywał wielką wagę do rozwoju nauki i kultury. Sprowadzał na swój dwór uczonych z Włoch, Anglii, Hiszpanii i innych krajów. Założył bibliotekę, w której zgromadził pokaźne zbiory. W pałacu mieściła się tzw. szkoła pałacowa.
Karol Wielki dbał o rozwój oświaty wśród ludności swojego państwa. Kazał zakładać szkoły przy klasztorach i katedrach (kościołach biskupich). Mogli się w nich uczyć zarówno możni, jak i ubodzy. Karolowi Wielkiemu zawdzięczamy reformę pisma i języka łacińskiego. Kopiści (pisarze) przepisywali księgi (Biblię, utwory antyczne) pięknym pismem, używając przy tym liter o uproszczonym, wyraźnym kształcie (tzw. minuskuła karolińska). Łacinę „oczyszczono” z naleciałości barbarzyńskich. Ułatwiło to porozumiewanie się ludzi wykształconych z różnych krajów chrześcijańskich.
Oprócz piśmiennictwa rozwijała się architektura. Budowano bazyliki, nawiązując do tradycji rzymskich. Wnętrza zdobione były malowidłami. Wszystkie budowle miały wspólny styl, budowane były i zdobione według tych samych założeń - styl karoliński.
Rozwój kultury możliwy był dzięki mecenatowi władcy. Na dworze działała grupa uczonych, m.in. Alkuin, autor dzieł filozoficzno-teologicznych, oraz Einhard, twórca biografii Karola Wielkiego.
Ogromne państwo złożone z rozmaitych ludów utrzymywała silna władza Karola Wielkiego. Po śmierci cesarza (814 r.) monarchia zaczęła chylić się ku upadkowi. Jego następcy już nie koronowali się na cesarzy. W 843 roku wnukowie Karola Wielkiego zawarli traktat w Verdun (czytaj: werdę), na mocy którego podzielili państwo na trzy części.
Najstarszemu z braci - Lotarowi przyznano tytuł cesarski wraz z Włochami i pasem ziem między państwami Karola i Ludwika (tj. Burgundię, Lotaryngię i Fryzję). Karol Łysy otrzymał tzw. państwo zachodniofrankijskie (późniejszą Francję), Ludwik Niemiecki tzw. państwo wschodniofrankijskie (późniejsze Niemcy).
Z trzech części monarchii Karola Wielkiego powstały wkrótce trzy państwa: Francja, Włochy i Niemcy.
Więzy łączące te państwa zostały zerwane, gdy wygasły rządy Karolingów w X wieku. Między Niemcami a Francją wybuchały walki o środkową część imperium (spory ciągnęły się aż do XX wieku).
Najważniejsze informacje
Czas powstania, położenie państwa Franków: pod koniec V w. król Chlodwig zjednoczył plemiona Franków, jego państwo zajmowało obszary dawnego cesarstwa zachodniorzymskiego.
Religia: od 496 r. chrześcijaństwo.
Ustrój: monarchia; państwo patrymonialne (władca uznawany za właściciela całej ziemi - ojcowizny). Państwo podzielone na hrabstwa (hrabiowie) oraz marchie (margrabiowie - w okręgach nadgranicznych). Zastępcą króla w sprawach sądownictwa był palatyn.
Renesans karoliński: okres panowania Karola Wielkiego (768-814) - rozkwit kultury i sztuki, reforma pisma i języka łacińskiego, budowa wspaniałej rezydencji w Akwizgranie.
Traktat w Verdun: podział państwa Karola Wielkiego na trzy części przez jego wnuków w 843 roku: Lotar - tytuł cesarski, Włochy, Lotaryngia, Burgundia, Fryzja; Karol Łysy - państwo zachodniofrankijskie (Francja); Ludwik Niemiecki - państwo wschodniofrankijskie (Niemcy).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.