Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Konkordat w Wormacji (1122 r.) przerwał rywalizację papiestwa z cesarstwem jednak przyczyn konfliktu nie usunął. Po śmierci cesarza Henryka V władcą niemieckim został Lotar II z Supplinburga (1125-1137), utrzymując dobre stosunki z papiestwem. Miał na to wpływ także układ polityczny w Italii i obawa papieża przed buntującymi się mieszkańcami Rzymu. Podobnie wzajemne relacje między królem niemieckim a papieżem układały się za panowania Konrada III Hohenstaufa (1138-1152). Stosunki między władcami niemieckimi a papiestwem zmieniły się po objęciu władzy w Niemczech przez Fryderyka I Rudobrodego (Barbarossę, 1152-1190), który uregulował zaognioną sytuację w Rzeszy, przekazał swojemu rywalowi, Henrykowi Lwu, księstwo Saksonii. Władca niemiecki wyprawił się do Włoch, narzucił zwierzchnictwo możnym italskim, koronował się na cesarza rzymskiego. Papież, obawiając się podporządkowania władzy świeckiej, zawarł sojusz z Normanami południowowłoskimi. W 1158 r. Fryderyk I, kierując się ideą uniwersalizmu cesarskiego, wyprawił się do Włoch, chcąc podporządkować sobie papiestwo, a w przyszłości zdobyć hegemonię w Europie. Uzasadnieniem takiego stanowiska była zasada „co podoba się cesarzowi, posiada moc prawa”. Rozpoczął się drugi etap konfliktu między papiestwem a cesarstwem o panowanie w Europie - walka o dominium Mundi. Fryderyk I natrafił w Italii nie tylko na opór papiestwa, ale także tzw. Ligi Lombardzkiej - miast Lombardii, które usamodzielniły się i uniezależniły wcześniej od cesarstwa. Cesarz dążył do rewindykacji tzw. regaliów (bicie monety, wyznaczanie targów, itd.). Walki i wyprawy cesarskie do Włoch trwały kilkadziesiąt lat. Toczyły się ze zmiennym szczęściem, doprowadziły do walk w Państwie Kościelnym między antypapieżami (zwolennicy Fryderyka I) a papieżami, wspierającymi w Rzeszy antykrólów - próby obalenia rządów Fryderyka. Ostatecznie cesarz zgodził się zawrzeć kompromis z papieżem (1177) i z miastami północno-włoskimi - Ligą Lombardzką (1183). Zachowały one autonomię za cenę uznania zwierzchnictwa cesarskiego.
Po śmierci Fryderyka I korona królewska w Niemczech przeszła w ręce jego syna Henryka VI (1190-1197 r.). Miał on plany połączenia w swoich rękach wielu królestw w Europie i na Wschodzie, marzył o uniwersalistycznej koncepcji cesarstwa i podporządkowaniu Kościoła władzy świeckiej. Udało mu się pokonać opozycję w Rzeszy, zwyciężył króla Anglii, Ryszarda Lwie Serce, w 1194 r. zdobył koronę Królestwa Sycylii. Ambitne plany Henryka VI zakończyła przedwczesna śmierć w 1197 r. Wobec małoletniości jego następcy, Fryderyka II, papiestwo za pontyfikatu Innocentego III podjęło próbę objęcia przewodnictwa w Europie łacińskiej. Papież - zwolennik wyższości władzy duchownej nad świecką, uniwersalizmu papieskiego - zmusił wielu królów europejskich do uznania go seniorem. Wsparł opozycję welficką w Rzeszy, udzielając poparcia księciu Ottonowi IV Brunszwickiemu - królowi Niemiec. Współpraca szybko przemieniła się w walkę, a Innocenty III rzucił na Ottona IV klątwę. Papież poparł młodego Fryderyka II Hohenstaufa (1212-1250). Mógł czuć się zwycięzcą - chciał teraz zbudować zjednoczoną Europę, zjednoczoną pod władzą duchowną - teokratyczne plany Innocentego III. Fryderyk II pokonał w bitwie pod Bouvines opozycję w Rzeszy. Współpraca papiestwa z cesarstwem trwała jednak do czasu. Nowy papież Grzegorz IX rzucił na Fryderyka II klątwę (nie podjął krucjaty). Cesarz wracając z Ziemi Świętej pokonał papieża i zawarł z nim pokój. W czasie pobytu w Królestwie Sycylii Fryderyk II zreorganizował zarząd państwem - centralizacja w duchu monarchii absolutnej, biurokratycznej. Marzył o zbudowaniu uniwersalistycznej monarchii, dążył do zapewnienia sobie i swoim następcom dziedziczności w Niemczech (przywilej dla książąt niemieckich). Zdławił opozycję w północnych Włoszech. Na nowo wzmogły się walki papiestwa z cesarstwem. W walkach przewagę uzyskał cesarz, który nawet przez 20 miesięcy nie dopuszczał do wyboru papieża. Taki stan rzeczy trwał krótko. Szybko doszło do powstania opozycji w Rzeszy i w Italii. Rozpoczęły się walki gwelfów (przeciwników cesarza) z gibelinami (zwolennikami Fryderyka II).
Po śmierci cesarza Fryderyka II i jego syna Konrada IV (1250-1254) rozpoczęły się walki o władzę w Rzeszy. Lata 1256-1273 to okres wielkiego bezkrólewia.
Kres chaosowi i walkom wewnętrznym w Rzeszy położyła elekcja królewska landgrafa Górnej Alzacji Rudolfa von Habsburga (1273-1291). Nowy król niemiecki podjął walkę z potężnym królem Czech Przemysłem Ottokarem II Przemyślidą. Zakończyła się ona śmiercią Przemyślidy w bitwie pod DÜrnkrut i utratą przez władców czeskich dominującej pozycji w Rzeszy. Habsburgowie przystąpili do budowania podstaw terytorialnych swojego władztwa - Styrii i Karyntii - podejmując także walkę o zwiększenie wpływów w Rzeszy - Albrecht I Habsburg królem Niemiec (1298-1308). Po śmierci Albrechta I nowym królem został wybrany Henryk VII hr. Luksemburga, który, podobnie jak jego poprzednicy, podjął starania o zapewnienie rodzinie podstaw władzy w Niemczech - w 1310 r. nadał inwestyturę na Czechy synowi Janowi Luksemburskiemu - Luksemburgowie w Czechach.
Na przełomie XIII i XIV w. trwał spór między królem Francji Filipem IV Pięknym a papieżem Bonifacym VIII. Momentem szczytowym konfliktu było porwanie papieża przez zwolenników króla francuskiego. Wstrząs był tak mocny, że papież w 1303 r. zmarł. Nowy papież, Klemens V, w związku z powstaniem antyfeudalnym w Rzymie, pozostał we Francji i osiadł w Awinionie. Pobyt przedłużał się, a kiedy następcy papieża nabyli miasto na własność, zaczęto uważać Awinion za drugą stolicę papiestwa (niewola awiniońska). Po krótkich rządach w Rzymie papieża Grzegorza XI, w 1378 r. doszło do podwójnej elekcji papieskiej - Urbana VI i Klemensa VII. Obaj nowo wybrani papieże rozpoczęli walki między sobą. Rozpoczęła się tzw. wielka schizma w Kościele katolickim. Władcy państw europejskich podzielili się popierając jednego lub drugiego elekta. Śmierć papieży nie rozwiązała problemu, bo po nich wystąpili także dwaj nowi papieże. W takiej sytuacji upadku autorytetu papieża zwolenników zyskiwały pogląd, szczególnie prawników kościelnych i profesorów uniwersytetów, o wyższości soboru nad papieżem - koncyliaryzm. Domagali się oni zwołania soboru powszechnego i zlikwidowania schizmy oraz negatywnych zjawisk występujących w Kościele zachodnim. Ostatecznie, po wielkich trudnościach, w 1414 r. został zwołany sobór powszechny do Konstancji. Nowym papieżem został wybrany Marcin V - zakończyła się schizma, ale reformy w Kościele nie zostały wprowadzone. Kolejne sobory - 1431 w Bazylei, w 1439 we Florencji - nie przyniosły całkowitego uspokojenia sytuacji w Kościele. Władza papieży uległa wzmocnieniu, choć nadal ruch koncyliacyjny był silny. Doszło do prawnego, ale nie rzeczywistego zjednoczenia z Kościołem wschodnim (Florencja), nie usunięto nadużyć w Kościele.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.