Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Testament (statut) Bolesława Krzywoustego z 1138 r.
Książę Bolesław, chcąc zapobiec walkom o władzę w państwie między swoimi synami, postanowił uregulować sprawę następstwa tronu w testamencie. Aby uwzględnić interesy wszystkich spadkobierców, a jednocześnie zachować jedność państwa postanowił, że księciem zwierzchnim będzie zawsze senior, czyli najstarszy w dynastii Piastów. Do niego też miała należeć dzielnica senioralna. Pozostałą ziemię podzielił między swoich synów:
Uprawnienia seniora:
Z czasem upadła zasada senioratu, dzielnice uległy dalszym podziałom miedzy potomków poszczególnych książąt. Polska na przeszło półtora wieku stała się krajem rozbitym na dzielnice.
Na mocy statutu kraj podzielony został na pięć dzielnic, w tym cztery dziedziczne. Dzielnice dziedziczne to Śląsk, Mazowsze, Wielkopolska i ziemia sandomierska.
| Wielkopolska Mieszko Stary |
dzielnica senioralna (ziemia krakowska, łęczycka, sieradzka, wierzchnictwo nad Pomorzem Gdańskim) - należała do najstarszego syna, nie wolno jej było dzielić. Senior miał władzę zwierzchnią, stolica Kraków |
Mazowsze Bolesław Kędzierzawy |
| Śląsk Władysław (najstarszy z braci) |
ziemia sandomierska Henryk (po jego śmierci - Kazimierz Sprawiedliwy) |
Śląsk otrzymał najstarszy syn Bolesława - Władysław, Mazowsze - Bolesław Kędzierzawy, Wielkopolskę - Mieszko Stary, ziemię sandomierską - Henryk. Dla piątego syna - Kazimierza Sprawiedliwego, ojciec nie przewidział w testamencie żadnej dzielnicy, co mogło sugerować, że Kazimierza przeznaczono do stanu duchownego lub że urodził się już jako pogrobowiec. Z piątej dzielnicy, w skład której wchodziły: ziemia krakowska, sieradzka, łęczycka i Pomorze Gdańskie utworzono dzielnicę senioralną. Władza w dzielnicy senioralnej nie była dziedziczna, lecz przechodziła na seniora, tj. najstarszego z dynastii Piastów. Z dzielnicą senioralną wiązało się zwierzchnictwo nad Pomorzem Zachodnim. Senior sprawował władzę zwierzchnią nad pozostałymi książętami. Miał prawo utrzymywania załóg zbrojnych w ważniejszych grodach należących do młodszych braci. Sprawował naczelne dowództwo nad siłami zbrojnymi na wypadek wojny, prowadził politykę zagraniczną, reprezentował państwo na zewnątrz. Miał również prawo wyznaczania kandydata na stolicę arcybiskupią.
Niedługo po śmierci Bolesława Krzywoustego okazało się, że nie uda się utrzymać jedności państwa, bowiem bracia rozpoczęli pomiędzy sobą walkę, wypędzając z kraju najstarszego Władysława (stąd przydomek Wygnaniec). Na tronie krakowskim zasiadali jeszcze m.in. Bolesław Kędzierzawy, Mieszko III Stary, Kazimierz Sprawiedliwy. Z czasem zasada senioratu zanikła, rozdrobnienie kraju pogłębiło się.
Najważniejsze informacje
Testament Bolesława Krzywoustego: Polska podzielona między synów władcy, w celu zapobieżenia walkom o tron po śmierci ojca - 1138 r.
Podział kraju:
Los państwa: nie udało się utrzymać jedności państwa. Bracia rozpoczęli walki od wypędzenia seniora (Władysława, który otrzymał przydomek Wygnaniec). Z czasem postępowało rozdrobnienie kraju.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.