Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W XII i XIII wieku na wsi polskiej dokonywały się głębokie przeobrażenia w rolnictwie. Zaczęto stosować nowe, ulepszone narzędzia pracy. Radło zastąpił pług z drewnianym lemieszem, który nie tylko wzruszał ziemię, ale i odwracał skiby. Po zaoraniu ziemi brony usuwały chwasty i zagrzebywały w ziemi zasiane ziarno. Uprawiano pszenicę, proso, owies, jęczmień i żyto. Zboże koszono żelaznymi sierpami. Do młócenia zboża stosowano cepy. Chociaż zaczęły się już upowszechniać młyny wodne, to jednak ziarno najczęściej mielono na ręcznych żarnach. W miejsce dwupolówki wprowadzano nowy sposób gospodarowania, zwany trójpolówką, który pozwalał na zwiększenie powierzchni upraw i powiększenie tym samym plonów. Dużą rolę odgrywała hodowla bydła, koni, świń, owiec i kóz. W sadach rosły jabłonie, śliwy, grusze, niekiedy i brzoskwinie.
To wszystko przyczyniało się do uzyskiwania lepszych zbiorów i do zwiększenia opłacalności gospodarki rolnej. Korzyści, jakie z tego czerpał chłop, były jednak niewielkie. Im większe zbierał plony, tym większe daniny pan na niego nakładał. W XII i XIII wieku chłopi oddawali przeważnie daninę w naturze, tzn. oddawali panu feudalnemu część swoich plonów. Oprócz tego musieli kilka dni w roku pracować dla pana, np. w czasie sianokosów. Była to tzw. renta odrobkowa, czyli pańszczyzna. Przeciw wzrostowi ucisku feudalnego chłopi bronili się najczęściej ucieczką ze wsi, czyli zbiegostwem. Zbiegostwo chłopów zziemi było skutecznym środkiem walki z nadmiernym wyzyskiem, gdy trudno było o ręce do pracy w związku z niewielkim zaludnieniem kraju.
Dawniej, kiedy wszyscy chłopi zależni byli tylko od księcia, nie miało większego znaczenia, w którym grodzie składali mu daniny. Mogli swobodnie przenosić się z miejsca na miejsce. Odkąd władca zaczął nadawać panom feudalnym immunitety (przywileje) - ziemię wraz z zamieszkałą na niej ludnością, zrzekał się wszelkich danin na rzecz pana feudalnego, któremu ziemię nadał. Panowie feudalni nie pozwalali więc, żeby chłopi samowolnie opuszczali ich ziemię, ponieważ zmniejszyłaby się liczba chłopów w ich dobrach. Chłopów, którym nie wolno było opuszczać ziemi dotąd przez nich uprawianej nazywano przypisańcami (przypisanymi do ziemi).
Całkowitą swobodę przenoszenia się z miejsca na miejsce mieli dziedzice (wolni chłopi). Podlegali oni jedynie księciu.
Inną grupą chłopów byli tzw. goście. Zaliczano do niej chłopów pozbawionych ziemi, przybyszów z obcych krajów oraz chłopów poddanych, którzy uciekli od innych panów. Możni feudałowie starali się powiększyć swoje dobra przez zakładanie nowych osad. Aby zachęcić chłopów do kolonizacji (zasiedlania i zagospodarowywania terenów bezludnych lub słabo zaludnionych), przyznawali osadnikom specjalne uprawnienia. Za użytkowanie ziemi byli oni zobowiązani do składania swym panom czynszu w naturze.
Czas na zagospodarowanie, kiedy chłopi byli wolni od świadczeń, to tzw. „wolnizna” lub „wolne lata”. To osadnictwo nosiło nazwę osadnictwa „prawem wolnych gości” lub osadnictwa na prawie polskim.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.