Pierwszą myślą po przeczytaniu wiersza jest, że podmiot liryczny (nadawca) jest zwierzęciem (wilkiem), który obdarzony został zdolnością abstrakcyjnego myślenia, umiejętnością snucia rozważań i spekulacji (zabieg personifikacji). Z perspektywy zwierzęcia ogląda świat. Refleksja psychologiczno-filozoficzna podmiotu lirycznego, wyrażona za pomocą metafor, zawiera prawdę, że wszystko, co żyje - a więc człowiek i zwierzę, ma taki sam początek (taką wymowę ma metafora: „Czy to prawda, że żyłem rybą przed potopem”). Dzisiejsze różnice to efekt działania ewolucji, która zmienia, modyfikuje, dostosowuje. Pies pokonał drogę od krwiożerczej, dzikiej bestii do karnego i posłusznego zwierzęcia domowego, które „patrzy prosto w oczy”. Pozostał jednak świadomy swej zwierzęcości (tak można rozumieć metaforę: „jestem dziś wilkiem kochającym kwiaty”), a sytuacja polowania jest powrotem do stanu dzikości i stało się to za sprawą człowieka.
Ostatni wers: „myśliwy z psem, który też był kiedyś człowiekiem” odmienia perspektywę podmiotu lirycznego. Gdy weźmiemy jeszcze pod uwagę datę powstania utworu - listopad 1940 r., dochodzimy do wniosku, że bohaterem lirycznym tego utworu jest człowiek, który zapomniał o milionach lat ewolucji, powróciła jego krwiożercza, dzika natura bestii. Tę
tragiczną przemianę spowodowały doświadczenia wojenne, które stały się udziałem autora i jego rówieśników. W czasach wojny - określanych często jako czas „apokalipsy spełnionej” - człowiek stał się zwierzęciem, ale społeczność ludzi-zwierząt nie jest jednolita:
- są tacy, którzy żyją w ukryciu (jak bohater liryczny tego wiersza) i na których się poluje - taką wymowę ma metafora (przenośnia) „Chodzę lasem, zostawiam nie ślady, lecz tropy/ i sapię w wąskiej norze oddechem włochatym”, „jestem dziś wilkiem” - oznacza ona ofiary agresji Niemców, mieszkańców wszystkich krajów okupowanych, również Polski;
- są tacy, którzy polują u boku swoich panów, zadowoleni z tego, że są pod ich opieką i nie grozi im żadne niebezpieczeństwo - taką wymowę ma metafora: „myśliwy z psem, który też był kiedyś człowiekiem” - oznacza ona Niemców, okupanta i każdego agresora („myśliwy”) oraz ludzi, którzy poszli na współpracę z okupantem (np. podpisali tzw. volkslistę, potwierdzającą przynależność do narodu niemieckiego) i teraz występują przeciwko swoim rodakom. Warto zwrócić uwagę, że Niemcy zaliczali swój naród do „rasy panów”. W wierszu Baczyńskiego myśliwy też występuje w roli „pana”.
Wilk i pies to symbole postaci należących do tej samej nacji (chodzi tu nie tylko o narodowość, ale o przynależność do tego samego gatunku), są ludźmi. Postacie te występują przeciwko innym ludziom, ale odróżnia ich podstawowy fakt: wilk walczy zmuszony do tego, broni swojego życia; myśliwy i pies walczą, bo taką mają naturę, pies napada na własnych pobratymców, być może nie rozumie, jaki jest cel ich śmierci, wykonuje wolę pana.
Baczyński w swym wierszu w sposób metaforyczny opowiada o sytuacji człowieka pogrążonego w chaosie II wojny światowej. Ogólnie rzecz biorąc, jest to liryczna refleksja poświęcona człowiekowi zagrożonemu każdą wojną, kiedy ludzie zabijają innych ludzi, „polują na siebie”. Poeta za pomocą metafory przedstawił przeciwników: wilka i psa. Tak naprawdę tragiczne jest to, że zarówno wilk i pies, jak i myśliwy należą do jednego gatunku, są ludźmi. Tę refleksję Baczyński zawarł w ośmiu wersach, każdy liczy trzynaście sylab. Pojawiają się rymy krzyżowe: włochatym - kwiaty, ostry - ostem, wiekiem - człowiekiem.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.