Węglowodory nasycone - alkany

Nazewnictwo alkanów i halogenoalkanów

Podajmy nazwę systematyczną następującego związku:

a) ustalamy najdłuższy, nierozgałęziony łańcuch węglowy w danej cząsteczce, będący podstawą nazwy związku:

w podanym przykładzie mamy 7 atomów węgla tworzących łańcuch, a zatem podstawą nazwy będzie heptan (alkan o 7 atomach węgla)

b) numerujemy atomy węgla w najdłuższym łańcuchu od strony lewej lub prawej tak, aby otrzymany ciąg liczbowy był jak najmniejszy:

Gdy numerujemy atomy węgla od strony lewej, ciąg ma wartość:

Gdy numerujemy atomy węgla od strony prawej do lewej, ciąg ma wartość:

W tym przykładzie prawidłowa jest numeracja od strony prawej do lewej (suma lokantów wynosi 23 i jest mniejsza od sumy lokantów w numeracji od strony lewej).

c) podstawniki (atomy lub grupy atomów podstawione za atomy wodoru) wymieniamy w kolejności alfabetycznej, podając ich położenie (lokanty). W przypadku kilku podstawników tego samego rodzaju stosujemy przedrostki: di- (2 podstawniki tego samego rodzaju), tri- (3 podstawniki takie same), tetra- (4) itd.

W przypadku, gdy mamy podstawniki różnego rodzaju, np. halogeny (brom, chlor) i grupy alkilowe (metyl, etyl), musimy pamiętać o pierwszeństwie danego rodzaju podstawników, tj. halogenów przed grupami alkilowymi.

W naszym przykładzie mamy następujące podstawniki:

- halogeny (w kolejności alfabetycznej): trzy atomy bromu (w nazwie przedrostek tri + bromo) przy 3,4,5 atomie węgla oraz dwa atomy chloru (przedrostek di + chloro) przy 4,5 atomie węgla

- grupę metylową (grupy alkilowe wymienia się po halogenach) przy 2 atomie węgla

A zatem nasz związek to: 3,4,5-tribromo-4,5-dichloro-2-metyloheptan.

Ciekawostki (1)