Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Węglowodory nasycone - alkany

Szereg homologiczny alkanów

Alkanem o najprostszej budowie jest metan, który zawiera jeden atom węgla i cztery atomy wodoru:

Szereg homologiczny alkanów. Wzór strukturalny, wzór sumaryczny, nazwa.

Wzór strukturalny związku informuje nas o jego budowie, czyli sposobie połączenia atomów, w przeciwieństwie do wzoru sumarycznego, który podaje jedynie rodzaj i ilość atomów wchodzących w skład cząsteczki. Dlatego w chemii organicznej najczęściej posługujemy się wzorami strukturalnymi lub półstrukturalnymi (grupowymi), które przedstawiają grupy atomów np. - CH3 oraz wiązania między nimi.

Cząsteczka kolejnego alkanu - etanu zbudowana jest z dwóch atomów węgla połączonych ze sobą wiązaniem pojedynczym oraz sześciu atomów wodoru (po trzy przy każdym z atomów węgla, zgodnie z jego wartościowością w związkach organicznych równą IV).

Szereg homologiczny alkanów. Wzór strukturalny, wzór sumaryczny, nazwa, wzór półstrukturalny (grupowy).

Aby otrzymać cząsteczkę kolejnego alkanu, do cząsteczki etanu „dodajemy” jeden atom węgla i dwa atomy wodoru:

Szereg homologiczny alkanów. Wzór strukturalny, wzór sumaryczny, nazwa, wzór półstrukturalny (grupowy).

W ten sposób możemy ustalić budowę kolejnych węglowodorów nasyconych w tzw. szeregu homologicznym.

Szereg homologiczny tworzą związki chemiczne z tej samej grupy klasyfikacyjnej, różniące się między sobą o stałą grupę atomów (dla alkanów jest to grupa — CH2 —) lub jej wielokrotność. Poszczególne człony szeregu homologicznego nazywamy homologami, mają one ten sam wzór ogólny.

Wzór ogólny dla alkanów:

CnH2n + 2     gdzie: n - liczba atomów węgla

Liczba atomów węgla w cząsteczce Wzór sumaryczny Nazwa alkanu
1 CH4 METAN
2 C2H6 ETAN
3 C3H8 PROPAN
4 C4H10 BUTAN
5 C5H12 PENTAN
6 C6H14 HEKSAN
7 C7H16 HEPTAN
8 C8H18 OKTAN
9 C9H20 NONAN
10 C10H22 DEKAN

Nazwy czterech pierwszych w szeregu homologicznym alkanów: metan, etan, propan, butan są nazwami zwyczajowymi. Nazwy pozostałych składają się z rdzenia pochodzącego od liczebnika greckiego (np. penta - 5, heksa - 6, hepta - 7, itp.) oraz końcówki -an.

W wyniku oderwania jednego atomu wodoru od cząsteczki alkanu powstaje grupa alkilowa:

Alkan, grupa alkilowa. Metan, metyl (grupa metylowa). Etan, etyl (grupa etylowa). Propan, propyl (grupa propylowa).

A zatem wzór ogólny grypy alkilowej jest następujący:

CnH2n + 1 gdzie: n - liczba atomów węgla

Pogłębiaj wiedzę w temacie: Węglowodory nasycone - alkany

Ciekawostki (1)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.
Pigwin 03.11.2022 20:35

W zadaniu 10 podpunkt c) jest blad gdyz w zadaniu masz inny wzor polstrukturalny niz jest w odpowiedzi

Pigwin 03.11.2022 20:35

W zadaniu 10 podpunkt c) jest blad gdyz w zadaniu masz inny wzor polstrukturalny niz jest w odpowiedzi

Pigwin 03.11.2022 20:35

W zadaniu 10 podpunkt c) jest blad gdyz w zadaniu masz inny wzor polstrukturalny niz jest w odpowiedzi

Pigwin 03.11.2022 20:35

W zadaniu 10 podpunkt c) jest blad gdyz w zadaniu masz inny wzor polstrukturalny niz jest w odpowiedzi

Pigwin 03.11.2022 20:35

W zadaniu 10 podpunkt c) jest blad gdyz w zadaniu masz inny wzor polstrukturalny niz jest w odpowiedzi

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.