Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Pomimo znacznego przystosowania się człowieka do warunków naturalnych, w dalszym ciągu istnieją przyrodnicze czynniki ograniczające osadnictwo. Są to:
- bariera klimatyczna - zbyt zimny lub zbyt gorący klimat negatywnie wpływają na warunki życia oraz rozwój gospodarki (zwłaszcza rolnictwo);
- bariera świetlna - na obszarach okołobiegunowych występuje niedobór światła. Wpływa to negatywnie na organizm ludzki oraz pośrednio na inne elementy środowiska - niską temperaturę powietrza oraz ubogą roślinność;
- bariera grawitacyjna - tereny górskie cechują się dużymi stromościami, spadkiem temperatury oraz zawartości tlenu wraz ze wzrostem wysokości, skalistością podłoża i małą żyznością gleb. Cechy te utrudniają budownictwo mieszkaniowe, sprawiają kłopoty w rozwoju transportu i działalności gospodarczej. Spadek temperatury wraz ze wzrostem wysokości może sprzyjać osadnictwu tylko w gorących strefach klimatycznych. Przykładem może być miasto La Paz położone wysoko w Andach;
- bariera wodna - tereny pustynne cechujące się skrajnym deficytem wody są w większości obszarami bezludnymi. Brak wody uniemożliwia działalność rolniczą i przemysłową, utrudnia w znacznym stopniu warunki życia ludzi. Problemem może być także nadmiar wody (np. tereny bagienne oraz okresowo zalewane fragmenty dolin rzecznych);
- bariera roślinna - bardzo bujna roślinność (dotyczy to lasu równikowego i lasu monsunowego) znacznie ogranicza możliwości transportu i budownictwa. Należy pamiętać, że w tym przypadku na barierę roślinną nakłada się również bariera gorącego klimatu.
Poza barierami przyrodniczymi coraz częściej występują na świecie bariery natury politycznej. Słabo rozwinięta gospodarka, niedemokratyczne systemy polityczne oraz konflikty zbrojne zmuszają wiele osób do emigracji w poszukiwaniu lepszych warunków życia.
W ciągu dziejów ludzkości zmieniały się czynniki sprzyjające osadnictwu. Najbardziej pierwotnymi atrakcjami osadniczymi były te, które wpływały na działalność rolniczą. Inne czynniki związane są z działalnością przemysłową i transportową. Istnieją także atrakcje osadnicze natury politycznej.
Podstawowymi atrakcjami osadniczymi są:
- dobre warunki glebowe - są jednym z pierwszych czynników wpływających na koncentrację ludności. Najstarsze cywilizacje (egipska czy chińska) powstały na terenach żyznych gleb sprzyjających rozwojowi rolnictwa. Są to głównie czarnoziemy i mady;
- dostęp do wody - również należy do pierwotnych czynników osadniczych. Woda jest niezbędna do życia oraz rozwoju gospodarczego obszaru (rolnictwa, przemysłu). Również ten czynnik warunkował powstanie pierwszych cywilizacji (nad Nilem, Tygrysem, Eufratem, Jangcy, Huang-ho). Należy także zauważyć, że zdecydowana większość miast utworzyła się nad rzekami lub jeziorami;
- korzystne warunki klimatyczne - najbardziej sprzyjające osadnictwu warunki stwarza klimat umiarkowany i podzwrotnikowy (Europa, Ameryka Północna)
oraz strefa monsunów (Azja Południowa i Wschodnia). Właśnie w takich warunkach możliwa jest uprawa większości roślin i hodowla zwierząt;
- równinna rzeźba terenu - sprzyja osadnictwu poprzez brak barier dla rozwoju szlaków komunikacyjnych, budownictwa oraz mechanizacji rolnictwa;
- bliskość morza - ponad połowa ludności świata żyje w odległości nie większej niż 200 km od morza lub oceanu. Obszary nadmorskie cechują się zazwyczaj równinną rzeźbą terenu, dobrymi glebami oraz łagodnym morskim klimatem. Pewne znaczenie ma też rola żywieniowa i transportowa morza. Nad morzem powstały duże miasta portowe. Coraz większe znaczenie ma też rola turystyczno-wypoczynkowa morza. Na wybrzeżach morskich powstało wiele kurortów;
- surowce mineralne - czynnik ten w dużym stopniu wpływał na rozmieszczenie ludności w XIX i w pierwszej połowie XX wieku. Szczególnie duże skupiska ludności powstały w zagłębiach węgla kamiennego, a następnie ropy naftowej. Przykładami mogą być Górny Śląsk, Zagłębie Ruhry w Niemczech lub środkowa Anglia;
- przemysł - ten dział gospodarki narodowej ma tendencje do koncentracji zakładów na stosunkowo niewielkim obszarze. Skupiają się tam również pracujący w przemyśle ludzie. Często są to wspomniane wyżej miejsca wydobycia surowców mineralnych, na bazie których rozwinął się przemysł. Dzisiaj nie ma już tak wyraźnej zależności między rozmieszczeniem przemysłu przetwórczego a bazą surowcową;
- wysoki poziom rozwoju gospodarczego niektórych państw lub regionów jest zachętą dla imigrantów. Przybywają oni na te obszary w poszukiwaniu pracy i polepszenia warunków życiowych.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.