Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
W ciągu dziejów ludzkości zmieniały się ustroje polityczne i gospodarcze nawiązując do poziomu rozwoju cywilizacyjnego. Ustrój polityczny określa rodzaj i zakres władzy politycznej w danym państwie. Ustrój gospodarczy decyduje o całokształcie stosunków gospodarczych w państwie, a w szczególności o własności środków produkcji. Te dwa rodzaje ustrojów są ze sobą powiązane i wpływają na siebie.
Dwoma podstawowymi ustrojami politycznymi występującymi we współczesnym świecie są monarchia i republika.
Monarchia jest ustrojem politycznym polegającym na zwierzchnictwie jednej osoby. Może to być cesarz, król, sułtan, kalif itd. W dzisiejszym świecie nie ma już praktycznie monarchów absolutnych chociaż bywają państwa, w których władza monarchy jest bardzo duża (Arabia Saudyjska, Brunei). Najczęściej spotykaną formą monarchii jest monarchia konstytucyjna lub parlamentarna. W tym systemie monarcha jest głową państwa, lecz pełni raczej funkcje reprezentacyjne i jest symbolem jedności i niepodległości politycznej. Jego miejsce w systemie władzy określa konstytucja. Przykładami państw o takim ustroju mogą być: Wielka Brytania, Hiszpania, Szwecja.
Republika - ustrój polityczny w którym organy władzy pochodzą z demokratycznych wyborów. Występuje wyraźny trójpodział władzy. Głową państwa jest zazwyczaj prezydent. Władzą ustawodawczą jest jedno- lub dwuizbowy parlament. Na czele władzy wykonawczej stoi premier lub prezydent, a władza sądownicza jest niezawisła. Ten typ ustroju politycznego występuje m.in. w Polsce.
Specyficzną odmianą republiki są republiki ludowe lub demokratyczne w komunistycznych systemach totalitarnych (Chiny, Korea Północna, Kuba). W państwach tych nie ma demokratycznych wyborów, a władzę sprawuje grupa ludzi związana z partią komunistyczną.
W większości krajów świata dominuje ustrój gospodarczy określany jako kapitalizm. Występuje w nim wyraźny podział na pracodawców i pracobiorców. Większość środków produkcji jest własnością prywatną. Obowiązuje zasada wolnej konkurencji. Obecnie w państwach wysoko rozwiniętych mamy do czynienia z tendencją do tworzenia się wielkich przedsiębiorstw mających tendencje do monopolizowania rynku. We współczesnych demokratycznych systemach kapitalistycznych dość duża jest ingerencja państwa w procesy gospodarcze.
Kraje totalitarne mają system socjalistyczny. Środki produkcji należą do państwa. Dla tych państw charakterystyczna jest gospodarka planowo-nakazowa. System ten okazał się niewydolny gospodarczo.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.