Skały magmowe (ogniowe) powstają wskutek zastygania roztopionej masy skalnej. Roztopiona masa skalna (magma) składa się głównie z krzemianów i glinokrzemianów. Powstaje w skorupie ziemskiej lub płaszczu Ziemi. Magma wylewająca się na powierzchnię Ziemi to lawa.
W zależności od miejsca i szybkości krzepnięcia wyróżniono następujące skały magmowe:
- głębinowe (plutoniczne) - zastygają na głębokości kilku lub kilkunastu kilometrów. Panujące tam wysoka temperatura i duże ciśnienie sprawiają, że krzepnięcie przebiega powoli. Umożliwia to powstanie dużych, dobrze rozwiniętych kryształów. Dlatego określane są jako skały o strukturze jawnokrystalicznej. Przykładami są: granit, sjenit, gabro, dioryt.
- wylewne - zastygają na powierzchni Ziemi lub na niewielkiej głębokości. Skały o strukturze skrytokrystalicznej krzepną szybko, co sprawia, że kryształy nie są widoczne gołym okiem. Przykładami są bazalt, tefryt lub bazanit. Skały wylewne mogą mieć strukturę porfirową. Jest to struktura mieszana, w której występują duże, dobrze wykształcone kryształy i masa niewielkich, niewidocznych gołym okiem kryształów (tzw. ciasto skalne). Świadczy to o tym, że lawa rozpoczęła swoją krystalizację na dużej głębokości i potem została przemieszczona na powierzchnię Ziemi lub w jej pobliże. Przykładami skał o strukturze porfirowej są porfir, melafir, andezyt.
Ze względu na zawartość krzemionki (SiO2) skały magmowe podzielono na:
- kwaśne - zawartość krzemionki ponad 65% (granit, pegmatyt - zbudowane głównie z kwarcu i skaleni);
- obojętne - zawartość krzemionki 52-65% (dioryt, sjenit, bazalt);
- zasadowe - zawartość krzemionki do 52%, lecz nie występuje ona w stanie wolnym (bazanit, tefryt);
- ultrazasadowe - zawartość krzemionki do 42%, lecz nie występuje w stanie wolnym (perydotyt).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.