W geografii osadnictwa istnieje pojęcie funkcji miastotwórczej. Jest to dział gospodarki narodowej, który prowadzi do powstania i rozwoju miasta. Duże skupienie ludności stwarza warunki do rozwoju innych działów gospodarki, określanych jako funkcje uzupełniające.
Miasto może pełnić różne funkcje. Często jedna z nich jest funkcją dominującą, będącą źródłem utrzymania większości mieszkańców miasta. Najogólniej miasta dzieli się na przemysłowe, rolnicze i usługowe. Większe miasta są przeważnie dwufunkcyjne (np. przemysłowo-usługowe).
Struktura funkcjonalna miast Polski
| Rodzaj miasta | % ogólnej liczby miast |
|---|---|
| przemysłowe | 20 |
| przemysłowo-rolnicze | 0,5 |
| przemysłowo-usługowe | 30 |
| rolnicze | 1 |
| rolniczo-przemysłowe | 0,5 |
| rolniczo-usługowe | 3 |
| usługowe | 7 |
| usługowo-przemysłowe | 25 |
| usługowo-rolnicze | 6 |
| bez funkcji dominującej | 7 |
Funkcja przemysłowa miast polskich związana jest często z wydobyciem surowców mineralnych (miasta Górnego Śląska, Wałbrzych, Bełchatów, Tarnobrzeg) lub przemysłem ciężkim (Kraków, Stalowa Wola). W mniejszych miastach funkcję przemysłową może pełnić rzemiosło.
Prawie każde miasto posiada na swoich peryferiach użytki rolne. W związku z tym pełni również funkcję rolniczą. W niektórych małych miastach mieszka duża liczba osób zajmujących się rolnictwem.
Spośród funkcji usługowych można wyróżnić:
- funkcję transportową - szczególnie widoczną w miastach portowych, miastach nadgranicznych oraz tradycyjnych węzłach komunikacyjnych;
- funkcję handlową - bardzo szybko rozwijającą się w ostatnich latach (miasta wzdłuż granicy z Niemcami, miasta targowe);
- funkcję turystyczną - miasta w atrakcyjnych regionach turystycznych (Zakopane, Krynica, Karpacz, Łeba, miasta pielgrzymkowe - Częstochowa, Kalwaria Zebrzydowska);
- funkcję administracyjną - prawie każde miasto jest siedzibą władz samorządowych (wojewódzkich, powiatowych lub gminnych).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.