Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Po wyeliminowaniu z życia politycznego opozycji peeselowskiej (wyjazd Mikołajczyka i innych działaczy ludowych z kraju, przejęcie kontroli nad PSL) komuniści podjęli działania zmierzające do zlikwidowania Polskiej Partii Socjalistycznej i pełnego podporządkowania sobie wszystkich partii i stronnictw politycznych. PPR wzmogła naciski na działaczy PPS, zmierzające do akcji scaleniowej. Mimo nacisków na socjalistów, w grudniu 1947 roku podczas obrad XXVII Kongresu PPS uznano konieczność zwiększenia niezależności partii. Większość uczestników wystąpiła przeciw zjednoczeniu z PPR. Komuniści, często stosując terror, eliminując socjalistów ze stanowisk publicznych, podjęli akcję zmierzającą do zlikwidowania opozycyjnych sił w PPS i połączenia obu partii. Ulegając przemocy działacze socjalistyczni rozpoczęli akcję scaleniową. Ostatecznie wchłonięcie PPS przez PPR nastąpiło w dniach 15-21 grudnia 1948 roku, w czasie wspólnych obrad w gmachu Politechniki Warszawskiej. Powstała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza. I sekretarzem Komitetu Centralnego PZPR został Bolesław Bierut.
W 1948 roku do władzy doszli działacze komunistyczni przybyli do Polski ze Związku Radzieckiego. Pierwszym sekretarzem KC PPR został Bolesław Bierut, a Władysław Gomułka, postulujący tzw. „polską drogę do socjalizmu” i przejawiający zbyt dużą samodzielność, został odsunięty od władzy i oskarżony o „odchylenie prawicowo-nacjonalistyczne”. Kierownictwo partii objęli ludzie wiernie wykonujący polecenia Kremla.
Po zjednoczeniu PPR i PPS wzmogły się naciski na działaczy ludowych z PSL i SL w kierunku zjednoczenia stronnictw. Ostatecznie nastąpiło to w listopadzie 1949 roku na Kongresie Zjednoczeniowym - powstało Zjednoczone Stronnictwo Ludowe z prezesem Rady Naczelnej ZSL Romanem Niećko. Pozostało ściśle kontrolowane Stronnictwo Demokratyczne, a wegetujące Stronnictwo Pracy zostało rozwiązane w połowie 1950 roku. W ten sposób wykształcił się w Polsce teoretycznie system wielopartyjny. W praktyce życia politycznego monopol na władzę posiadała Polska Zjednoczona Partia Robotnicza ściśle kontrolująca partie satelickie ZSL i SD.
Komuniści wzorując się na praktyce radzieckiej powielali schematy rządów stalinowskich. W bloku radzieckim, wobec procesów integracyjnych na Zachodzie, państwa komunistyczne Europy Środkowo-Wschodniej podporządkowano Związkowi Radzieckiemu we wszystkich dziedzinach życia państwowego. Rok 1949 przyniósł utrwalenie w PZPR dominującej pozycji zwolenników stalinizmu z Bierutem na czele - z władz partii i z samej partii zostali usunięci „wrogowie” polityczni, m.in. Władysław Gomułka, który ostatecznie po wielkich czystkach w partii lat 1950-1951 w sierpniu 1951 roku został aresztowany. Rozpoczął się mroczny czas rządów stalinizmu w naszym kraju, okres bezprawia, terroru, rozbudowy aparatu represji, szeregów Milicji Obywatelskiej, UB, ORMO i innych formacji służb tajnych, w pełni kontrolowanych przez radzieckich towarzyszy.
Zapamiętaj!
Ostatecznym przypieczętowaniem zmian ustrojowych i politycznych zachodzących w Polsce było uchwalenie 22 lipca 1952 roku nowej konstytucji państwa polskiego - Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej. Choć dokument uchwalono w rocznicę ogłoszenia Manifestu PKWN, jednak nie zawierał on treści samego Manifestu, który w praktyce w 1952 roku był „białym krukiem” nie do zdobycia.
Nowa konstytucja oparta była na wzorach radzieckich. Pozwalała na dużą dowolność interpretacji przepisów przez władzę. W praktyce życia politycznego przepisy ustawy zasadniczej pozwalały na stosowanie praktyk totalitarnych reżimu komunistycznego. Przewidziano w zakresie ustroju gospodarczego uspołecznienie (nacjonalizację) środków produkcji. Zachowano własność osobistą, ale jednocześnie państwo brało pod kontrolę inne formy własności - spółdzielczą i państwową.
Zatarto granice między władzą ustawodawczą, wykonawczą i sądowniczą:
- najwyższym organem władzy państwowej był Sejm (kadencja 4-letnia, wybory czteroprzymiotnikowe) jednak wobec braku określenia praw posłów i trybu rozwiązywania Sejmu, można było łatwo kierować obradami;
- Rada Państwa - organ władzy państwowej - miała mieć zwierzchnictwo nad radami narodowymi różnych szczebli w terenie i bardzo szerokie kompetencje, które formalnie pokrywały się z prawami Sejmu, a nawet je przewyższały (np. wydawanie przez Radę Państwa dekretów z mocą ustawy w przerwach między sesjami Sejmu, zarządzanie wyborów do Sejmu, zwoływanie jego sesji, ostateczna interpretacja ustaw Sejmu).
Sytuacji w Polsce nie zmieniła śmierć Stalina (5 marca 1953 roku) i zmiany w kierownictwie radzieckim. Kolektywne kierownictwo z Mołotowem, Malenkowem i Chruszczowem z ociąganiem ujawniało zbrodnie stalinowskie, zalecając przywódcom państw komunistycznych zmianę sposobu rządzenia. Sugestie Kremla w Polsce spotkały się z nikłym odzewem - nadal prawie dyktatorskie rządy sprawował Bolesław Bierut i jego najbliżsi współpracownicy z PZPR, pozostający w najwyższych władzach. Nadal na prawdziwych i domniemanych wrogów systemu spadały surowe represje, które nie ominęły nawet ludzi reżimu oskarżanych o współpracę z państwami zachodnimi (wiosna 1953 - aresztowanie marszałka Michała Roli-Żymierskiego i innych oficerów LWP).
Na lata 1949-1955 przypadło wzmożenie ataków ze strony władz na Kościół katolicki i walka z jego wpływami na społeczeństwo polskie. Propaganda komunistyczna przedstawiała duchowieństwo polskie i hierarchię kościelną jako agenturę Watykanu i obcych służb. Organizowano wiece propagandowe w celu dyskredytowania pozycji Kościoła w Polsce - jedynej siły mogącej zagrozić rządom bezprawia komunistycznego.
W 1950 roku rząd przejął majątki instytucji dobroczynnej i oświatowej prowadzonej przez Kościół - Caritasu, a także decyzją sejmu z maja znacjonalizował wszystkie majątki kościelne.
Mimo ataków na Kościół podpisano porozumienie między rządem polskim a episkopatem - kwiecień 1950 - Kościół mógł kontynuować swoją pracę duszpasterską. Prymas Polski, kardynał Stefan Wyszyński, nie wierzył w szczerość porozumienia. Już w końcu 1950 roku wzmogły się ataki na księży, dostojników kościelnych, oskarżenia o antypolską postawę i działalność.
Wobec akcji władz komunistycznych biskupi wystosowali do rządu list Non possumus, w którym zarzucali mu łamanie porozumień, nie uchylali się jednak od partnerskiej współpracy. W odpowiedzi ponowiono ataki, rozpoczęły się procesy polityczne księży, nawet biskupów (m.in. biskupa kieleckiego, Czesława Kaczmarka). W odpowiedzi na nieugiętą postawę prymasa Wyszyńskiego 26 października 1953 roku został on aresztowany i uwięziony w Rywałdzie, a następnie w Stoczku koło Lidzbarka Warmińskiego.
Czy wiesz, że...
Wbrew nadziejom władz na złamanie oporu duchowieństwa i społeczeństwa autorytet Kościoła i samego prymasa w społeczeństwie polskim ogromnie wzrosły.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.