Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Ważniejsze bitwy
| Data | Miejsce | Polski dowódca | Skutki |
| 14 II | pod Stoczkiem | gen. J. Dwernicki | zwycięstwo Polaków |
| 17 II | pod Dobrem | gen. J. Z. Skrzynecki | zwycięstwo Polaków |
| 19/20 II | pod Wawrem | gen. F. Żymirski | duże straty Rosjan |
| 24/25 II | pod Białołęką | gen. J. Krukowiecki | zwycięstwo Polaków |
| 25 II | pod Grochowem | gen. J. Chłopicki | brak rozstrzygnięcia |
| 31 III | pod Wawrem | gen. M. Rybiński | zwycięstwo Polaków |
| 31 III | pod Dębem Wielkim | płk. L. Bogusławski | zwycięstwo Polaków |
| 10 IV | pod Iganiami | gen. J. Prądzyński | zwycięstwo Polaków |
| 26 V | pod Ostrołęką | gen. J. Z. Skrzynecki | klęska Polaków |
| 6, 7 IX | obrona Woli | gen. J. L. Sowiński | klęska Polaków |
| obrona Warszawy | gen. J. Krukowiecki | źle przygotowana obrona — kapitulacja miasta |
Armia rosyjska w liczbie 115 tysięcy żołnierzy i wyposażona w 350 dział od razu kierowała się na Warszawę. Królestwa miało bronić polskie wojsko liczące 56 tysięcy żołnierzy i mające do dyspozycji 140 dział.
Ofensywne poczynania Rosjan przyhamowały trochę zwycięskie dla Polaków bitwy z mniejszymi ugrupowaniami carskiej armii pod Stoczkiem, Dobrem, Wawrem, Białołęką. Mimo tych sukcesów wojska rosyjskie przez cały czas operowały w pobliżu stolicy. Decydujące znaczenie dla tego pierwszego etapu wojny miała bitwa pod Grochowem. 25 lutego w tej największej w czasie powstania listopadowego rozgrywce 60--tysięczna armia rosyjska zmagała się z 40 tysiącami polskich żołnierzy, którymi dowodził gen. Józef Chłopicki. Największy dramat rozgrywał się w obrębie niewielkiego lasu nazywanego Olszynką Grochowską. Tam znalazło swoje pozycje obronne lewe skrzydło polskiej armii, które w ciągu dnia pięciokrotnie z wielką zaciekłością atakowały duże siły rosyjskie. Do lasku wtargnęli Rosjanie. Niezrażony tym generał Chłopicki sam stanął na czele grenadierów i poprowadził ich do skutecznego kontrataku. Przy kolejnym piątym uderzeniu Polacy musieli ustąpić. Ranny został gen. Chłopicki. Zarysowała się wyraźna przewaga Rosjan, ale o zmierzchu bitwa została przerwana. Rosjanom nie udało się tym razem rozgromić polskiej armii. Poza tym ponieśli w tej walce tak duże straty (9000 żołnierzy rosyjskich i 7000 Polaków), że nie byli w stanie od razu zaatakować Warszawy.
Po parotygodniowej przerwie w walce to Polacy w dniu 31 marca podjęli działalność ofensywną w nadziei, że uda im się wyprzeć Rosjan z terenu Królestwa. Zwycięstwa pod Wawrem, Dębem Wielkim i Iganiami zdawały się to potwierdzać. W dodatku powstańcze działania rozprzestrzeniły się poza granice Królestwa, obejmując swoim zasięgiem będące pod rosyjskim panowaniem ziemie litewskie.
Jednak w maju 1831 roku sytuacja uległa bardzo niekorzystnej dla Polaków zmianie. 26 V armia carska rozgromiła w bitwie pod Ostrołęką zgromadzone tam wojsko polskie.
W czerwcu dobiegło końca powstanie na Litwie. 26 VI Rosjanie pobili tam polskie oddziały w bitwie pod Górami Ponarskimi.
Latem armia rosyjska przeszła na lewy brzeg Wisły, szykując się powoli do ostatecznego szturmu Warszawy. 5 IX 80 tysięcy rosyjskich żołnierzy stanęło u granic stolicy. O zdobyciu miasta zadecydowała dwudniowa bitwa (6 i 7 IX) rozegrana na szańcach Woli. Zginął tam dowodzący obroną bohaterski generał Józef Longin Sowiński, którego uwiecznił w jednym ze swoich utworów Juliusz Słowacki. Tam też wysadził w powietrze swoją placówkę legendarny Ordon, bohater poematu Adama Mickiewicza pt. Reduta Ordona.
Wszystko to nie zdało się na nic. 8 września Rosjanie wdarli się do Warszawy. 9 października skapitulowała twierdza Modlin, 21 października poddała się twierdza Zamość.
Powstanie upadło. Klęska Polaków stała się faktem. Głównymi przyczynami klęski powstania był brak wiary w sukcesy polityków i dowódców wojskowych oraz złe dowodzenie.
Skutki powstania
| Represje polityczne | Prześladowania ludności |
|---|---|
|
|
Po upadku powstania listopadowego spadły na Polaków zamieszkujących ziemie polskie pod zaborami prześladowania i represje polityczne. Tysiące żołnierzy Królestwa Polskiego car zesłał na Syberię.
Na Litwie i Rusi zlikwidowano Kościół unicki. Rozwiązano wiele zakonów katolickich. Symbolem nowego porządku stała się Cytadela (w okresie rozbiorów była więzieniem dla uczestników powstań narodowych i miejscem straceń polskich patriotów).
Rząd pruski wykorzystał klęskę powstania do zniesienia autonomii Wielkiego Księstwa Poznańskiego. Rozpoczęto konsekwentną germanizację administracji i szkolnictwa.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.