Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Pieśń świętojańska o Sobótce Jana Kochanowskiego jest sielanką (idyllą), co oznacza, że w wyidealizowany sposób, wykorzystując wędrowny motyw natury, przedstawia życie na wsi, przeciwstawiając je innym profesjom, które ograniczają wolność człowieka, narażają go na niebezpieczeństwa, a nawet ryzyko utraty życia, jak żołnierz, adwokat. Jedynie byt szlachcica-ziemianina przedstawiony został jako egzystencja pozbawiona trosk i kłopotów. Ziemia, lasy, sady i wody są źródłem pożywienia dla gospodarza, jego rodziny i sług. Dostatek zapewniają ponadto pracowitość, roztropność. Życie płynie w harmonii z naturą, jest czas pracy, a potem odpoczynku (motyw często występujący w epoce Renesansu, m. in. w twórczości M. Reja - Żywot człowieka poczciwego).
Życie starszych stanowi wzór dla młodego pokolenia, które szanuje tradycję, od dzieciństwa uczy się skromności, czerpie naukę z doświadczeń swoich ojców i dziadów.
Wiersz powstał w XVI w. Ze względu na jego treść możemy wnioskować, że został napisany po 1570 r., kiedy Kochanowski mieszkał już w Czarnolesie i wiódł spokojne życie ziemianina. Rzeczypospolita przeżywała wtedy „złoty wiek”. Był to okres panowania ostatnich Jagiellonów, czas pokoju i zamożności, kiedy folwark i szlacheckie przeżywały szczyt rozkwitu.
Utwór jest pieśnią (def. patrz Słowniczek, str. 147), składa się z piętnastu strof czterowersowych. Napisany został ośmiozgłoskowcem, w każdej zwrotce powtarza się ten sam układ rymów aa, bb (rymy sąsiadujące). Jest to wiersz sylabiczny. Wyraźna rytmiczność wiersza odwołuje się do genezy gatunku i jego związków z muzyką. Język utworu swą prostotą naśladuje ludową pieśń. Występują takie środki artystyczne, jak: apostrofa, czyli bezpośredni zwrot do wsi z pytaniem retorycznym, na które oczywiście nie oczekuje się odpowiedzi („Wsi spokojna, wsi wesoła, / Który głos twej chwale zdoła?/ Kto twe wczasy, kto pożytki/Może wspomnieć za raz wszytki?), epitet („pobożne (...) staranie”), paralelizm składniowy, czyli powtórzenia składniowe („Jemu sady obradzają,/ Jemu pszczoły miód dawają”), hiperbola, zwana przesadnią („Stada igrają przy wodzie,/ A sam pasterz, siedząc w chłodzie,/ Gra w piszczałkę proste pieśni;/ A faunowie skaczą leśni”). Wszystkie te środki służą podkreśleniu zawartej w utworze idei, że tylko na wsi człowiek może czuć się bezpiecznie i szczęśliwie.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.