Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Wiersz jest nawiązaniem do topiki chrześcijańskiej - raju, gdzie zbawione dusze pędzić mają żywot wieczny, ciesząc się niezmąconym troskami szczęściem i bliskością Boga (taki obraz raju, nieba zawarł w swym utworze Dante Alighieri). Do tej wizji nawiązują sformułowania: „świetliste chóry”, „stopnie abstrakcji”, „tych z czystej pneumy”. Jednak ukazany w utworze obraz raju nie przystaje do ukształtowanych przez religię wyobrażeń. Przypomina raczej opowieść o jakiejś utopijnej krainie baśniowego socjalizmu, zwłaszcza że poeta posługuje się sformułowaniami rodem z politycznych przemówień, typowych dla minionego okresu politycznego: „tydzień, pracy trwa trzydzieści godzin”, „pensje są wyższe ceny stale zniżkują”, „ustrój społeczny jest trwały a rządy rozumne”, „proletariusze”. Podobieństwo pogłębia jeszcze fakt różnic między stanem dzisiejszym a planowanym rajem: „Na początku miało być inaczej - (...) / ale nie udało się oddzielić dokładnie / ciała od duszy (...) /z czasem wszyscy będą oglądali Boga / kiedy to nastąpi nikt nie wie”. Podmiot liryczny stosuje w swoim wyznaniu kamuflaż - pozornie chwali raj, w rzeczywistości opisuje tragizm życia w socjalistycznej rzeczywistości. Charakterystyczne jest to, że rzeczywistość, którą podmiot liryczny opisuje, jest zmienna, brak w niej punktów stałych. Inaczej miała wyglądać i nikt nie wie, jak będzie wyglądać w przyszłości (podobno wszyscy będą mogli oglądać Boga, ale nikt nie wie, kiedy to nastąpi).
Autor Sprawozdania z raju wykorzystuje tylko religijny motyw raju - krainy szczęśliwości, by stworzyć ironiczny komentarz panującego przez 40 lat w Polsce systemu socjalistycznego. Założenia ustroju politycznego opierały się na ideałach równości, sprawiedliwości, wolności. Socjalizm miał być gwarancją powszechnego dobrobytu i niczym niezmąconej szczęśliwości. Najnowsza historia Polski pokazuje, jak w praktyce wyglądał ten „socjalistyczny raj”. Pogarszający się stan gospodarki, zubożenie społeczeństwa, brak wolności słowa, propaganda „zagadywała” opisami dokonań socjalistycznych zakładów pracy, bliżej nieokreśloną wizją zdecydowanej poprawy „przejściowych” problemów gospodarki itp.
Z dzisiejszej perspektywy innego znaczenia nabiera też sformułowanie „ale nie udało się oddzielić dokładnie / ciała od duszy”. Ten element „nieprawomyślności”, buntu wpisanego w ludzką naturę doprowadził przecież do obalenia „jedynie słusznego ustroju”.
Ograniczenie się do takiego jedynie odczytywania zdecydowanie doprowadziłoby do zubożenia sensów zawartych w wierszu Herberta. Utwór ten bowiem ma też wymowę inną, choć jak poprzednio zabarwioną ironią. Poeta udowadnia, że ludzie tworzą sobie wizję nieba na miarę swych własnych doświadczeń, nie potrafią bowiem przeniknąć na poziom abstrakcji i zrozumieć idei Czystej Myśli, Ducha. By zaakceptować raj, zaludniamy go przedmiotami, które znamy, sytuacjami, jakie rozumiemy, i pojęciami, które porządkują naszą doczesność.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.