Wiersz ten pochodzi z tomu Wołanie do Yeti wydanego w 1957 roku. W utworze słychać echa tragicznych wydarzeń roku 1956 - powstanie na Węgrzech i interwencja wojsk Układu Warszawskiego, polski Czerwiec. Rehabilitacja jest refleksją nad przypadkowością, niestałością ludzkich ocen, nad człowiekiem zagubionym w dziejach świata. Szymborska odwołuje się do bogatej tradycji kulturowej i literackiej, historii ludzkości i cywilizacji. W wierszu można odnaleźć nawiązania do mitologii greckiej („ja, Syzyf przypisany do piekła poezji”), a także do Szekspira („Biedny Jorik” - do jego czaszki Hamlet wygłasza na cmentarzu słynną apostrofę). Podmiot liryczny stwierdza:
„Czas własną głowę w ręce brać
mówiąc jej: Biedny Jorik, gdzież twoja niewiedza,
gdzież twoja ślepa ufność, gdzież twoja niewinność...”.
Utwór Szymborskiej jest właściwie monologiem do Jorika, uwidacznia się w nim cała ufność, wiara i niewinność człowieka, który uwierzył ludziom, światu i rozczarował się:
„Wierzyłam (...)
- a to byli, Joriku, fałszywi świadkowie”.
Autorka pisze:
„Korzystam z najstarszego prawa wyobraźni
i po raz pierwszy w życiu przywołuję zmarłych”.
Snuje refleksje nad światem i ludźmi, którzy odchodzą, przywołuje pamięć o zmarłych. Uparcie powraca słowo „wieczność”, stanowi ono klucz do rozważań nad życiem. Wieczność może być rozumiana jako dar, który można otrzymać ale również utracić:
„Dziś o wieczności więcej wiem:
można ją dawać i odbierać”.
Dramat ludzkiego życia jest widoczny nie tylko w perspektywie historycznej, czas życia nie pozwala na korygowanie wcześniejszych wydarzeń i dokonań. Człowiek posiada wspaniały dar tworzenia, potrafi również niszczyć, lecz sam jest igraszką w rękach losu, historii i czasu.
Na rozważania ogólne, dotyczące dziejów i człowieka w nich zanurzonego nakładają się refleksje o czasie współczesnym i prawidłach rządzących ludzkim losem, pamięcią w systemie socjalistycznym. Podmiot liryczny pisze:
„Kogo nazwano zdrajcą - ten
razem z imieniem ma umierać”,
ale zaraz potem niektórzy z tych wybranych:
„wychodzą z przemilczenia, wracają do imion,
do pamięci narodu, do wieńców i braw”.
Oceny ulegają dewaluacji, zależą od etapu polityki, interesów rządzących. Przeciętny obywatel pozostaje w niewiedzy, styka się z manipulacją informacjami, próbuje się w ten sposób kształtować jego ogląd rzeczywistości.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.