Zatwierdzono zmiany na liście lektur. Zobacz, co będą czytać uczniowie.

Walory edukacyjne i wychowawcze 

Nowa lista lektur będzie obowiązywać już od roku szkolnego 2021/2022. Publikując zmiany, resort edukacji zamieścił komentarz uzasadniający modyfikacje w kanonie. Wynika z niego, że nowe książki zamieszczone w spisie, są według MEiN, warte omówienia w szkołach, ponieważ mają dużą wartość edukacyjną i wychowawczą, zawierają wyraźnie zarysowany system wartości oraz są pisane wzorcową polszczyzną.  

Uczniowie i nauczyciele niezadowoleni 

Większość uczniów i nauczycieli nie jest jednak zadowolona z wprowadzonych zmian. Młodzież chętnie czytała pozycje, które znikają z list lektur obowiązkowych lub uzupełniających, jak Stowarzyszenie umarłych poetów Nancy H. Kleinbaum, Winnetou Karola Maya, wiersze Marcina Świetlickiego czy współczesna powieść młodzieżowa Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi autorstwa Rafała Kosika. W spisie zaczęło figurować po kilka pozycji dotyczących Jana Pawła II, kardynała Wyszyńskiego czy autorstwa Zofii Kossak-Szczuckiej. Pedagodzy oceniają jednak, że omawianie na lekcjach zbyt dużej liczby książek jednorodnych tematycznie i światopoglądowo może zniechęcić uczniów do czytania. Zwracają też uwagę na małą dostępność nowych na liście książek w bibliotekach i księgarniach. 

Całą listę zmian zamieszczamy poniżej: 

Szkoła podstawowa – klasy I-III 

Usunięto z listy:  

— Alina Centkiewiczowa i Czesław Centkiewicz, Zaczarowana zagroda; 

— Mira Jaworczakowa, Oto jest Kasia;  

— Leszek Kołakowski, Kto z was chciałby rozweselić pechowego nosorożca?;  

— Marcin Pałasz, Sposób na Elfa.  

Nowe lektury:  

— Dorota Gellner, Wścibscy;  

— Julita Grodek, Mania, dziewczyna inna niż wszystkie. Opowieść o Marii Skłodowskiej-Curie;   

— Tom Justyniarski, Psie troski, czyli o wielkiej przyjaźni na cztery łapy i dwa serca;

— Piotr Kordyasz, Lolek. Opowiadania o dzieciństwie Karola Wojtyły (fragmenty);  

— Zofia Kossak-Szczucka, Kłopoty Kacperka góreckiego skrzata;  

— Åsa Lind, Piaskowy Wilk;  

— Aleksandra i Daniel Mizielińscy, Którędy do Yellowstone? Dzika podróż po parkach narodowych.  

Szkoła podstawowa – klasy IV-VI 

Usunięto z listy uzupełniających:  

— Karol May, Winnetou.  

Nowe lektury na liście uzupełniających:  

— Carlo Collodi, Pinokio;  

— John Flanagan, Zwiadowcy. Księga 1. Ruiny Gorlanu;  

— Emilia Kiereś, Rzeka;  

— Zofia Kossak-Szczucka, Topsy i Lupus;  

— Bolesław Leśmian, Klechdy sezamowe;  

— Alan Aleksander Milne, Kubuś Puchatek;  

— Longin Jan Okoń, Tecumseh;  

— Ferdynand Antoni Ossendowski, Słoń Birara;  

— Jacek Podsiadło, Czerwona kartka dla Sprężyny;  

— Louis de Wohl, Posłaniec króla.  

Przeniesiono z obowiązkowych do uzupełniających:  

— Rafał Kosik, Felix, Net i Nika oraz Gang Niewidzialnych Ludzi.  

Szkoła podstawowa – klasy VII-VIII 

Usunięto z listy uzupełniających: 

— Nancy H. Kleinbaum, Stowarzyszenie Umarłych Poetów;  

Nowe lektury na liście uzupełniających: 

— Lloyd Cassel Douglas, Wielki Rybak;  

— Zofia Kossak-Szczucka, Bursztyny (wybrane opowiadanie);  

— André Frossard, Nie lękajcie się! Rozmowy z Janem Pawłem II;  

— Bolesław Prus, Placówka, Zemsta;  

— Henryk Sienkiewicz, Sąd Ozyrysa;  

— Nicolas Sparks, Jesienna miłość. 

Lektury przeniesione z obowiązkowych do uzupełniających:  

— Melchior Wańkowicz, Ziele na kraterze;   

— Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei (przeniesione do zakresu rozszerzonego dla liceów i techników).  

Liceum, technikum i szkoła branżowa II stopnia  

Usunięto z listy obowiązkowych:  

— Wybrane wiersze Marcina Świetlickiego (zakres podstawowy);  

— Jan Parandowski, Mitologia, część II Rzym (zakres rozszerzony);  

— François Villon, Wielki testament — fragmenty (zakres rozszerzony);  

— Piotr Skarga, Żywoty świętych — fragmenty (zakres rozszerzony).  

Nowe lektury na liście uzupełniających: 

— Kronika Książąt Polskich, oprac. Jerzy Wojtczak-Szyszkowski (zakres podstawowy);  

— Juliusz Słowacki, Listy do Matki — fragmenty (zakres podstawowy);  

— Henryk Sienkiewicz, Listy z podróży do Ameryki — fragmenty (zakres podstawowy);  

— Stefan Żeromski, Ludzie bezdomni (zakres podstawowy);  

— Ryszard Krynicki, Adam Zagajewski, wybór wierszy (zakres podstawowy);  

— Witold Pilecki, Raport Witolda (zakres podstawowy);  

— Wiesław Kielar, Anus mundi (zakres podstawowy);  

— Zofia Kossak-Szczucka, Pożoga. Wspomnienia z Wołynia 1917–1919 (zakres podstawowy);  

— Jarosław Iwaszkiewicz, wybrane opowiadanie (zakres podstawowy);  

— John Ronald Reuel Tolkien, Władca pierścieni. Drużyna pierścienia (zakres podstawowy);  

— Zofia Kossak-Szczucka, Błogosławiona wina (zakres rozszerzony);  

— Ferdynand Antoni Ossendowski, Mocni ludzie; Ludzie, zwierzęta, bogowie (zakres rozszerzony);  

— Krystyna Lubieniecka-Baraniak, Gdy brat staje się katem (zakres rozszerzony);  

— Jan Paweł II, Przekroczyć próg nadziei — fragmenty; Tryptyk rzymski; Pamięć i tożsamość — fragmenty, Fides et ratio — fragmenty (zakres rozszerzony);  

— Karol Wojtyła, Przed sklepem jubilera (zakres rozszerzony);   

— Stefan Wyszyński, Zapiski więzienne (zakres rozszerzony);  

— Paweł Zuchniewicz, Ojciec wolnych ludzi. Opowieść o Prymasie Wyszyńskim (zakres rozszerzony).    

Lektury do samokształcenia dla liceum i technikum  

Usunięto z listy: 

— Ewelina Nurczyńska-Fidelska, Barbara Parniewska, Ewa Popiel-Popiołek, Halina Ulińska, Film w szkolnej edukacji humanistycznej. 

Dodano do listy:  

— Jan Błoński, Język właściwie użyty. Szkice o poezji polskiej drugiej połowy XX wieku;   

— Grażyna Borkowska, Pozytywiści i inni;   

— Włodzimierz Dłubacz, O kulturę filozofii;   

— Keith Houston, Książka. Najpotężniejszy przedmiot naszych czasów zbadany od deski do deski;   

— Czesław Jaroszyński i Piotr Jaroszyński, Kultura słowa. Podstawy retoryki klasycznej;   

— Piotr Jaroszyński, Człowiek i nauka. Studium z filozofii kultury;   

— Karl Jaspers, Idea uniwersytetu;  

— Teresa Kowalik, Przemysław Słowiński, Królewski dar. Co Polska i Polacy dali światu;   

— Jakub Z. Lichański, Retoryka. Historia – Teoria – Praktyka, t. I i II;   

— O polską kulturę humanistyczną. Z Mieczysławem A. Krąpcem OP rozmawia Piotr S. Mazur;   

— Ryszard Przybylski, Klasycyzm, czyli prawdziwy koniec Królestwa Polskiego.