Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Uranos - Niebo, pierwszy bóg, który zapoczątkował powstanie świata, mąż Gai, z którą tworzył pierwszą parę małżeńską, ojciec tytanów, cyklopów (kiklopów), sturękich (hekatonchejrów), oraz swego następcy - Kronosa, dziadek Dzeusa. Był okrutny dla swoich dzieci, każde, które się urodziło, strącał w czeluści Tartaru. Za karę „zwalił się w nicość zapomnienia”.
Gaja - Ziemia, pierwsza bogini, żona Uranosa, dała początek wielu pokoleniom bogów, uratowała syna Kronosa przed okrutnym czynem swego męża.
Okeanos - najstarszy z rodu tytanów, bóg „potężnej rzeki, co szerokim, błękitnym kręgiem opływa całą ziemię dokoła”.
Kronos - syn Uranosa, mąż Rei, z którą tworzył drugą parę małżeńską wśród bogów, strącił swego ojca z tronu i na nim osiadł, każde dziecko, które się mu urodziło, połykał.
Reja - żona Kronosa, matka Dzeusa, którego uratowała przed połknięciem przez ojca.
Dzeus (Zeus) - syn Rei i Kronosa, największy z bogów, po strąceniu ojca z tronu sam objął władzę, jego nieodłącznymi atrybutami były pioruny, którymi ciskał, a wykuwali je cyklopi, oraz tarcza, wykonana ze skóry kozy Amaltei - egida.
Hades - bóg podziemia, brat Zeusa.
Posejdon - bóg przestrzeni wodnych, drugi brat Zeusa.
Hera - pramatka ludzkości, siostra i żona Zeusa.
Demeter - bogini pól i urodzajów, siostra Zeusa.
Hestia - bogini ogniska domowego, siostra Zeusa.
Atena - urodziła się z głowy Zeusa. Bogini wojny, chmur i piorunów, a także mądrości i roztropności. Opiekunka miast.
Herakles - pół bóg, pół człowiek, pokonał niebezpieczny ród gigantów.
Dionizos - przybył wraz z satyrami z pomocą Heraklesowi i pokonał gigantów.
Czas akcji: czasy najdawniejsze, mityczne, początki formowania się świata.
Miejsce akcji: wielka otchłań zwana Chaosem.
narracja: trzecioosobowa.
gatunek: mit.
1. Powstanie Chaosu.
2. Dwa potężna bóstwa - Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia.
3. Strącanie swych dzieci przez Uranosa do Tartaru.
4. Pokonanie Uranosa przez jego syna Kronosa.
5. Kolejna para królewska - Kronos i Reja.
6. Połykanie swych dzieci przez Kronosa.
7. Dzeus nowym władcą.
8. Walka bogów z rodem gigantów.
Na początku była wielka przestrzeń zwana Chaosem. Z niego wyłoniły się dwa potężne bóstwa: Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia. Była to pierwsza para małżeńska, która dała początek wielkim rodom tytanów, cyklopów i sturękich. Ojciec nienawidził swych dzieci, ponieważ były szkaradne i okrutne, bał się ich, dlatego każde nowo narodzone strącał w bezdenną otchłań Tartaru, gdzie słychać było jęki i pokrzykiwania potępionych istot. Gaja z boleścią wsłuchiwała się w dobiegające z podziemi pełne cierpienia głosy swoich synów, postanowiła uknuć spisek przeciwko mężowi. Namówiła najmłodszego z synów - Kronosa, aby zaczaił się na ojca, okaleczył go i strącił z tronu. Kronos tak uczynił i wkrótce zaczął rządzić światem. Podczas jego rządów powstawały: słońce, chmury, lasy, puszcze, zwierzęta, jeziora, rzeki, góry, kotliny, gwiazdy. Jego żoną była Rea. Podobnie jak ojciec, Kronos obawiał się utraty władzy, dlatego swoich braci pozostawił w otchłaniach Tartaru, a każde swe narodzone dziecko połykał. Kiedy urodził się Dzeus, Rea, zamiast dziecka, dała swemu mężowi do połknięcia kamień. Niemowlę natomiast wykąpała i oddała pod opiekę nimf górskich. Dzeus był karmiony przez kozę Amalteę. Stała się ona później jego wielką przyjaciółką. Kiedy podrósł, postanowił stoczyć walkę ze znienawidzonym ojcem. Namówił matkę, by dała Kronosowi środek na wymioty i w ten sposób z wnętrza okrutnego boga wyskoczyło połknięte potomstwo: Hades, Posejdon, Hera, Demeter i Hestia. W dalszej kolejności Dzeus walczył z Kronosem, a przed śmiercią uratowała go cudowna tarcza, wykonana ze skóry kozy Amaltei, zwana egidą. W końcu zasiadł na Olimpie, który stał się główną siedzibą bogów. W razie zagrożenia Dzeus posługiwał się piorunami, które rzucał na ziemię, wyrażając swoje niezadowolenie. Wszyscy się go bali, zawsze odnosił zwycięstwa. Ale nie trwało to długo, bo oto pojawili się groźni przeciwnicy - podobni do ludzi, o kształtach olbrzymów, których ciała zakończone były splotami wężów - giganci. Pokonać gigantów mógł jedynie człowiek śmiertelny. Tak więc Dzeus wysłał przeciw nim Heraklesa, któremu z pomocą pospieszył Dionizos wraz ze swymi satyrami. Rozpoczęła się walka, giganci zostali pokonani. Zwycięstwo to stało się później jednym z najczęściej podejmowanych tematów przez greckich artystów, poetów, malarzy.
Inne było wyobrażenie Greków o powstaniu świata, niż znane nam z „Biblii”. Według wierzeń chrześcijańskich świat został stworzony przez jednego Boga w ciągu siedmiu dni. W ostatnim dniu Bóg stworzył człowieka. Zgodnie z wyobrażeniem Greków na początku panował Chaos, którego znaczenie trudno jest określić. Najprawdopodobniej była to wielka, nieuporządkowana, nie wiadomo z czego powstała otchłań, z której wyłaniali się kolejno poszczególni bogowie, reprezentujący dwie przestrzenie - niebo i ziemię: Uranos - Niebo i Gaja - Ziemia, a potem inne pary bogów. Obok nich rodził się świat: na niebie pojawiły się słońce, chmury, na ziemi zaś kształtowały się góry, lasy, jeziora, rzeki, chodziły zwierzęta, a ląd przybrał różnorodne kształty. Chaos, z którego powstał świat, w dużej mierze przypominać może ogromną przestrzeń kosmiczną, której rozmiary trudno określić. Nie wiadomo nawet do końca, co się tam znajduje. Świadectwem na to mogą być na przykład współczesne badania naukowców, którzy wciąż próbują rozwiązać zagadkę dotyczącą tego, co znajduje się poza przestrzenią ziemską. Jak dotychczas, jest ona nieodgadniona.
Jednym z najważniejszych bogów był Dzeus - syn Rei i Kronosa. Według wierzeń greckich zajmował on w hierarchii bogów pierwsze miejsce i był przez nich traktowany na równi z Bogiem chrześcijańskim. Obok niego Grecy czcili innych bogów, jednak Dzeus był tym, który podejmował ostateczne i najbardziej znaczące decyzje, on panował nad światem i był władcą Olimpu. Kiedy się urodził, cudem uniknął losu, jaki spotkał jego starsze rodzeństwo (byli połykani przez ojca). Matka chciała go ocalić, dlatego oddała go na wychowanie nimfom górskim. Tam karmiła go koza, zwana Amalteą. Z jej skóry później Dzeus polecił wykonać tarczę - egidę, która zawsze chroniła go przed śmiercią. Atrybutem Dzeusa były pioruny, które wykorzystywał w razie niebezpieczeństwa. Był czujny zwłaszcza w czasie, kiedy pojawiło się zagrożenie ze strony gigantów. Dzięki temu zostali oni pokonani, a zwycięstwo bogów opiewali poeci i malarze w swych dziełach. Świadczyć to miało o wielkiej boskiej potędze.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.