Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Utwór ten pochodzi z tomu Raport z oblężonego Miasta i inne wiersze. Można go odczytać jako protest przeciwko ustrojowi totalitarnemu. Według poety smak czyli gust, poczucie piękna, estetyki może odegrać w życiu człowieka ogromną rolę. Znajomość antycznych wzorców, ideałów piękna, a co za tym idzie literatury, sztuki, filozofii i kultury pozwala dostrzec prymitywizm, brzydotę środków, za pomocą których władza komunistyczna usiłuje „kusić” ludzi:
„Tak więc estetyka może być pomocna w życiu
nie należy zaniedbywać nauki o pięknie”.
Poeta przekornie pyta:
„Kto wie gdyby nas lepiej i piękniej kuszono
słano kobiety różowe płaskie jak opłatek
lub fantastyczne twory z obrazów Hieronima Boscha...”.
Jednak mechanizm totalitarnej propagandy, prostota i nachalność oferowanych środków rodziły w człowieku, który kierował się w życiu poczuciem estetyki, złość i obrzydzenie. Świat wyłaniający się z wiersza jest wstrętny i odrażający, śmierdzi spirytusem, a polityczni agitatorzy „w leninowskich kurtkach”, to:
„chłopcy o twarzach ziemniaczanych
bardzo brzydkie dziewczyny o czerwonych rękach”.
W zestawieniu z ideałami klasycznego piękna, ideały socrealistycznej sztuki są żałośnie brzydkie. Język propagandy to „parciana retoryka”, „łańcuchy tautologii parę pojęć jak cepy” - język prymitywny, prostacki, pozbawiony urody i dystynkcji. Człowiek wychowany na dziełach antycznych twórców z obrzydzeniem odwraca się od nachalnej propagandy. Poeta dwukrotnie powtarza:
„To wcale nie wymagało wielkiego charakteru
nasza odmowa niezgoda i upór
mieliśmy odrobinę koniecznej odwagi
lecz w gruncie rzeczy była to sprawa smaku...”.
Wydaje się, że sprzeciw, o którym mówi poeta, jest czymś zwyczajnym i naturalnym, a przecież ten „dobry smak” można było przypłacić życiem, mimo to jednak Herbert i wielu innych pozostali wierni swoim zasadom, ich smak:
„... każe wyjść skrzywić się wycedzić szyderstwo
choćby za to miał spaść bezcenny kapitel ciała
głowa”.
Mimo iż „odmowa niezgoda i upór” mogły doprowadzić do utraty życia, sprzeciw wobec zła jest sprawą, która nie podlega żadnym dyskusjom. Warto zwrócić uwagę, iż podmiot liryczny wypowiada się w imieniu ludzi wykształconych, oczytanych, świadomych dotychczasowego dorobku kulturalnego ludzkości. Wiadomo, że spośród artystów wielu poparło ustrój komunistyczny i zaczęło tworzyć według doktryny socrealizmu. W wierszu Potęga smaku Herbert udowadnia, że nikt z tych, którzy zrozumieli i „poczuli” prawdziwą, wielką sztukę nie mógł zaakceptować i poważnie traktować brzydoty, szarości, ubóstwa środków wyrazu sztuki socrealizmu. Jednocześnie poeta pokazuje jak wiele znaczy wychowanie i przygotowanie człowieka do odczuwania piękna, wyrobienie „dobrego smaku”. Okazuje się, że przydaje się on w każdej dziedzinie życia.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.