Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Pan Cogito jest tytułowym bohaterem tomu wierszy Herberta wydanego w 1974 roku pt. Pan Cogito. Jego imię nawiązuje do słów Kartezjusza: „Cogito ergo sum” (myślę, więc jestem). Pan Cogito to zatem człowiek myślący, kierujący się w życiu rozumem, wierzący w jego potęgę. Samo stworzenie takiej postaci wiąże się z intelektualnym i filozoficznym charakterem twórczości Herberta. Na cykl o Panu Cogito składają się refleksje i przemyślenia natury filozoficznej, moralnej i etycznej.
Przesłanie Pana Cogito jest zbiorem przykazań, wskazówek, jakimi powinien kierować się w życiu człowiek. Świat, w którym przyszło mu żyć, to świat zła, pełen przemocy, terroru, gwałtu, zakłamania i zniewolenia. Znaleźli w nim dla siebie miejsce ludzie źli, tchórze, szpicle, mordercy, dla których moralność i etyka nic nie znaczą. Jak w takim świecie odnaleźć miejsce dla siebie? Jak zachować własną tożsamość? Herbert próbuje dać odpowiedź na te pytania, wskazuje co robić, jak żyć, by nie zatracić siebie:
„idź wyprostowany wśród tych co na kolanach”,
należy zachować godność, być niezależnym, wyprostowanym, nawet wtedy, gdy inni klęczą.
„bądź odważny gdy rozum zawodzi bądź odważny
w ostatecznym rachunku jedynie to się liczy”.
Tymi słowami podmiot liryczny zwraca uwagę, iż trzeba śmiało wygłaszać własne sądy, nie uginać się, być odważnym, służyć prawdzie i etyce, nawet, gdyby konsekwencją tego miała być śmierć. Często jedynym możliwym wyrazem swojego stosunku do rzeczywistości są Gniew (choć bezsilny) i Pogarda „dla szpiclów katów tchórzy”. Nawet gdy uczucia te niczego nie są w stanie zmienić, przypominają o niezgodzie i sprzeciwie wobec istniejącej sytuacji. Tylko one mogą wyrazić bunt wobec przemocy, brutalności, głupoty, agresji.
Pan Cogito mówi, że obrońca ideałów nie otrzyma żadnej nagrody. Stwierdza, iż jedyne, co go może spotkać, to śmierć - nie w otwartej walce, lecz „zabójstwo na śmietniku”. Przestrzega:
„strzeż się jednak dumy niepotrzebnej (...)
strzeż się oschłości serca kochaj źródło zaranne
ptaka o nieznanym imieniu dąb zimowy...”.
Nie wolno zapominać o uczuciach podstawowych, sprawach najważniejszych: miłości, współczuciu, przyjaźni, więzi z człowiekiem i przyrodą. Jedynie tradycja, kultura, wzory postępowania i kodeks moralny mogą być oparciem. Są one nośnikami niemodnych już dziś wartości, takich jak: godność, duma, odwaga, wierność, tolerancja, niezależność. W ostatniej strofie poeta przywołuje imiona bohaterów, których postępowanie stało się wzorem: Gilgamesz (bohater eposu babilońskiego), Hektor (obrońca Troi), Roland (średniowieczny rycerz). Nagrodą dla człowieka kierującego się takimi zasadami może być włączenie go do grona bohaterów, którzy byli wierni sobie i swoim przekonaniom. Ostateczne polecenie, nakaz Pana Cogito brzmi: „Bądź wierny Idź”.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.