Wybierz szkołę

Wybierz dział

Zaproszenie do wspólnej nauki

zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek

Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
Odrzuć

Robinson Kruzoe (D. Defoe)

Robinson Kruzoe (D. Defoe)

Geneza utworu

Książka została wydana po raz pierwszy w 1719 roku. Autor oparł się na autentycznych relacjach angielskiego marynarza Aleksandra Selkirka. Historia rozbitka, który na bezludnej wyspie stwarza warunki cywilizowanego życia, dała początek odmianie powieści przygodowej zwanej robinsonadą.

Czas akcji

Obejmuje ponad 40 lat, od 1632 - rok urodzenia bohatera, osiem lat tułaczki przed pobytem na wyspie: 1651-1659; 14 lat pobytu na wyspie, czas pobytu w domu po powrocie z tułaczki nie jest określony.

Miejsce akcji

Głównym miejscem, gdzie rozgrywają się wydarzenia, jest wyspa, na której przebywał Robinson.

Narracja, gatunek

Narracja prowadzona jest w 3. osobie. W pięciu rozdziałach autor wprowadza jednak narrację pierwszoosobową. Jest to pamiętnik Robinsona, który, znajdując papier, inkaust i pióro na wraku „Diany”, postanawia spisać swoje dzieje „innym ludziom dla nauki”. Ponadto każdy rozdział, a jest ich pięćdziesiąt trzy, poprzedzony został fragmentem pamiętnika, który wyprzedza relację narratora trzecioosobowego i najczęściej zawiera komentarz i ocenę wydarzeń np. «Diabeł» nie śpi. I nigdy przecież nie wiadomo, w jaką człowiek trafi matnię.” - przed rozdziałem IV. Robinson Kruzoe to powieść przygodowa.

Bohaterowie

Robinson Kruzoe - bohater główny, jego życiową pasją było życie na statku. Marzył, by zostać marynarzem. W końcu uciekł z domu i zaciągnął się na statek handlowy. Od podstaw uczył się zawodu marynarza. Po katastrofie okrętu wylądował na bezludnej wyspie, gdzie spędził 14 lat.

Piętaszek - mieszkaniec jednak z wysp karaibskich. Robinson wyratował go z rąk ludożerców. Stał się jego wiernym i oddanym przyjacielem.

Bohaterami drugoplanowymi są: Kozi Król, kapitan Hernandez.

Bohaterowie epizodyczni: załoga statku, człowiek opowiadający Robinsonowi o morzu (dzieciństwo Robinsona), rodzice bohatera.

Plan wydarzeń

1. Rodzina Robinsona Kruzoe.

2. Samowolne zaciągnięcie się Robinsona na statek.

3. Sztorm na morzu, rozbicie statku.

4. Spotkanie z kapitanem Smithem.

5. Rejs do Nowej Gwinei.

6. Powtórna wyprawa na Wybrzeże Kości Słoniowej.

7. Niewola u piratów zakończona ucieczką.

8. Pobyt w Brazylii.

9. Rejs do Nowej Gwinei, zatonięcie statku.

10. Pierwsze dni na wyspie.

1 1. Koziołek Barnaba nowym mieszkańcem groty.

12. Znalezienie krzesiwa i rozpalenie ognia.

13. Wyprawa w głąb wyspy.

14. Ślad ludzkiej stopy.

15. Zatonięcie statku u brzegów wyspy.

16. Przybycie ludożerców na wyspę, uwolnienie Piętaszka.

17. Piętaszek towarzyszem Robinsona.

18. Powtórna wizyta ludożerców, uwolnienie ojca Piętaszka i kapitana.

19. Walka z piratami.

20. Powrót do Anglii.

21. Kupno statku i organizowanie wyprawy.

Streszczenie

Rozdział I

Robinson urodził się w 1632 r. w Anglii, w mieście York. Jego rodzina związana była z morzem, które dało jej majątek, ale zabrało dwóch synów. Wbrew zakazom rodziców, chłopak był częstym gościem w porcie. Pragnął zostać marynarzem, a nie prawnikiem (jak chciał ojciec).

Rozdział II

Przejęty rozmową z ojcem, Robinson postanawia zająć się nauką. Po raz ostatni udaje się do portu i tam spotyka dawnego kolegę, Jakuba. Chłopak od dwóch lat żegluje z ojcem po oceanie. Namawia Robinsona na rejs do Londynu.

Rozdział III

Wbrew zakazom rodziców, Robinson wyrusza na morze. Jakby za karę, podróż rozpoczyna się od burzy, która mocno daje się we znaki chłopcu. Tonie statek, ale kapitan, dowiedziawszy się o samowoli Robinsona, radzi mu powrót do domu.

Rozdział IV

Robinson przybył do Londynu. W karczmie Kulawego Piotra spotkał kapitana Smitha, który werbował załogę.

Rozdział V

Kulawy Piotr próbował oszukać Robinsona, ale kapitan Smith pospieszył mu z pomocą. Zapoznawszy się z historią chłopca, zgadza się zabrać go w rejs do Nowej Gwinei. Po przybyciu na statek odbiera mu wszystkie pieniądze.

Rozdział VI

Statek wypłynął w morze. W dzień Robinson wykonywał ciężkie prace na pokładzie, wieczorem uczył się nawigacji w kabinie kapitana. Statek zbliżał się do Wybrzeża Kości Słoniowej.

Rozdział VII

Statek zakotwiczył w zatoce. Przypłynęły łodzie tubylców. Rozpoczął się handel, w którym biali wykorzystywali naiwność czarnoskórych. W drodze powrotnej kapitan Smith zachorował na malarię. Przed śmiercią wyjawił Robinsonowi, że zabrane pieniądze były jego udziałem w wyprawie.

Rozdział VIII

Na prośbę wdowy po kapitanie Robinson wyrusza w rejs, aby dostarczyć ładunek należący do pani Smith i do wspólników. Pieniądze zarobione dzięki kapitanowi pozostawia w depozycie u jego żony. Na morzu napadają ich piraci. Robinson zostaje uwięziony.

Rozdział IX

Dozorca niewolników podejrzewa, że Robinson jest właścicielem statku. Gdy ten zaprzecza, odsyła go do pracy w ogrodzie. Praca jest ciężka, na noc Robinson zakuwany jest w kajdany.

Rozdział X

Minęły dwa lata niewoli. Robinson myśli o ucieczce. W porcie poznaje starego galernika. Często towarzyszy swemu panu w połowach. Któregoś dnia wypływa w morze z mauretańskim chłopcem Ksurym i dozorcą Mulajem. Na morzu wyrzuca Mulaja z łodzi, a Ksuremu zwraca wolność. Dzięki zgromadzonym wcześniej zapasom żywności udaje im się przeżyć.

Rozdział XI

Po kilku dniach żeglugi przybyli do brzegu po zapas wody. W nocy natknęli się na lwa, którego Robinson zastrzelił. Kończyły się zapasy i musieli udać się na ląd. Tam spotkali przyjaźnie nastawionych tubylców. Po jedenastu dniach żeglugi spotykają statek płynący do Brazylii.

Rozdział XII

Portugalski statek zabrał ich na pokład. Robinson odsprzedał łódź kapitanowi i zostawił Ksurego, aby uczył się zawodu marynarza. Sam nabył gospodarstwo i uprawiał tytoń. Powodziło mu się dobrze. Za namową sąsiadów zgodził się dowodzić statkiem płynącym do Gwinei.

Rozdział XIII

Robinson wyrusza w podróż w 1659 r., osiem lat po ucieczce z domu. Okazuje się, że kapitan statku trudni się handlem niewolnikami. Jeden z marynarzy dostrzega ognie świętego Elma zwiastujące nieszczęście. Niespodziewany huragan osłabia statek, tonie szalupa ratunkowa, a Robinson zostaje wyrzucony na brzeg.

Rozdział XIV

Robinson modlitwą dziękuje Bogu za ocalenie. Szuka innych rozbitków. Bezmyślnie wysypuje z kieszeni resztki jęczmienia i w ten sposób pozbawia się pożywienia. Z nożem w dłoni spędza noc na drzewie. Posila się orzechami kokosowymi i wyrusza na poszukiwanie wody. W trakcie wędrówki przekonuje się, że jest na wyspie.

Rozdział XV

Rozpacz ogarnia Robinsona, ponieważ okazuje się, że wyspa jest bezludna. Klęską kończy się próba rozpalenia ognia, czeka go kolejna noc spędzona na drzewie. Zastanawia się nad budową jakiegoś schronienia. U stóp Wzgórza Rozpaczy (jak nazwał najwyższe wzniesienie na wyspie) odkrył jaskinię nadającą się do zamieszkania. Teraz było to Wzgórze Nadziei.

Rozdział XVI

Po kilkunastogodzinnym śnie Robinson przygotował kamień do zamykania groty. Orzeźwiająca kąpiel zaostrzyła apetyt. Posiliwszy się zielonymi owocami, przygotował drabinkę, po której można było dostać się do groty. Następnego dnia czuł się źle, podejrzewał udar słoneczny. Aby uchronić się przed wodą deszczową, zbudował okap z liści. Potem wystrugał dziryt i wybudował kamienne ogrodzenie.

Rozdział XVII

Robinson obawiając się utraty rachuby czasu, postanawia zrobić kalendarz. Oblicza, ile dni spędził już na wyspie. Na pustym brzegu stawia krzyż, na którym znaczy dni. Powszednie - szczerbą, świąteczne - szczerbą podwójnej długości, początek miesiąca - podwójnym krzyżykiem. Z powodu braku pożywienia opuszczają go siły. Robi łuk i udaje mu się upolować zwierzę podobne do zająca. Natrafia na stado kóz. Ubija samicę, a jej młode zabiera do groty. Spory zapas mięsa zapowiada wspaniałą ucztę. Niestety, Robinson nie może rozpalić ognia.

Rozdział XVIII

Postanawia ususzyć kozie mięso. Nad ranem budzi go zwierzę podobne do kota, które podkrada jego mięso. Zabija je strzałem z łuku. Słabnące koźlątko odnosi do wodopoju, gdzie dołącza ono do stada. Buduje piwniczkę na zapasy. Po kilku tygodniach huragan uszkadza okap. Szukając liści na nowe zadaszenie, Robinson odkrywa ślad pogorzeliska.

Rozdział XIX

Przyszła pora deszczowa. Robinsonowi dokuczały długie, chłodne, deszczowe dni oraz moskity. Ze skór zwierząt przygotował sobie nowe ubranie. Z desek wyrzuconych przez morze na brzeg zrobił półki na zapasy. W czasie wyprawy po jedzenie zabłądził i dopiero po długim czasie udało mu się wrócić do groty, którą nazwał Yorkiem, na pamiątkę rodzinnego miasta.

Rozdział XX

Padający deszcz uwięził Robinsona w jaskini. Trapiły go głód i samotność. Postanowił zapolować na kozy, ale jego plany krzyżował sprytny przewodnik stada. Aby przygotować nową odzież, Robinsonowi potrzebne były igły i nici. Igły zrobił z drzewa „żelaznego”, a nici z nieznanego gatunku pokrzywy. Któregoś dnia trafił na kiść winogron przyniesioną przez ptaka z nieznanej części wyspy. Postanowił przygotować pułapkę na kozy. Jej ofiarą padło małe koźlątko.

Rozdział XXI

Deszcz ciągle padał. Koziołek zamieszkał w grocie z Robinsonem. Nadeszło Boże Narodzenie. Przy szczególnie smutnej wieczerzy Robinson postanowił zrobić rachunek zysków i strat z pobytu na wyspie. Koziołek otrzymał imię Barnaba.

Rozdział XXII

Kończy się pora deszczowa. Robinson postanawia zrobić zapasy, aby nie głodować. Rozpoczyna się rok 1660. Samotność bardzo dokucza Robinsonowi, towarzystwa dotrzymuje mu tylko Barnaba.

Rozdział XXIII

Robinson rozmyśla o wyprawie w głąb wyspy. Ze skór zwierząt szyje nowe ubranie, a za buty służą mu kawałki koziej skóry. Podczas jednej z wypraw po jedzenie znajduje kępkę zielonego jęczmienia.

Rozdział XXIV

Robinson odgaduje, że jęczmień wyrósł z ziaren wysypanych przez niego z kieszeni. Pielęgnuje kłosy, marzy o chlebie. Pewnego dnia na wyspie ma miejsce trzęsienie ziemi.

Rozdział XXV

Trzęsienie ziemi poczyniło spustoszenie w grocie. Robinson uporządkował mieszkanie i przygotował nową pułapkę na kozy. Przy pracy znalazł krzemień, teraz mógł rozpalić ogień. Dla dwóch złapanych kóz przygotował zagrodę, rozpoczął wiązanie sieci na ryby. Pracę przerwała jednak choroba.

Rozdział XXVI

Osłabiony chorobą Robinson długo nie opuszcza groty. W tym czasie rodzi się młode koźlątko. Rozbitkowi powoli wracają siły. Któregoś dnia znajduje na skale sól. Potem zbiera ziarna jęczmienia. Przypadkowo odkrywa jadalne bulwy, pataty.

Rozdział XXVII

Z parasolem dla ochrony przed słońcem i deszczem wyrusza Robinson w głąb wyspy. Napotyka ślady kóz, a stado ptaków naprowadza go na zagon dzikiej kukurydzy.

Rozdział XXVIII

Po nocy spędzonej na drzewie, Robinson kontynuuje wyprawę. Poobiednią drzemkę przerywa mu inwazja mrówek, które niszczą wszystko na swej drodze. Rozbitek znajduje melony, pomarańcze, cytryny i winogrona. Oczarowany tą częścią wyspy zwleka z powrotem do groty. Wreszcie z koszem pełnym suszonych winogron i innych owoców powraca na wybrzeże.

Rozdział XXIX

Nadciąga kolejna pora deszczowa. Robinson czyni przygotowania: robi zagrodę dla kóz, gromadzi jedzenie. Potem próbuje zrobić kaganek, do czego wykorzystuje knot ze starej pończochy i łój jako paliwo. Łupina orzecha zastępuje nieudaną miseczkę glinianą. Po roku od wylądowania na wyspie Robinson ma oświetlenie.

Rozdział XXX

Kozi inwentarz powiększa się. Podczas kolejnej wyprawy w głąb wyspy Robinson znajduje dziką bawełnę. Któregoś dnia odkrywa, że wyrzucone w popiół resztki glinianej miseczki zamieniły się w cegłę. Robi garnek i po raz pierwszy gotuje rosół. Nowa pora deszczowa zastaje go z pełną spiżarnią. Mija drugi rok pobytu na wyspie.

Rozdział XXXI

Po okresie huraganów, Robinson wyrusza na kolejną wyprawę. Ze wzgórza dostrzega zarys innego lądu. Wieczorem uwagę jego przyciąga łuna ogniska. Podejrzewa, że rozpalili go Karaibowie.

Rozdział XXXII

W grocie zamieszkała papuga - zdobycz z ostatniej wyprawy. Robinson spędza czas ucząc papugę mówienia i polując na Koziego Króla. Wyrabia też ser i masło. Pewnego dnia papuga wymawia swoje imię - Polly.

Rozdział XXXIII

Robinson z trudem hoduje jęczmień; przygotowanie ziemi, a potem ochrona zboża przed ptakami kosztują go wiele wysiłku. Wreszcie nadchodzą żniwa. W wyżłobionym pniu ubija zebrane ziarno i piecze swój pierwszy chleb - ciężkie, płaskie placki.

Rozdział XXXIV

Pewnego dnia Polly wymawia imię swego opiekuna. Barnaba choruje i zdycha. Robinson szuka nowego przewodnika dla kóz. Zostaje nim następca Koziego Króla, który również gdzieś zaginął.

Rozdział XXXV

W czasie kolejnej wyprawy Robinson natrafia na ślad ludzkiej stopy. Kojarzy go z widzianą łuną ogniska. Jest przerażony możliwością spotkania z Karaibami.

Rozdział XXXVI

W czasie wędrówki po wyspie Robinson natrafia na podziemną jaskinię. W niej znajduje konającego Koziego Króla. Pochowawszy kozła, postanawia zagospodarować grotę. Któregoś dnia podczas burzy słyszy wystrzały armatnie. Są to wezwania o pomoc dla tonącego statku. Rozpala stos, a rankiem znajduje wrak żaglowca.

Rozdział XXXVII

Robinson płynie do statku tkwiącego na rafach. Odnajduje tam psa i zwłoki dwóch mężczyzn. Wędruje po statku. Postanawia przewieźć na ląd ocalałe rzeczy. Na tratwie przewozi żywność, narzędzia, broń, proch i psa, którego nazywa Friend (przyjaciel). W jednej ze skrzyń znajduje odzież i bieliznę.

Rozdział XXXVIII

Po śniadaniu Robinson ponownie płynie do statku. Przywozi zeń muszkiety, pościel, przybory krawieckie, komplet wędek. W ciągu kilku dni przewozi na wyspę wszystko, co można było zabrać, w tym również monety, arkusze papieru i atrament. Postanawia spisywać pamiętnik.

Rozdział XXXIX

Mija dziewięć lat od przybycia na wyspę. Robinson czyta znalezioną na wraku Biblię. Dokucza mu samotność. Za pomocą posiadanych narzędzi próbuje zbudować łódź. Zamiar odpłynięcia z wyspy kończy się fiaskiem. Silny prąd porywa łódź i tylko cudem Robinson unika śmierci. Powraca do Yorku jak do ukochanego domu.

Rozdział XL

Robinson wykorzystuje kozy do orki. Postanawia postawić palisadę wokół Yorku, a powodem tej decyzji jest makabryczne odkrycie, którego dokonał podczas wyprawy po łódź. Na plaży znalazł resztki ogniska i leżące obok czaszki oraz ludzkie kości. Domyślił się, że wyspa jest odwiedzana przez ludożerców.

Rozdział XLI

W czasie pory deszczowej Robinsonowi śni się, że ratuje jeńca z rąk ludożerców. Pisanie pamiętnika przerywa mu ujadanie psa.

Rozdział XLII

Ostrzeżony przez psa Robinson dostrzegł przez lunetę karaibską łódź. Przybyło nią trzydziestu wojowników z kilkoma jeńcami. Jednemu z nich udaje się uciec. Robinson i Friend zabijają dwóch jego prześladowców. Młody zbieg początkowo obawia się Robinsona. Potem uznaje jego zwierzchnictwo i udaje się z nim do jaskini. Otrzymuje imię Piętaszek, gdyż został uratowany w piątek.

Rozdział XLIII

Następnego dnia Piętaszek przybył do Yorku. Przygotował pieczone gołębie według zwyczaju tubylców. Robinson oprowadził go po gospodarstwie. Równocześnie uczył go angielskich słów. Piętaszek okazał się pojętnym uczniem.

Rozdział XLIV

Piętaszek już od roku towarzyszy Robinsonowi. Chętnie uczy się angielskiego i jest uważnym słuchaczem. Opowieści o Anglii i statkach bardzo go zajmują. Również on opowiada o złych ludziach, którzy napadli na jego ziemię. Robinson odgaduje, że to Hiszpanie. Postanawia opowiedzieć Piętaszkowi o Bogu. Któregoś dnia Piętaszek pokazuje Robinsonowi swoją ziemię.

Rozdział XLV

Zdając sobie sprawę z tęsknoty Piętaszka, Robinson proponuje mu powrót do swoich. Indianin nie chce wracać sam, lecz ze swoim wybawcą. Opowiada mu o białych ludziach, którzy przybyli na jego wyspę. Kruzoe łączy ten fakt z wrakiem statku. Robinson i Piętaszek wybudowali łódź, jednak wyprawa nie doszła do skutku. Na wyspie znowu pojawili się ludożercy z jeńcami. Wśród nich był ojciec Piętaszka i Hiszpan. Po walce zostali oni uratowani.

Rozdział XLVI

Hiszpan był kapitanem innego zatopionego okrętu. Ustalił z Robinsonem, że wspólnie ze swoimi ludźmi pomoże w budowie statku. Spisano umowę zabezpieczającą, gdyż Robinson obawiał się zatargu z Hiszpanami. Po sześciu miesiącach kapitan i ojciec Piętaszka wyruszają po resztę ludzi.

Rozdział XLVII

Po kilku dniach u wybrzeży wyspy pojawił się piracki statek. Do brzegu przybywa łódź, na której znajdują się jeńcy. Robinson z Piętaszkiem uwalniają nieszczęśników. Jednym z nich jest kapitan statku, na którym doszło do buntu.

Rozdział XLVIII

Do wyspy przybija druga łódź, tym razem z buntownikami. Po walce część z nich poddaje się, kapitan odzyskuje statek.

Rozdział XLIX

Robinson, jako gubernator wyspy, sądzi buntowników. Najbardziej winnych skazuje na pobyt na wyspie, innych karze chłostą. Piętaszek wyraża chęć wyjazdu do Anglii z Robinsonem.

Rozdział L

Robinson zostawia wiadomość Hiszpanom, następnie udaje się na statek. Przedtem żegna znane miejsca i zabiera drobiazgi, które towarzyszyły mu przez trzynaście lat.

Rozdział LI

Na statek napada karaibska flotylla. Piętaszek ginie, kiedy próbuje porozmawiać z napastnikami. Zrozpaczony Robinson wydaje rozkaz zniszczenia flotylli. Potem odmawia modlitwę za duszę Piętaszka, którego ciało spoczywa w morzu.

Rozdział LII

W Anglii Robinson nie zastał już rodziców wśród żywych. Odwiedził wdowę po kapitanie Smisie i udał się do Lizbony, gdzie oczekiwał na ładunek z Brazylii. Okazało się bowiem, że tamtejszy jego majątek jest w pełnym rozkwicie, a Robinson stał się bardzo majętnym człowiekiem.

Rozdział LIII

Część swojego majątku przeznacza Robinson na cele charytatywne. Bardzo tęskni za swoją wyspą. Pewnego dnia spotyka Jakuba, za którego namową udał się w swój pierwszy rejs. Odkupuje od niego statek, który nazywa „Piętaszek” i werbuje załogę na rejs.

Epilog

Robinson zabiera Polly, Frienda i udaje się do portu. Podchodzi do „Piętaszka”. Niektórzy opowiadają, że widzieli go na dziobie wypływającego z portu statku.

Problematyka

Głównym tematem utworu jest samotne życie na bezludnej wyspie tytułowego bohatera powieści - Robinsona. Opis heroicznej walki bohatera z naturą, opis ciężkiej pracy służącej zaspokojeniu elementarnych ludzkich potrzeb są jak gdyby skróconą historią cywilizacji. W tej walce Robinson wykorzystuje zdobyte w licznych podróżach umiejętności. W ciężkich chwilach zachowuje optymizm. Powieść uczy, że nie ma sytuacji bez wyjścia. W trudnych chwilach nie można wpadać w rozpacz, należy szukać w sobie siły i z nadzieją patrzyć w przyszłość. Bez względu na okoliczności, nie wolno się poddawać, nawet jeżeli trzeba budować wszystko od początku.

Powieść o Robinsonie i jego przyjacielu Piętaszku ukazuje życie codzienne i obyczaje panujące w XVII w.

Zapamiętaj!

Powieść - podstawowy gatunek epiki. Powieść często jest podzielona na rozdziały. O świecie przedstawionym (bohaterach, wydarzeniach) opowiada narrator. Obok głównego wątku, czyli ciągu wydarzeń dotyczących jednej osoby, występują wątki poboczne.

Wyróżniamy powieść przygodową, sensacyjną, powieść grozy, fantastyczno-naukową, obyczajową, społeczno-obyczajową, psychologiczną, historyczną i autobiograficzną.

Charakterystyka głównego bohatera

Robinson Kruzoe jest postacią ciekawą, wiele jego cech wpływających na dalsze jego losy poznajemy jeszcze w okresie poprzedzającym pobyt na bezludnej wyspie. Wiemy, że Robinson:

- ma niespokojną naturę, żądną przygód (nie może usiedzieć na miejscu),

- ma pasję żeglarską i jest ciekaw świata (chce być marynarzem, opuszcza spokojny dom rodziców),

- nie poddaje się losowi (ucieka z niewoli),

- jest uczciwym człowiekiem (nie zgadza się na handel Murzynami),

- posiada praktyczne umiejętności (jest dobrym żeglarzem, plantatorem).

Nie znamy wyglądu zewnętrznego Robinsona. Wiemy, że był synem angielskiego kupca. Nie posiadał dużej wiedzy, natomiast nabył wiele praktycznych umiejętności i miał niemały spryt, dzięki czemu radził sobie w najtrudniejszych sytuacjach. Aktywna postawa życiowa nie pozwalała mu biernie poddawać się przeciwnościom losu.

Był człowiekiem religijnym. Wiara ratowała go przed załamaniem. Pomagał mu także rozsądek: umiejętność trzeźwej oceny sytuacji. Ludzi traktował tak, jak na to zasługiwali. Przywiązywał się do tych, którzy byli warci uczucia, ze złymi bezwzględnie się rozprawiał. W różnych okolicznościach różnie reagował. Gdy ocknął się po chorobie i zobaczył obok siebie koziołka Barnabę, kiedy znalazł ziarno na zasiew i potrzebne do przetrwania rzeczy na wraku - czuł radość. Był wrażliwy na piękno przyrody. Zachwyt budziła w nim piękna pogoda, przyroda wyspy, widok na morze. Tęsknił często do rodziców. Myśląc o ich rozpaczy i samotności, miał wyrzuty sumienia. Po śmierci Koziego Króla, czuł smutek i żal. Przerażenie i lęk budziły w nim ślady uczty ludożerców. Przestraszył się, kiedy w oddali zobaczył dym z ogniska.

Robinson Kruzoe to postać budząca sympatię. Jest to wzór człowieka walczącego z przeciwnościami losu. Jest to także człowiek, który pozbawiony zdobyczy cywilizacji, zmuszony do życia w warunkach prymitywnych, dobrze sobie radzi. Autor pokazuje, że człowiek jest w stanie pokonać wiele trudności, jeśli tylko bardzo tego chce.

Bohater drugoplanowy - Piętaszek

Piętaszek to Indianin pochodzący z sąsiadującej z wyspą Robinsona, wyspy karaibskiej. Początkowo był kanibalem. Jest uczciwy i szczery. Kiedy Robinson wyratował Piętaszka, ten upadł przed nim na twarz i położył sobie na karku jego stopę. W ten sposób podziękował za uratowanie przed śmiercią, z drugiej strony uznał w nim władcę wyspy i swojego pana.

Młody Indianin bał się wszystkiego, co nieznane (bał się strzelby i nazywał ją duchem śmierci). Robinson przybliżał mu, wyjaśniał wcześniej nieznane rzeczy i niezrozumiałe zjawiska. Chłopak uczył się angielskiego i zdobywał wiedzę o świecie. Traktował Robinsona jak ojca.

Warto zwrócić uwagę, jak wiele zalet posiadał Piętaszek. Był przyjazny, dobry, wrażliwy. Żył w harmonii z naturą. Uważał za naturalne wszystko to, czego Robinson musiał się uczyć w trakcie pobytu na wyspie. Piętaszek nie znał zdobyczy cywilizacji, bał się ich, ponieważ były dla niego zupełnie nowe. Bardzo pokochał Robinsona. Był odważny.

Budowa utworu

Robinson Kruzoe jest powieścią przygodową. Składa się ona z rozdziałów o tytułach pobudzających wyobraźnię i ciekawość czytelnika np. Morze po raz pierwszy, Czarny ląd i czarna flaga, Piraci z Sale.

W Robinsonie Kruzoe nie ma akcji w ścisłym tego słowa znaczeniu. Pomiędzy zdarzeniami zachodzą związki przyczynowo-skutkowe. Brak jest wyrazistego zakończenia. W powieści wyróżniamy szereg wątków.

Wątek główny to wątek dotyczący samego Robinsona. Obejmuje on takie wydarzenia, jak np.: pierwsza nieudana podróż, wyprawa po kość słoniową, ucieczka z niewoli, pobyt na wyspie.

Wątki poboczne związane są z: Piętaszkiem, Kozim Królem, kapitanem i jego załogą. Wątki główne i poboczne składają się na rozbudowaną fabułę.

Zapamiętaj!

Akcja - jest to łańcuch zdarzeń prowadzących do jakiegoś celu.

Wątek - grupa wydarzeń, które związane są z jedną postacią lub kilkom osobami. Wyróżniamy: wątki główne - dotyczą bohatera pierwszoplanowego, wątki poboczne - dotyczą bohaterów drugoplanowych.

Fabuła - to zespół wszystkich wydarzeń w świecie przedstawionym utworu składających się na koleje życia ukazywanych postaci (rozgrywających się w czasie akcji, a także takich, które miały miejsce w przeszłości bohaterów), inaczej: wszystko, co istnieje w świecie przedstawionym dzieła literackiego, a więc postacie biorące udział w wydarzeniach, wydarzenia, ich czas i miejsce.

Ciekawostki (0)

Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.

Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG

Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka

Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.