Mięśnie - budowa i podział
Tkanka mięśniowa jest zbudowana z komórek mięśniowych zawierających włókienka kurczliwe wyspecjalizowane w kurczeniu się. Ponieważ komórki mięśniowe potrzebują dużo energii, w ich cytoplazmie występuje duża ilość mitochondriów.
Zapamiętaj!
Mitochondria występujące w cytoplazmie wszystkich komórek są energetycznymi centrami, gdyż w nich uwalniana jest energia podczas oddychania komórkowego.
Ze względu na różnice w budowie i czynnościach wyróżniamy:
- tkankę mięśniową gładką,
- tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną szkieletową,
- tkankę mięśniową poprzecznie prążkowaną sercową.
Tkanka mięśniowa gładka jest zbudowana z wydłużonych komórek, ściśle przylegających do siebie. Mięśnie te kurczą się stosunkowo wolno i potrafią długo przebywać w stanie skurczu. Działają niezależnie od naszej woli. Z mięśni gładkich zbudowane są np.: ścianki jelit oraz pęcherz moczowy.
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana, inaczej szkieletowa, jest zbudowana z długich wielojądrowych włókien, powstałych z połączenia wielu komórek. Włókna mięśni poprzecznie prążkowanych łatwo rozpoznać pod mikroskopem, gdyż widoczne są poprzeczne prążki spowodowane różnym załamaniem światła. Mięśnie te pracują szybko i szybko ulegają zmęczeniu. Działają głównie zależnie od naszej woli.
Tkanka mięśniowa poprzecznie prążkowana sercowa działa niezależnie od naszej woli.
Ze względu na funkcje mięśnie szkieletowe dzielimy na:
Mięsień szkieletowy składa się z jednego lub kilku bruśców, zbudowanych z tkanki mięśniowej poprzecznie prążkowanej, oraz ze ścięgien, za pomocą których przyczepia się do kości. Bruśce noszą nazwę głów, a mięśnie nazywamy np.: dwugłowy, trójgłowy, czterogłowy. Poszczególne głowy tych mięśni mają przyczepy w różnych miejscach.
Ważniejsze mięśnie szkieletowe
Miejsce występowania | Nazwa | Rola |
---|---|---|
mięśnie głowy | okrężny oka | zamyka powieki, ochrania gałkę oczną |
okrężny ust | zaciska wargi, wysuwa je do przodu | |
mimiczne | służą zmianie wyrazu twarzy (zmarszczenie czoła, ściągnięcie brwi itp.) | |
mięśnie grzbietu | czworoboczny |
|
najszerszy grzbietu | opuszcza podniesione ramię | |
prostownik grzbietu | prostuje kręgosłup | |
mięśnie klatki piersiowej | międzyżebrowe |
|
przepona |
|
|
piersiowy większy | przywodzi i opuszcza ramię | |
mięsień kończyny górnej | dwugłowy ramienia | odwraca i zgina ramię w stawie łokciowym |
trójgłowy ramienia | prostuje przedramię | |
mięsień kończyny dolnej | czworogłowy uda | prostuje udo w stawie kolanowym i zgina w stawie biodrowym |
brzuchaty łydki | zgina kolano |
Praca mięśni
Mięśnie człowieka mają zdolność kurczenia się pod wpływem podniet przekazywanych przez układ nerwowy. Praca mięśni polega na skurczu i rozkurczu włókien mięśniowych. Mięśnie mogą wykonywać pracę typu statycznego - występuje wtedy tylko napięcie mięśni (np.: przy siedzeniu) lub typu dynamicznego - występuje zmiana długości mięśni i przemieszczanie kości (np.: przy chodzeniu).
Aby wprawić mięśnie w ruch, potrzebna jest energia. Mięśnie wytwarzają ją w procesie rozkładu węglowodanów. Jeśli jednak mięśnie wykonują zbyt intensywną pracę, a krew nie nadąża z dostarczeniem tlenu, wówczas rozkład cukrów ustaje na etapie kwasu mlekowego. Na zakwaszenie mięśnie reagują bólem - odczuwamy wtedy zmęczenie.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.