Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
Składniki pokarmowe i ich rola
Odżywianie polega na dostarczaniu składników pokarmowych do komórek. Jest jedną z podstawowych funkcji organizmu ludzkiego i decyduje o zdrowiu człowieka. Ze względu na rolę, jaką pełnią składniki pokarmowe w organizmie, dzielimy je na kilka grup.
| Składniki | ||
|---|---|---|
| budulcowe | energetyczne | regulujące |
| służą do budowy i odnowy organizmu, są to: białka i sole mineralne. | dostarczają energii potrzebnej organizmowi w trakcie spalania w komórkach, są to: węglowodany i tłuszcze. | regulują przebieg wielu procesów w organizmie, są to: witaminy i niektóre sole mineralne, np.: związki żelaza i miedzi. |
Białka są zbudowane ze związków chemicznych zwanych aminokwasami. Zawartość białek jest różna w różnych pokarmach. Jest ich najwięcej w mięsie, rybach, jajach, mleku. Są to białka zwierzęce, czyli pełnowartościowe. Natomiast w nasionach fasoli i grochu występuje białko roślinne, czyli niepełnowartościowe, ponieważ nie zawiera wszystkich składników potrzebnych do rozwoju i wzrostu organizmu. Zapotrzebowanie na białka jest różne u różnych ludzi i zależy od: wieku, stanu zdrowia, rodzaju wykonywanej pracy. Niedobór białka prowadzi do zahamowania wzrostu i rozwoju oraz zmniejsza odporność na choroby zakaźne. Białko w organizmie człowieka jest zarówno materiałem budulcowym, jak i składnikiem regulującym, koniecznym do wytwarzania enzymów, hormonów i czerwonych ciałek krwi. Może być także materiałem energetycznym, zwłaszcza gdy w pożywieniu zabraknie węglowodanów i tłuszczów.
Sole mineralne - są potrzebne do budowy związków organicznych i do przebiegu określonych procesów życiowych.
Sole wapnia, fosforu i magnezu wykorzystywane są do budowy kości i zębów. Wapń bierze również udział w procesie krzepnięcia krwi. Niedostateczna ilość soli mineralnych w pożywieniu powoduje zaburzenia procesów kostnienia i zniekształcenia w budowie szkieletu. Do soli mineralnych pełniących ważną rolę w organizmie należą również: żelazo - potrzebne do budowy hemoglobiny i fluor - zabezpieczający zęby przed próchnicą.
Sole mineralne występują w pokarmach roślinnych i zwierzęcych, np.: ciemnym pieczywie, szpinaku, brokułach, mleku, jabłkach.
Węglowodany zawarte są głównie w pokarmach roślinnych. Dzielimy je na cukry proste i złożone. Cukry proste, np.: glukoza, są bardzo szybko wchłaniane przez ustrój. Przy nadmiernym spożyciu część węglowodanów może być zamieniona na tłuszcze i zmagazynowana w postaci tkanki tłuszczowej.
Tłuszcze są głównym składnikiem energetycznym naszego pożywienia. Ze względu na pochodzenie można je podzielić na tłuszcze zwierzęce i tłuszcze roślinne. Są zbudowane z glicerolu i kwasów tłuszczowych. Stanowią zapasowy materiał energetyczny gromadzony głównie pod skórą w postaci tkanki tłuszczowej.
Witaminy są związkami organicznymi o bardzo różnorodnej budowie chemicznej. Warunkują prawidłowy przebieg procesów życiowych. Brak witamin prowadzi do schorzenia zwanego awitaminozą. Witaminy nie podlegają trawieniu i są bezpośrednio wchłaniane do krwi przez ściany jelit. Nie stanowią źródła energii. W niektórych produktach spożywczych znajdują się związki zwane: prowitaminami, z których organizm może sam wytworzyć witaminy. Dla witaminy A prowitaminami są żółte barwniki roślinne, tzw. karoteny, znajdujące się w marchwi, dyni, pomidorach, morelach.
Witaminy występują w pokarmach pochodzenia roślinnego i zwierzęcego. Najwięcej jest ich w pełnym mleku, maśle, w surowych owocach i warzywach. Dzielą się na dwie grupy:
a) rozpuszczalne w tłuszczach - witaminy: A, D, E, K;
b) rozpuszczalne w wodzie - witaminy: C, PP i z grupy B.
Brak witaminy C powoduje szkorbut, brak witaminy D jest przyczyną powstawania krzywicy u dzieci, a brak witaminy A powoduje zaburzenia widzenia. Podobnie jak przy innych składnikach zapotrzebowanie na substancje regulujące jest zależne od wieku i stanu zdrowia człowieka.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (1)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.
Ostatnio jestem w temacie właśnie budowy i działania układu trawiennego. Jakiś czas temu przysporzył mi problemów, dlatego zaczęłam się edukować.
Najlepsza odpowiedź