Zapamiętaj!
Społeczeństwo - to grupa ludzi pozostających we wzajemnych stosunkach wynikających z ich udziału w życiu społeczno-politycznym danego obszaru (kraju, regionu, miasta itp.).
Średniowieczne społeczeństwo bardzo różniło się od współczesnego. Charakteryzowała je nierówność praw i obowiązków wynikająca z faktu urodzenia się w określonej grupie. Na szczycie drabiny społecznej stał król lub władca. Sprawował on często władzę absolutną, jednocząc w swych rękach zwierzchnictwo nad armią, władzę sądowniczą, możliwość ustalania praw i obowiązków poddanych, a także nierzadko zwierzchnictwo nad Kościołem. Królom podlegali książęta, ci zaś sprawowali władzę nad rycerstwem. Przedstawiciele tych grup Biedniejsi rycerze oddawali się w opiekę rycerzom zamożniejszym i potężniejszym. Szukali bezpieczeństwa i zysków materialnych, służąc wielkim panom i książętom. W ten sposób doszło do podziału wewnątrz grupy społecznej i uzależnienia słabszych (wasali, lenników) od mocniejszych (seniorzy). Wasal był zobowiązany do wiernej służby seniorowi, za co otrzymywał od niego lenno, czyli ziemię w użytkowanie na prawie rycerskim, tzn. miał obowiązek służenia swemu panu mieczem i radą, w zamian za co senior otaczał go opieką i zapewniał materialny dobrobyt. Nawiązaniu tej zależności towarzyszyła ceremonia składania hołdu lennego. Wielcy panowie mogli posiadać wielu wasali, mieli więc możliwość tworzenia potężnych oddziałów zbrojnych i ingerowania w sprawy innych seniorów, a nawet władców. Zdarzało się, że wasal służył kilku panom, biorąc od nich lenno, a nawet, że wasal podporządkowywał sobie innych wasali, stając się jednocześnie dla nich seniorem.
Szczególną grupę stanowiło duchowieństwo, które znajdowało się poza obrębem świeckich obowiązków (nie podlegali sądom królewskim, byli zwolnieni z obowiązku obrony ojczyzny). Dzięki swojemu wykształceniu duchowni nierzadko wpływali na kształt rządów w danym państwie. Z biegiem czasu stan ten uzyskał również wiele praw (np. zwolnienie od podatków i danin na rzecz panującego). Dzięki uzyskanym przywilejom rosło znaczenie tego stanu i pomnażał się jego majątek.
Pozostałe grupy społeczne (tzw. stany) pozbawione były w zasadzie praw, spoczywały na nich natomiast liczne obowiązki. Mieszczanie, którzy trudnili się rzemiosłem i handlem, składali daniny, płacili również podatki od prowadzonej działalności. Najliczniejszy stan tworzyło chłopstwo. Ziemia, którą użytkowali, nie była ich własnością. Właścicielem był król, rycerz lub Kościół. Za możliwość uprawiania ziemi chłopi musieli oddawać daniny właścicielowi oraz odrabiać tzw. pańszczyznę (darmowa praca u właściciela). Ludność wsi oddawała ponadto Kościołowi dziesiątą część zbiorów zwaną dziesięciną.
Stany były zamkniętymi grupami społecznymi. Niemożliwe było przejście z jednego do drugiego. Nie istniała możliwość awansu społecznego. Kto urodził się rycerzem (szlachcicem), pozostawał nim do końca życia. Kto urodził się chłopem, pozostawał chłopem. Jedynie stan duchowny dawał pewne możliwości awansu. Wykształcone dziecko bogatego chłopa mogło zostać księdzem. Wysokie stanowiska kościelne zastrzeżone były jednak dla przedstawicieli najwyższego stanu.
Stosunki społeczne, jakie wykształciły się w Europie w IX-X w., nazywa się feudalizmem.
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.