Rodzaj literacki: liryka
Gatunek literacki: wiersz liryczny
Podmiot liryczny wiersza, który utożsamiać można z samym poetą, żegnając się ze światem, dokonuje podsumowania swojego życia i twórczości. W bezpośrednim monologu, skierowanym do przyjaciół i do współczesnego mu pokolenia romantyków, poeta dzieli się ze słuchaczami swoimi refleksjami. Jego wypowiedź pełna jest goryczy i rezygnacji. Podmiot dotkliwie odczuwa swoją samotność, która stała się jego doświadczeniem jako poety i człowieka:
„Nie zostawiłem tutaj żadnego dziedzica
Ani dla mojej lutni, ani dla imienia”.
Mimo poczucia niespełnienia, ma świadomość, iż wiernie służył narodowi i ludziom („Nigdy mi, kto szlachetny, nie był obojętny”, „Żem dla ojczyzny sterał moje lata młode”). Odchodząc, podmiot liryczny nie prosi przyjaciół o okazywanie smutku na jego pogrzebie; żal mu tylko matki, pragnie, aby wróciły do niej prochy jego serca spalonego w aloesie (aloes był symbolem pamięci i trwałości uczucia). Żywym zostawia przykazanie aktywnej walki i nakaz objęcia duchowego przywództwa narodu.
Mając świadomość, iż jego poezja nie uzyskała zrozumienia wśród czytelników, a on sam był „(...) sternikiem duchami napełnionej łodzi”, podmiot liryczny w ostatniej zwrotce wyraża jednak nadzieję, iż głoszone przez niego idee trafią kiedyś do serc potomnych:
„Jednak zostanie po mnie ta siła fatalna,
Co mi żywemu na nic... tylko czoło zdobi;
Lecz po śmierci was będzie gniotła niewidzialna,
Aż was, zjadacze chleba - w aniołów przerobi”.
Testament... stanowi nie tylko podsumowanie życia poety, ale jest także wezwaniem do odrzucenia postawy rozpaczy i podjęcia ofiarnej walki w celu odzyskania przez Polskę niepodległości.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.