Połączenie głosowe
Upewnij się, że masz włączone głośniki i mikrofon
zaprasza Cię do wspólnej nauki fiszek
- literatura czasów wojny
Po wybuchu II wojny światowej wielu pisarzy znalazło się poza granicami kraju. Większość z nich nie myślała wtedy jeszcze o emigracji jako świadomym wyborze i dlatego ten okres literatury polskiej na obczyźnie można za Marią Danilewicz Zielińską określić mianem „literatury Polski Walczącej”. Część pisarzy, m.in. poeci skamandryci: Kazimierz Wierzyński, Jan Lechoń, Stanisław Baliński, znalazła się we Francji, gdzie od 1940 roku wydawano, ukazujące się dawniej w Polsce, „Wiadomości Literackie” pod redakcją Mieczysława Grydzewskiego. Po upadku Francji w 1940 roku większość pisarzy przeniosła się do Anglii. Tam tworzą: Maria Pawlikowska-Jasnorzewska, Antoni Słonimski, Stanisław Baliński, Maria Kuncewiczowa. Po rozpoczęciu działań wojennych wielu pisarzy znalazło się w Związku Radzieckim, gdzie pod redakcją Wandy Wasilewskiej ukazywał się miesięcznik „Nowe Widnokręgi”. Jego współpracownikami byli m.in. Tadeusz Boy-Żeleński, Mieczysław Jastrun, Adam Ważyk i Władysław Broniewski. Wielu pisarzy przebywających na terenie Związku Radzieckiego trafiło do więzień (Władysław Broniewski) i obozów (Gustaw Herling-Grudziński, Aleksander Wat, Józef Czapski). Bogata literatura wspomnieniowa stała się świadectwem tamtych czasów. Do najwybitniejszych utworów poruszających problem jednostki w państwie totalitarnym i opisujących przeżycia więźniów obozów należą: Inny świat (1949) Gustawa Herlinga-Grudzińskiego, Wspomnienia starobielskie, Na nieludzkiej ziemi (1948) Józefa Czapskiego, W domu niewoli Beaty Obertyńskiej.
Do Stanów Zjednoczonych przedostali się Julian Tuwim i Jan Lechoń. Niektórzy pisarze wraz z Armią Polską gen. Andersa dotarli na Bliski Wschód i do Włoch. W Teheranie ukazywał się tygodnik „Orzeł Biały” redagowany przez Józefa Czapskiego i Jerzego Giedroycia. We Włoszech powstała Biblioteka Orła Białego (J. Giedroyć), w której wydawano reportaże wojenne, książki o tematyce sowieckiej, poezje oraz wspomnienia. Geograficzne podziały polskiej emigracji nie zawsze odpowiadały podziałom politycznym. Większość pisarzy związanych z Armią Polską gen. Andersa, którym bliska była Polska przedwrześniowa, pozostała za granicą. Inni, przekonani do władzy socjalistycznej, wrócili do kraju.
- lata 1945-1956
Po zakończeniu II wojny światowej część pisarzy postanowiła wrócić do kraju. Byli wśród nich m.in. Julian Tuwim, Antoni Słonimski, Władysław Broniewski. Inni, którzy nie mogli zaakceptować nowego ustroju Polski, podjęli decyzję o pozostaniu na emigracji. W 1945 roku pisarze emigracyjni utworzyli Związek Pisarzy Polskich na Obczyźnie, którego głównymi ośrodkami były Londyn, Paryż oraz Nowy Jork. Największymi polskimi czasopismami kulturalno-literackimi za granicą stały się wydawane w latach 1946-78 w Londynie „Wiadomości” redagowane przez Mieczysława Grydzewskiego, a po jego śmierci przez Stefanię Kossowską oraz ukazujący się od 1947 roku w Paryżu miesięcznik „Kultura” redagowany przez Jerzego Giedroycia. W 1946 roku we Włoszech powstał Instytut Literacki założony przez Jerzego Giedroycia, przeniesiony następnie do Francji. Na łamach „Wiadomości” publikowali pisarze znani już wcześniej w kraju, dawniejsi skamandryci. Starali się oni pielęgnować kulturę polską. Z czasem „Wiadomości” stawały się coraz bardziej opozycyjne wobec polityki polskich władz w Londynie. „Kultura” skupiała wokół siebie twórców, którzy w zasadzie debiutowali w czasie wojny. Niekwestionowanymi sławami publikującymi na łamach „Kultury” byli Witold Gombrowicz i Czesław Miłosz. Współpracownikami Giedroycia stali się Gustaw Herling-Grudziński, Józef Czapski, Melchior Wańkowicz, Andrzej Bobkowski. „Kultura” starała się zjednoczyć emigrację polską przeciwko komunistycznej władzy. Do 1956 roku na emigracji ukazały się m.in. utwory Czesława Miłosza Zniewolony umysł (1953), Zdobycie władzy (1953) oraz Gustawa Herlinga-Grudzińskiego Inny świat (1953).
Teksty dostarczyło Wydawnictwo GREG. © Copyright by Wydawnictwo GREG
Autorzy opracowań: B. Wojnar, B. Włodarczyk, A Sabak, D. Stopka, A Szostak, D. Pietrzyk, A. Popławska, E. Seweryn, M. Zagnińska, J. Paciorek, E. Lis, M. D. Wyrwińska, A Jaszczuk, A Barszcz, A. Żmuda, K. Stypinska, A Radek, J. Fuerst, C. Hadam, I. Kubowia-Bień, M. Dubiel, J. Pabian, M. Lewcun, B. Matoga, A. Nawrot, S. Jaszczuk, A Krzyżek, J. Zastawny, K. Surówka, E. Nowak, P. Czerwiński, G. Matachowska, B. Więsek, Z. Daszczyńska, R. Całka
Zgodnie z regulaminem serwisu www.opracowania.pl, rozpowszechnianie niniejszego materiału w wersji oryginalnej albo w postaci opracowania, utrwalanie lub kopiowanie materiału w celu rozpowszechnienia w szczególności zamieszczanie na innym serwerze, przekazywanie drogą elektroniczną i wykorzystywanie materiału w inny sposób niż dla celów własnej edukacji bez zgody autora jest niedozwolone.
Ciekawostki (0)
Zabłyśnij i pokaż wszystkim, że znasz interesujący szczegół, ciekawy fakt dotyczący tego tematu.